Geachte mevrouw Bussemaker,
Naar aanleiding van het rapport Wikken en Wegen 2016 van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) heeft Lijst Student Erkend (STERK) de fracties van de Universiteitsraad en het College van Bestuur geconsulteerd om de huidige situatie van schakelprogramma’s in kaart te brengen. Met deze brief vragen wij aandacht voor de ongelijke status van premasterstudenten.
Een ongelijke status van premasterstudenten binnen het hoger onderwijs brengt verschillende nadelen met zich mee. Zo ontvangen onderwijsinstellingen geen geld voor het faciliteren van schakelprogramma’s, maar draaien zij wel op voor de kosten. Hierdoor is het lastiger voor onderwijsinstellingen om de kwaliteit van schakelprogramma’s te waarborgen, omdat het financieel minder aantrekkelijk is om in de kwaliteit van die programma’s te investeren.
Door premasterstudenten te bekostigen wordt het voor universiteiten aantrekkelijker om dit wel te doen. Hierdoor wordt de kwaliteit van de schakelprogramma’s gewaarborgd en verbeterd. Daarnaast heeft een hoogstaand kwalitatief programma waarschijnlijk een positieve uitwerking op de hbo-doorstroom, en daarmee op de toegankelijkheid van het onderwijs, doordat het investeren in die trajecten meer en betere begeleiding voor studenten mogelijk maakt.
Een ander nadeel van de ongelijke status van premasterstudenten is dat zij niet dezelfde rechten hebben als bachelor- en masterstudenten. Dat komt door de wijze waarop de Wet hoger onderwijs (WHW) het gebruik van het profileringsfonds voorschrijft. Daarin wordt gesteld dat studenten enkel in aanmerking komen voor financiële ondersteuning, indien een student voor de desbetreffende opleiding wettelijk collegegeld is verschuldigd.
Ondanks de invoering van de Wet studievoorschot hoger onderwijs betalen premasterstudenten hetzelfde tarief als het wettelijk collegegeld, maar valt hun collegegeldtarief onder de categorie ‘vergoeding’ en niet onder het ‘wettelijk collegegeld’. Dit heeft als gevolg dat zij uitgesloten zijn voor financiële ondersteuning ter compensatie van eventuele studievertraging uit het profileringsfonds. Hierdoor is het voor deze studenten minder aantrekkelijk om een deel van hun schakelprogramma te verrijken met extra-curriculaire activiteiten.
Wij betreuren deze uitsluiting omdat dit de talentontwikkeling van premasterstudenten belemmert, gezien het feit dat zij worden ontmoedigd om zich naast hun studie te ontplooien. De wet veroorzaakt tevens dat het voor universiteiten nog kostbaarder wordt om schakelstudenten op te leiden, omdat het premastertarief is verlaagd.
Wij brengen de problematiek rondom schakelprogramma’s onder de aandacht, omdat wij een dalende doorstroom constateren van hbo-studenten naar het wetenschappelijk onderwijs. Het aandeel eerstejaars wo-studenten met een hbo-achtergrond is de afgelopen jaren gedaald van 25 procent in 2004 naar 18 procent in 2014.
Daarnaast is er sinds 2009 een daling ingezet van de hbo-bachelorinstroom naar de universiteit: in 2005 stapte 12 procent van alle hbo-gediplomeerden over naar een universitaire studie, maar in 2014 was dit slechts 7 procent.
Een dalende doorstroom hoeft niet per se problematisch te zijn, echter is een laag doorstroompercentage een signaal dat de toegankelijkheid van het onderwijs onder druk staat. Wij pleiten er dan ook voor dat premasterstudenten bekostigd worden, zodat universiteiten financieel meer ruimte krijgen om schakelprogramma’s aan te bieden en dat premasterstudenten dezelfde rechten krijgen als bachelor- en masterstudenten.
Wij hopen dat u ons voorstel in overweging neemt. Graag blijven wij met u in gesprek en kijken wij uit naar een verdere samenwerking om deze problematiek aan te pakken.
Met vriendelijke groet,
M.C. (Tim) Huiskes MA
Voorzitter Universiteitsraad
prof. dr. E. (Elmer) Sterken
Rector Magnificus