Het RUG-bestuur reageerde vrijdag via een mail aan alle medewerkers en studenten voor het eerst op de commotie die is ontstaan na het ontslag van expert sociale veiligheid Susanne Täuber. De reactie lijkt ‘too little, too late’.
Sinds de ontslagzaak tegen expert sociale veiligheid Susanne Täuber in februari voor de rechter kwam, vragen steeds meer medewerkers en studenten zich af of ze aan de RUG veilig misstanden kunnen melden. Of ze openlijk kritisch kunnen zijn over de organisatie, zonder te vrezen dat het ze de academische kop zal kosten.
Het zijn vragen van een gemeenschap die zich zorgen maakt over de sociale veiligheid en de academische vrijheid. Vragen waarop wekenlang geen reactie kwam vanuit de universiteit en die daarom steeds luider werden.
Petitie en brieven
Wat begon als persoonlijke steunbetuigingen voor Täuber tijdens en na haar rechtszaak, leidde tot een door duizenden mensen ondertekende petitie om het ontslag terug te draaien, een reeks ingezonden brieven aan UKrant (en honderden reacties op de site), meerdere protestacties en vorige week een ingezonden brief van de Algemene Onderwijsbond (AOb) aan ScienceGuide die stelt dat de RUG de academische vrijheid schaadt.
Het college van bestuur reageerde eind vorige week voor het eerst, na weken van oorverdovende stilte. In een mail aan alle studenten en medewerkers stelde het bestuur in vrij algemene bewoordingen dat het niet in kan gaan op personeelszaken, maar dat academische vrijheid en sociale veiligheid (vanzelfsprekend) hoog op de agenda staan.
Niet openbaar
Dat de bestuurders niet kunnen reageren op vragen over de (rechts)zaak is logisch. Het bestuur mag personeelskwesties niet openbaar bespreken. Bovendien is de kans groot dat er in de zaak-Täuber een hoger beroep komt en dus wil (en kan) de universiteit zich niet uitspreken.
Maar het probleem is een andere: de stilte die RUG-bestuur in acht nam, maakte de onrust alleen maar sterker. Waar de gemeenschap om vroeg is erkenning van sociaal onveilige structuren binnen de universiteit. Het zijn immers geen nieuwe problemen, maar al sinds 2021 in kaart gebracht in onder meer kritische rapporten van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde en de Young Academy Groningen.
Cultuurverandering
Dat het bestuur die problemen niet van het ene moment op het andere kan oplossen, is niemand aan te rekenen. Zoals rector Cisca Wijmenga al meermaals in de universiteitsraad zei: het is een cultuurverandering die we met zijn allen moeten aangaan. En dat sindsdien wordt gewerkt aan het verbeteren van de structuren waar misstanden gemeld kunnen worden, is wel degelijk de verdienste van dit college.
Maar waar het bestuur aan moet denken, is dat het de toon zet voor de rest van de universiteit. Als bestuurders wekenlang zwijgen over onderwerpen als deze, dan voelt dat alsof de zorgen van de gemeenschap er niet toe doen. Alsof mensen aan het zeuren zijn.
Dat druppelt door. Zo hebben verschillende mensen die zich uitspraken tijdens de AmINext-campagne (academici die zich achter Susanne Täuber schaarden) van hun leidinggevenden gehoord dat ze hun mond moeten houden. Dat praten over de zaak-Täuber en de zorgen daaromheen te veel onrust op de werkvloer veroorzaakt.
Lopende zaken
Wie de zorgen wel oppikte, waren leden van de universiteitsraad. Zij stelden het bestuur meermaals de vraag wanneer er een reactie op de ontstane onrust zou komen. Bestuursvoorzitter Jouke de Vries stelde toen eigenlijk hetzelfde als in de mail: we kunnen geen uitspraken doen over lopende zaken, maar natuurlijk zijn de onderwerpen erg belangrijk.
Had deze boodschap niet eerder uitgesproken kunnen en moeten worden? In eigen bewoordingen, als een persoonlijke boodschap van een bezorgde bestuurder naar een bezorgde gemeenschap? Had het bestuur niet eerder in gesprek kunnen gaan met bezorgde medewerkers en studenten?
Serieus genomen
Was dat gebeurd, dan had de gemeenschap zich gehoord gevoeld en zich serieus genomen. Was het bestuur eerder in gesprek gegaan, dan had het van eerstejaarsstudenten kunnen horen dat ze niet weten waar ze heen moeten als ze zich niet veilig voelen, en hadden ze wellicht het Academiegebouw niet hoeven bezetten om tot dat gesprek te komen.
Als het bestuur zich eerder kwetsbaar had durven opstellen, was dat een grote stap richting de zo gewenste cultuurverandering geweest.