Volgens de rechtbank heeft G. zich schuldig gemaakt aan ambtelijke corruptie. ‘Als ambtenaar vervulde u een maatschappelijke voorbeeldfunctie, uw gedrag had onberispelijk moeten zijn. Uw grensoverschrijdende gedrag heeft het vertrouwen van de maatschappij geschaad’, aldus de rechter.
De rechtbank acht bewezen dat het voormalig hoofd technisch beheer geld en middelen aannam van klusbedrijven, in ruil voor werk aan de universiteit. Zo heeft G. onder meer twee valse dienstverbanden geregeld voor zijn zoon en ex-schoondochter. Beiden stonden jaren lang op de loonlijsten van twee bevriende ondernemers, zonder dat daar een noemenswaardige prestatie tegenover stond. De rekening werd via nepfacturen, en met een opslag van 10 procent, doorberekend aan de RUG.
Volgens de rechtbank was er sprake van een geraffineerde en doortrapte fraudeconstructie. ‘U zegt dat u goed wilde zijn voor de mensen om u heen, maar u handelde puur voor eigen gewin. Er is sprake van stuitende brutaliteit. U heeft het ambtelijk apparaat gecorrumpeerd’, aldus de rechter.
De officier van justitie had eerder vier jaar cel tegen de hoofdverdachte geëist. De straf viel uiteindelijk lager uit, omdat volgens de rechtbank niet bewezen kan worden dat Hans G. de RUG voor ruim 1,1 miljoen euro heeft benadeeld. Dat bedrag is niet volledig na te trekken in de bewijsstukken, concludeerde de rechter. In het vonnis gaat de rechtbank daarom uit van een nadeelbedrag van 612.453 euro.
De rechtbank oordeelde bovendien dat G. een bedrag van 450.000 euro moet terugbetalen aan de universiteit vanwege geleden schade. Doet hij dat niet, dan moet de voormalig manager 365 dagen extra zitten.
Verdachten
In maart moesten acht verdachten zich verantwoorden voor de rechter. Behalve Hans G. gaat het om zijn vrouw Wijtske H., zoon Michiel G., voormalig schoondochter Kasia S., de eigenaren van twee installatiebedrijven; Jan J. en Marinus P., Hans’ rechterhand Margreet B., en zzp’er Theun B.
Volgens het Openbaar Ministerie (OM) was zijn echtgenote op de hoogte van de zwendel en betaalde ze de boodschappen van het geld dat haar man in een envelop klaarlegde. De rechtbank sprak haar echter vrij, omdat niet bewezen is dat de vrouw daadwerkelijk wist dat het geld afkomstig was uit een misdrijf.
De zoon van de hoofdverdachte, Michiel G., werd veroordeeld tot twee jaar celstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Ook hij krijgt een proeftijd van drie jaar en moet 170.000 euro schadevergoeding betalen aan de RUG. Volgens de rechter heeft hij zich schuldig gemaakt aan heling en witwassen. ‘U heeft acht jaar lang salaris ontvangen van twee bedrijven, terwijl u daarvoor nauwelijks arbeid verrichte. U heeft uw ogen gesloten voor de door uw vader geïnitieerde constructie en daarmee uw comfortabele leven in stand gehouden. Daarbij heeft u jarenlang schaamteloos gehandeld. Dat u zich heeft laten overrulen door uw vader, zoals u zegt, doet daar niet aan af. U had vragen moeten stellen en een en ander moeten onderzoeken’, hield de rechter hem voor.
Michiel G.’s ex-vriendin, die eveneens op de loonlijsten stond van de twee klusbedrijven, kreeg een taakstraf opgelegd van 240 uur, en een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden. Ook moet ze 70.000 euro schadevergoeding betalen. Ze ontving in ruim vier jaar tijd een nettobedrag van bijna 94.000 euro.
Bedrijven
Jan J., de eigenaar van een van de installatiebedrijven waarmee Hans G. de fraude opzette, is eveneens veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Hij betaalde Michiel G. en zijn ex-vriendin ‘loon’ voor werk dat ze in werkelijkheid niet deden. Het geld berekende hij via valse facturen door aan de RUG. Hij moet daarvoor 400.000 euro terugbetalen aan de universiteit. J. werd ook veroordeeld voor wapenbezit. Tijdens het onderzoek door de FIOD werden onderdelen van een vuurwapen en munitie aangetroffen.
Marinus P., eigenaar van het tweede klusbedrijf, bekende eerder dat hij had meegewerkt aan de zwendel. Volgens de rechtbank kan echter niet worden bewezen dat de ondernemer al in 2008 meewerkte aan de frauduleuze constructie. De rechter gaat ervan uit dat hij in 2012 instapte. P. krijgt daarom een gevangenisstraf van twaalf maanden opgelegd, waarvan vier maanden voorwaardelijk. Hij moet daarnaast 200.000 euro betalen aan de universiteit.
Klusjesman Theun B. is veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en moet de universiteit 50.000 euro betalen vanwege geleden schade. B. werkte zwart met materialen die via Hans G. en de installatiebedrijven werden doorberekend aan de universiteit. De winst die hij daarmee maakte, deelde hij met G.
Vrijspraak
De voormalige collega van Hans G., Margreet B., werd vrijgesproken door de rechtbank. Het OM eiste eerder een gevangenisstraf van achttien maanden, waarvan zes voorwaardelijk. Zij was volgens de officier een onmisbare schakel in de fraudezaak. ‘Dat er iets gebeurde wat niet in de haak was, wist ze van meet af aan’, zei ze. Volgens de rechtbank is dat echter niet bewezen.
Dat ze 7500 euro op haar rekening gestort kreeg door een van de betrokken klusbedrijven staat vast, merkte de rechter op. ‘Maar u wist niet, of kon niet vermoeden dat die is gedaan om u te laten bewegen om iets te doen of nalaten als ambtenaar.’
Hans G. en zijn zoon waren bij de uitspraak aanwezig. Beiden hoorden de veroordeling zonder enige zichtbare emotie aan. Hans G. knikte nadat hij het vonnis had gehoord en vroeg de rechter alleen uitleg te geven over een inbeslaggenomen bankrekening. Ook Margreet B., de voormalig collega van de hoofdverdachte, was aanwezig. Zij was duidelijk opgelucht toen ze werd vrijgesproken. ‘Dank u, dank u’, zei ze huilend.
De veroordeelden hebben veertien dagen de tijd om in hoger beroep te gaan. De volledige uitspraak in de fraudezaak is na te lezen op Rechtspraak.nl.