Met de laatste tentamenperiode van het jaar in aantocht, wilde de Duitse Johanna Paschen het eens anders aanpakken. In plaats van zich op te sluiten in de bibliotheek, besloot de student liberal arts and sciences te gaan ontstressen door zich aan te sluiten bij een team van wildernistherapeuten. Het zou haar ook helpen om meer zelfinzicht te krijgen. Dus trok ze de Spaanse bergen in, praktisch zonder voorzieningen.
Ze is altijd al geboeid geweest door de natuur: ze werkte als vrijwillige boswachter in de Duitse hooglanden en hikete in de Canadese Rockies. Buiten voelt ze zich het meest haarzelf. Maar toch overrompelde de wildernistherapie haar op een manier die ze niet had verwacht. ‘Ik ben aan het afstuderen in psychologie en ik weet dat wildernistherapie betekent dat je leert door ervaring. Maar ik had niet verwacht dat ze die therapie ook echt op ons zouden toepassen. Het was emotioneel uitputtend.’
Wat de therapie precies inhoudt?
Het is een onderdeel van ‘adventure therapy’. Het idee is dat je de patiënt isoleert van alles wat vanzelfsprekend en comfortabel is. ‘De natuur zelf is de therapeut’, legde een van de leiders van de retraite uit. ‘De begeleiders vertalen alleen maar.’
Je moest de grens van je comfort zone bereiken
Er waren dertien andere deelnemers, maar Johanna was veruit de jongste. ‘Je moest echt de grens van je comfort zone bereiken’, legt ze uit. Er was geen agenda, niemand droeg een horloge en besef van tijd verdween al snel. Wel leek er ineens heel véél tijd te zijn. ‘Het was een zeer intense, emotionele ervaring. Ik had veel tijd om na te denken over mezelf en mijn leven.’ Johanna kreeg een beurs om deel te nemen en bracht vijf dagen door in de bergen rond Valencia. Ze had geen telefoon, geen stromend water of zelfs maar een tent. ‘Ik ben dol op de natuur en ik hou van mijn studie psychologie, dus ik wilde die combineren: met wildernistherapie dus.
Klein rood tasje
‘Helemaal in het begin haalden ze zo’n klein rood tasje tevoorschijn, waarin we alles moesten stoppen dat we niet nodig hadden. Dus ik leverde mijn telefoon en mijn agenda in, die normaal heel belangrijk voor me zijn. Ik moet weten wat mijn planning is. Maar op dit moment moest ik er echt helemaal zijn, volledig in het nu. Dus ik dumpte alles wat me af kon leiden.’
En het eten! ‘Iedereen had een kookmaatje. We kregen vastgestelde hoeveelheden groente, fruit en granen die we op een verstandige manier moesten rantsoeneren. Je moest goed opletten hoeveel je at.’
Er was geen stromend water, dus van douchen was geen sprake. ‘Eén keer doken we in een meer’, zegt ze schouderophalend. ‘Dat was het wel.’
Ook het toilet kwam als verrassing. ‘Het was de bedoeling dat je, elke keer dat je moest, een kleine schep meenam. Dus zodra iemand die pakte, wist iedereen waarom. Je merkt pas hoe belangrijk stromend water is, als je ervaart hoe het leven eruit ziet zonder.’
Onvoorbereid
Zelfs de kou was onverwacht. ‘We waren allemaal een beetje onvoorbereid, omdat het overdag zo warm was. Maar ’s nachts werd het koud! Ik droeg echt acht lagen van mijn zomerkleren.’ Als het regende, kropen ze onder een tentzeil. Andere nachten sliepen ze onder de blote hemel. ‘Het is echt anders om zo geïsoleerd te zijn in de wildernis. Je kunt immers niet naar huis aan het eind van de dag. Maar het was waanzinig om elke nacht onder de sterren te slapen.’
‘De solo’ was Johanna’s mooiste én moeilijkste ervaring. ‘De begeleiders pakten een kaart en wezen voor ieder van de deelnemers een andere plek aan. Die moest daar dan heen om er in zijn eentje de nacht door te brengen.’ Zo gingen ze op pad, de een na de ander. Johanna vond haar plekje vroeg in de avond en alles leek prima te verlopen.
Het was zo stil, dat het luid werd
‘Maar toen het donker begon te worden, werd ik bang. Zelfs al waren er geen gevaarlijke beesten daar, enkel de gedachte dat ik niemand zou kunnen bereiken als er iets gebeurde, was al griezelig.’ Johanna had nog nooit zo’n stilte gehoord. ‘Het was volkomen kalm. Je kon zelfs de bladeren niet horen, omdat er geen wind was. Het was zo stil, dat het luid werd.’
Brief aan jezelf
Daarnaast had Johanna veel tijd om na te denken over haar leven én zichzelf. ‘Je merkt meteen wat voor onderwerpen boven komen als je geïsoleerd bent van anderen. Ons was gevraagd een brief te schrijven aan onszelf over vijf jaar. Dat was echt een therapeutische ervaring voor me.’ Johanna ontwaakte de volgende ochtend met een gevoel van trots en keerde terug naar het kamp.
Toen ze vanuit de bergen terugreden naar de stad, stopten ze bij een tankstation. ‘Ik ging het winkeltje binnen en kocht een croissant. Die smaakte zó zoet. Ik hoorde de muziek. Die is er natuurlijk altijd, maar normaal hoorde ik dat nooit. Ik voelde me zo fantastisch dat ik een dansje maakte.’
Eenmaal thuis dook Johanna regelrecht de douche in. ‘Het voelde geweldig na vijf en een halve dag in de bergen’, lacht ze. Ze stopte haar telefoon in de lader en de berichtjes stroomden weer binnen. ‘Het leven was doorgegaan, terwijl ik op die berg zat. Maar het was zo vreemd, na al die dagen van eenzaamheid.’
Herintrede
Haar herintrede in het Groningse leven was lastiger dan ze had verwacht. ‘Die eerste dag moest ik mezelf echt even wat tijd gunnen om me aan te passen.’
Niet iedereen heeft echter de tijd om een Spaanse berg te beklimmen om de therapeutische voordelen van de natuur te ervaren. ‘Maar gewoon in de natuur zijn, een klein beetje buiten je comfort zone, kan al een heel ander perspectief geven. Het doet iets onverklaarbaars met je’, zegt Johanna.
Een brief aan jezelf schrijven is heel nuttig
Dus… Ben je gestresst? Ga dan even naar buiten voor een wandeling. Neem de tijd om na te denken zonder afleiding. ‘Ik denk dat het schrijven van een brief aan jezelf over vijf jaar iets is dat je overal kunt doen. En het is heel erg nuttig.’
Johanna denkt dat wildernistherapie niet alleen goed is voor ‘kinderen met issues, of mensen met mentale problemen – de mensen waarop het meestal gericht is. Het is een ongelooflijke ervaring, die je veel over jezelf kan leren, wie je ook bent.’
Johanna en UKrant organiseren een kleinschalige sessie wildernistherapie, speciaal om studenten te helpen ontstressen voor de tentamenperiode.
Je vindt ons donderdag 6 juni om 13.30 in het Noorderplantsoen. We zitten op de trappen van de fontein, bij café Zondag. Wij nemen onze nieuwe wildernis-expert mee, hapjes en bier. Jullie hoeven alleen je mentale shit mee te nemen. Meedoen? Stuur een berichtje naar [email protected] of meld je via messenger.