Vingerkommetje

In 1900 bracht de bejaarde president van de republiek Transvaal, Paul Kruger (u weet wel, die van het park), een bezoek aan Nederland, waarbij hij voor een staatsbanket werd ontvangen door de toen pas twintigjarige koningin Wilhelmina. De eenvoudige Boerenpresident zag tijdens het diner een zilveren vingerkommetje aan voor een drinkbeker en zette het aan zijn mond.
Door Gerrit Breeuwsma

De hoge gasten waren geschokt door dit vergrijp tegen de etiquette, en hier en daar werd zelfs gegniffeld over zijn faux pas. De vorstin hield het hoofd echter koel en pakte zonder aarzelen haar eigen vingerkommetje en dronk Kruger toe, waarna de andere gasten niets anders konden doen dan haar navolgen. Ze had de situatie, maar bovenal haar gast gered.

Ik heb dit altijd een mooie anekdote gevonden, waarvan je dan maar hoopt dat hij waar is (er wordt wat afgelogen in de betere kringen) en het zou maar zo kunnen dat Wilhelmina’s reactie een mooi voorbeeld is van wat tegenwoordig ‘interculturele competenties’ heten.

Interculturele competenties, hoor ik u denken, hoe kom je daar nu weer bij? Nou, dat komt omdat ik al twee keer een mailtje van onze directie heb gehad waarin ik word aangemoedigd om een cursus interculturele competenties te gaan volgen. Niet met heel veel overtuiging trouwens. Om te beginnen staat er in de mail dat ik als docent van de Nederlandstalige opleiding misschien niet eens zoveel in contact kom met internationale studenten. Ik vind dat niet echt een wervende opening (‘als inwoner van de Sahara komt u waarschijnlijk niet zoveel in aanraking met water, maar toch raden we u sterk aan onze cursus reddingszwemmen te volgen’), maar dan gaat het verder: ‘het [is] een feit dat wij gestaag internationaler worden, en dat dit van ons allen nieuwe competenties vraagt. Vandaar is de vraag “Is deze cursus iets voor mij? Heb ik er iets aan?” eigenlijk voor iedereen met een “Ja!” te beantwoorden.’

Eigenlijk zou dus iedereen de cursus moeten volgen. Het probleem zit hier natuurlijk in dat ‘eigenlijk’: eigenlijk zou ik vaker moeten sporten, eigenlijk zou ik minder moeten roken, eigenlijk wat vaker naar mijn oude omaatje op bezoek moeten gaan, enzovoort. Eigenlijk wel, maar het komt er niet van.

Ik zie er dus maar van af (ik ben eigenlijk ook te oud om nog wat te leren), maar toch loop ik er nu al een paar dagen mee rond, met die interculturele competenties.

In de brief staat trouwens geen woord over wat die competenties nu precies behelzen. Best mogelijk dus dat ik ze al heb (ik heb vroeger Het wilde denken van Claude Levi-Strauss gelezen; misschien dat ik alleen op basis daarvan al vrijstelling verdien). Maar eerlijk gezegd denk ik van niet. Ik ben niet eens intracultureel competent. Zo snap ik vaak al niks van mijn landgenoten. Mensen die Thierry Baudet zo’n fris geluid vinden, mensen die Wie is de mol niet willen missen, ik snap ze niet. Eigenlijk begrijp ik regelmatig zelfs niks van mijn vrouw en bloedeigen kinderen (en zij begrijpen mij al helemaal niet).

Ik bedoel maar: in essentie staan we er allemaal alleen voor.

Ik moest onwillekeurig denken aan een scène uit Monty Pythons Flying Circus, waarin een Hongaarse toerist met behulp van een taalgidsje (Mit és hogyan angol nyelven), probeert sigaretten te bestellen in een tabakswinkel. In gebrekkig, maar niettemin verstaanbaar Engels produceert hij zinnen als: ‘Drop your panties, Sir Williams, I cannot wait till lunchtime’ en ‘You have beautiful thighs’. Al snel loopt de interculturele interactie uit de hand, moet de politie erbij komen en vallen er rake klappen.

Misschien is dat wel het beste uitgangspunt voor interculturele ontmoetingen. Stort je er maar blind in en laat het desnoods uit de hand lopen. We zien dan vanzelf wie voldoende tegenwoordigheid van geest heeft om de situatie te redden. Die krijgt dan op de jaarlijkse Dag van het Onderwijs de Prijs voor de Intercultureel Competentste Docent, waaraan zijn verbonden: een bescheiden geldbedrag en natuurlijk een zwaar verzilverd vingerkommetje.

Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties