Het is twee jaar geleden dat boze studenten het Maagdenhuis in Amsterdam bezetten. Zij eisten meer inspraak in de universiteit, om zo een stem te laten horen tegen het rendementsdenken. In Groningen bleef het relatief stil. ‘Onbegrijpelijk’, vindt filosofiestudent Remco van der Meer. ‘Het onderwijs binnen de geesteswetenschappen wordt zowel aan de buiten- als aan de binnenkant uitgehold.’
‘Het is tijd dat de discussie ook in Groningen goed gevoerd wordt’, stelt Van der Meer. Om die reden organiseert hij met een groep studenten, ondersteund door studievereniging STUFF, faculteitsblad Qualia, de opleidingscommissie en de faculteitsraad op 15 maart het symposium Toekomst van de Filosofie. Al gaat het niet alleen om de eigen faculteit: ‘De gehele academische wereld is steeds meer gericht op publicatiequota, economische valorisatie en het bedrijfsleven.’
Publiceren
‘Onder een grote groep studenten groeit de vraag waar ons onderwijs vandaan komt’, vertelt Jan Bant, voorzitter van de studenten in de faculteitsraad. ‘Het onderwijs dat we krijgen, hangt namelijk samen met welke docenten een aanstelling krijgen. Nu de nadruk zo erg op publiceren ligt, worden voornamelijk academici aangenomen uit bepaalde takken van de filosofie. Als student wordt op deze manier het onderwijs voor je bepaald. Trek je deze lijn door, dan zijn straks sommige disciplines uitgestorven.’
Het probleem zit hem niet per se in de faculteit, stelt Van der Meer. ‘Die moet ook de kop boven water houden en heeft geen andere keuze dan publicaties af te leveren. Het systeem moet worden aangepakt. Hans Radder, een van onze sprekers en emeritus professor wetenschapsfilosofie, maakt zich daarover zorgen. Hij vindt dat er veel meer democratie aan de universiteit moet komen. De universiteit wordt nu als bedrijf gerund.’
Bant: ‘We willen de discussie aanwakkeren. Dat mensen zichzelf afvragen: wat doe ik hier op de universiteit? Ben ik hier om zestig punten per jaar te halen of heb ik een verantwoordelijkheid?’
Belangstelling
Professor Lodi Nauta, decaan van de Faculteit Wijsbegeerte, vindt het prima dat studenten de discussie willen voortzetten met een symposium. Maar hij gelooft niet dat de toekomst van de filosofie op het spel staat. ‘De filosofie bloeit. Er is natuurlijk enige profilering. Zo kan een vak verdwijnen met het vertrek van een docent, of ontstaan bij de komst van nieuwe mensen.’
‘Gelukkig is het niet zo dat onze positie als faculteit afhankelijk is van het aantal publicaties. In zijn algemeenheid is er in de hele wetenschap wel een terecht kritisch geluid over de immense toename van publicaties. Dat ‘het systeem’ ter discussie gesteld moet worden, is een feit: sommige dingen staan ter discussie. Maar we moeten oppassen om van ‘het systeem’ te spreken; de wetenschap is een immens bouwwerk met vele onderdelen.’
Wat Nauta wel zorgwekkend vindt, is dat de geesteswetenschappen – waaronder de filosofie – in toenemende mate worden gefuseerd met de sociale wetenschappen. ‘Natuurlijk is het goed dat ook daar samenwerking is, maar de geesteswetenschappen en zeker de filosofie hebben een eigen karakter. Dat moet bewaard blijven.’
In dit artikel stond aanvankelijk dat Jan Bant voorzitter van de faculteitsraad van filosofie is. Dat was niet correct. Bant is voorzitter van de studenten in de faculteitsraad.