Masterstudent speurt naar buitenaards leven
Zo vinden we een tweede aarde
Astronomen hebben de laatste jaren al zo’n vierduizend exoplaneten gevonden die rond andere sterren dan de zon draaien. En iedere keer veren mensen weer op: zou dít de plek zijn waar we buitenaards leven kunnen aantreffen? Zijn we dan toch niet alleen?
Maar dan moet er wel het een en ander kloppen. Een ‘tweede aarde’ moet niet te ver van de zon liggen én niet te dichtbij, ‘zodat er aardachtige temperaturen voorkomen die vloeibaar water mogelijk maken’, legt Oosterloo uit. Ze moeten een stabiel oppervlak hebben – op gasreuzen zoals Jupiter is geen leven mogelijk – en een koolstofcyclus. Daarbij neemt oppervlaktegesteente CO₂ uit de atmosfeer op, wat vervolgens via aardplaten en vulkanisme gerecycled kan worden.
‘Die koolstofcyclus heeft een stabiliserende werking op de temperatuur’, zegt Oosterloo. ‘Dat heeft ervoor gezorgd dat de aarde leefbaar is gebleven, terwijl de zon in de afgelopen miljarden jaren 20 procent helderder is geworden.’
Omweg
Maar welke van die vierduizend planeten aan alle kenmerken voldoen? We hebben geen idee. Ze staan simpelweg te ver weg om precies te kunnen zien wat zich op het oppervlak afspeelt.
Oosterloo en zijn begeleiders bedachten een omweg. ‘De massa en de straal van zo’n planeet zijn wel bekend’, legt hij uit. ‘En door onze kennis van de koolstofcyclus hier op aarde te gebruiken, kunnen we extrapoleren hoe die cyclus eruit ziet op een planeet met andere massa en straal.’ Daarmee ontwikkelden ze een model waarmee ze kunnen voorspellen hoeveel CO₂ er dan in de atmosfeer zou moeten zitten.
Nieuwe telescoop
Nu hebben we daar nog niet zo heel veel aan, maar daar komt verandering in, zegt Oosterloo. ‘Want als over een half jaar de James Webbtelescoop wordt gelanceerd, krijgen we veel meer informatie over de samenstelling van de atmosfeer van de bekende exoplaneten.’ En dán kunnen astronomen gaan uitzoeken of een exoplaneet een koolstofcyclus heeft en daarmee dus ook mogelijk leven.
Op dit moment is er één goede kandidaat, zegt Oosterloo, die inmiddels aan zijn PhD is begonnen. De in 2015 ontdekte exoplaneet Kepler 452b. Maar, benadrukt hij: ‘In de toekomst gaan er nog veel meer exoplaneten ontdekt worden, ook bij kleinere sterren waarbij planeten nu nog moeilijk te detecteren zijn.’