Hoewel de RUG het Confucius Instituut op afstand zet, betaalt ze nog wel de komende drie jaar jaarlijks 27.500 euro voor ‘operationele kosten’.
De kosten staan vermeld in de financiële kaderstelling die de universiteitsraad de komende weken met het college van bestuur (cvb) bespreekt. ‘Het geld is een bijdrage die alle Nederlandse deelnemers aan het Confucius Instituut doen’, zegt RUG-woordvoerder Anja Hulshof.
RUG, Hanzehogeschool en de gemeente Groningen zijn ‘deelnemers’ van het instituut. Tot nu toe vormden de bestuursvoorzitters van beide onderwijsinstellingen en de burgemeester ook het bestuur van de stichting Confucius Instituut.
Daar komt binnenkort verandering in. Er is al besloten de bestuurlijke afstand in te bouwen door de voorzitters terug te laten treden als bestuur van het Confucius, aldus de RUG. Zij zullen dan de raad van toezicht vormen, zo is de bedoeling.
Onder vuur
De Confucius Instituten liggen al langer onder vuur, vanwege de nauw banden met de Hanban. Formeel is de Hanban een organisatie die zich inzet voor ‘het beschikbaar maken van leermiddelen en diensten voor Chinese taal en cultuur voor de wereld’. Critici zien het echter als een politiek verlengstuk en propagandamachine van het communistisch bewind in Beijing.
Bezorgde Chinese studenten en studentenpartij De Vrije Student in de universiteitsraad pleitten in februari vorig jaar om de banden helemaal te verbreken. Het instituut zou te dicht bij de Chinese overheid staan en daardoor een groot risico zijn voor de academische vrijheid.
Een soortgelijke waarschuwing over Chinese inmenging kwam in juni 2020 ook van onderzoeksinstituut Clingendael. Beijing kan door de inbedding van Confucius Instituten in Nederlandse kennisinstellingen zich bemoeien met onderzoek en dat kan weer leiden tot zelfcensuur bij onderzoekers.
Hoogleraar
In februari vorig jaar kwam het contract van RUG-hoogleraar Chinese taal en cultuur Oliver Moore ter discussie. Hij zou het Chinese imago niet mogen schaden. Bovendien brachten de Nederlandse veiligheidsdiensten AIVD, MIVD en NCTV in dezelfde maand een rapport naar buiten waarin zij waarschuwden voor mogelijke spionage door China op Nederlandse onderwijsinstellingen.
Deze waarschuwing werd eind april van dit jaar herhaald in het jaarrapport van de AIVD, die China als een groot risico ziet als het gaat om dreiging van spionage op het gebied van kennis.
Aantasting
Oud-minister van onderwijs Ingrid van Engelshoven stelde vorig jaar dat het goed zou zijn als de RUG zich los maakt van het instituut, om zo de zorgen over mogelijke aantasting van de academische vrijheid weg te nemen.
Daarop besloot het college van bestuur in juni dat het Confucius niet meer in het RUG-pand aan de Oude Boteringestraat kon blijven. Dat is nu verhuisd naar een pand aan de Heresingel.