Was het conflict tussen Susanne Täuber en de RUG al jaren gaande, voordat de situatie escaleerde door publicatie van een kritisch essay? Of probeerde de RUG haar doelbewust weg te werken om haar mening?
Dat moet het gerechtshof in Zwolle uitzoeken, waar vrijdag het hoger beroep diende tussen de expert sociale veiligheid Susanne Täuber en de RUG.
Dat Täuber nog altijd op veel steun kan rekenen, werd meteen duidelijk bij de start van de rechtszaak. Medestanders waren uit alle hoeken van Nederland en zelfs België naar Zwolle gekomen om hun steun te betuigen. Täuber – die deze week werd erkend als officiële klokkenluider bij het Nederlandse Huis voor Klokkenluiders – kreeg zelfs een klein applausje bij het betreden van de rechtszaal.
‘Geen enkel risico’
De eisen waren nagenoeg hetzelfde als tijdens de behandeling van de zaak voor de rechtbank in Groningen. RUG-advocaat Damir Lacevic wil geen andere uitspraak (ontslag), maar ging in beroep omdat hij ‘geen enkel risico wilde nemen’. Täuber wil nog altijd hersteld worden in haar functie.
Maar als dat niet mogelijk is, dan eist ze een billijke vergoeding, liet haar advocaat Ageeth Kootstra weten. Toen ze haar ontslag in maart aanvocht voor de kantonrechter in Groningen, had ze maar één doel gehad: het tegenhouden van haar ontslag.
Gediscrimineerd
Täuber werd in mei van dit jaar ontslagen, na een hoog opgelopen arbeidsconflict met de RUG. Zij stelt dat ze systematisch is gediscrimineerd en tegengehouden in haar carrière. Hoewel ze daar melding van maakte, werd er door haar leidinggevenden geen onderzoek naar gedaan.
De situatie escaleerde toen ze in mei 2019 een kritisch artikel schreef in het Journal of Management Studies. Ze gebruikte hierin haar eigen ervaring als Rosalind Franklin Fellow bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) voor een systeemkritiek. Daarin ze liet zien hoe programma’s die bedoeld zijn om vrouwen vooruit te helpen, hen juist kunnen hinderen.
Het artikel viel verkeerd. Een aantal hoogleraren noemde het stuk ongepast en niet alleen schadelijk voor de universiteit, maar ook voor collega’s. De decaan stuurde zelfs een mail naar het tijdschrift met het verzoek het artikel terug te trekken.
Verstoorde werkrelatie
Mediation faalde en uiteindelijk besloot de RUG haar te ontslaan: de werkrelatie was verstoord en andere functies waren er niet. De kantonrechter stelde de RUG in het gelijk. Al stelde dezelfde rechter ook dat Täubers leidinggevenden een grote ‘zo niet doorslaggevende’ rol hadden gespeeld in de escalatie door de manier waarop ze reageerden op het JMS-artikel.
De zaak in hoger beroep was in veel opzichten een herhaling van zetten. Wel zette Täubers advocaat zwaarder in op de vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid, waar Täubers artikel volgens haar onder valt.
‘De rechterlijke toets dient dan niet beperkt te zijn tot de nationale ontslagregels, maar moet ook artikel 10 meewegen’, zei ze. ‘Omdat er van ontslag een chilling effect uitgaat op de vrije meningsuiting. Het verhindert of ontmoedigt mensen om gebruik te maken van hun recht.’
Opzettelijk
De RUG zou ook opzettelijk hebben toegewerkt naar ontslag en niet serieus gekeken hebben naar herplaatsingsmogelijkheden. Dergelijk gedrag, stelde Kootstra, mag niet beloond worden.
Ze verwees daarbij naar de zaak van ROC-docente Paula van Maanen. Die werd ontslagen wegens publicatie van een kritisch boek over gepersonaliseerd leren. Haar ontslag werd eerder door de kantonrechter en afgelopen donderdag door het gerechtshof van tafel geveegd.
Mediation
Maar volgens RUG-advocaat Lacevic gaat de vergelijking met Van Maanen niet op. In het geval van Täuber is er mediation geweest en kreeg ze zelfs nog promotie, terwijl Van Maanen meteen op non-actief was gezet, stelde hij.
Hij schilderde Täuber af als een onbetrouwbare partner, met wie geen afspraken te maken viel en die weinig rekening hield met de gevolgen van haar acties voor anderen. Het artikel in JMS was enkel een stap in een proces dat al veel langer gaande was.
In haar slotwoord verdedigde Täuber haar recht om te schrijven wat ze wil. ‘Je moet op een universiteit kunnen debatteren en kritisch zijn. Mensen moeten melding kunnen maken en kritische stukken kunnen schrijven zonder gestraft te worden.’
Uitspraak volgt uiterlijk op 8 januari 2024.