‘Stel je voor dat er alleen maar vrouwen mochten meedoen. Of alleen mannen. Dan zou iedereen op zijn achterste benen staan’, zegt RUG-onderzoeker en vicevoorzitter van De Jonge Akademie Martijn Wieling. ‘Het zou binnen de Open Competitie moeten gaan om de kwaliteit van het onderzoek en niet om de poppetjes.’
De nieuwe Competitie vervangt oudere subsidiemogelijkheden nadat NWO de sociale en geesteswetenschappen samenvoegde. Maar omdat de succeskansen laag zijn – het laagst van alle wetenschapsgebieden – probeert NWO de slagingskans kunstmatig te verhogen.
Terwijl voorheen iedereen mocht aanvragen, geldt dat nu alleen voor wetenschappers die al vijftien jaar promoveerden en dus niet meer in aanmerking komen voor een Veni, Vidi of Vici-beurs. ‘Ik begrijp dat ze iets proberen te doen aan de aanvraagdruk, maar dat is een ander probleem’, stelt Wieling.
Buiten de boot
Juist jonge wetenschappers, die nog een cv moeten opbouwen, dreigen zo buiten de boot te vallen. Denk aan een ambitieus project dat in kaart gaat brengen hoe je de Nederlandse taal gebruikt om situaties te ‘framen’, waarvoor de VU hoogleraar Piek Vossen en RUG-taalkundige Malvina Nissim onlangs nog acht ton binnenhaalden. Onder de nieuwe regels zou Nissim niet hebben mogen aanvragen.
En dat is een slechte ontwikkeling, vindt Wieling. ‘De slagingskans voor de Vernieuwingsimpuls is erg laag. En jonge wetenschappers hebben zo geen mogelijkheid meer om ergens anders geld vandaan te halen om een goed idee te financieren.’
Daarbij komt dat het lastiger wordt om een carrière op te bouwen: lukt het niet om een Veni te krijgen, dan wordt een Vidi of Vici al helemaal moeilijk. Bij toekenning van die aanvragen is immers het cv van groot belang.
Oudere wetenschappers hebben meer opties: denk aan de Zwaartekrachtprogramma’s of Europese subsidies. De Jonge Akademie roept daarom wetenschappers op die door de huidige verandering benadeeld worden hun ervaringen met hen te delen.