Terwijl er druk gediscussieerd wordt over Nederlands versus Engels op de universiteit, ging bachelorstudent Jan de Vries (64) een hele andere kant op: hij schreef de eerste geschiedenisscriptie in het Fries.
Zijn Friese scriptiebegeleider ontving zijn idee enthousiast, maar dat was niet voldoende. ‘Ik moest voor toestemming een verzoek bij de examencommissie indienen’, zegt De Vries. ‘Het schijnt dat ze daar wel even over vergaderd hebben, maar uiteindelijk hebben ze het toegezegd omdat er ook een tweede lezer beschikbaar was.’
Fabelachtige verhalen
De Vries deed onderzoek naar de kroniek van Andreas Cornelius van Staveren uit 1597, beter bekend als de kroniek van Ocke Scharlensis. Dat is een boek met fabelachtige verhalen die veelal over de Friese Zuidwesthoek gaan. Hij concludeert dat de verhalen onthullingen doen over de toenmalige politieke situatie: de opstand tegen de koning van Spanje in de Tachtigjarige Oorlog.
De Vries vond het een leuk idee om een scriptie over Friese verhalen ook in het Fries te schrijven. ‘Het leek me een mooie uitdaging. Met vrienden en bekenden schrijf ik in het Fries, en ik ben met het Fries opgegroeid, maar ik schrijf meestal in het Nederlands. Maar ik dacht: ik heb wel vat op de verhalen, laat ik er nog een uitdaging ingooien’, zegt hij.
Boek
De 64-jarige student gaat een goede uitdaging sowieso niet uit de weg. Na te zijn gestopt in het familiebedrijf, deed hij jarenlang projectwerk voor lokale overheden in Friesland. ‘Dat ging vaak over cultuur en landschap’, zegt hij. En soms kwam er wat geschiedenis in voor, zoals toen hij een project deed over hoe je archieven aantrekkelijk maakt voor toeristen.
‘Toen zocht ik een keer een straatnaam op Google en bleek daar een heel interessante geschiedenis achter te zitten van een zeeofficier die bij ons in de straat woonde’, zegt De Vries. Hij vond het verhaal zo fascinerend, dat hij er meer onderzoek naar deed en er daarna een boek over schreef.
Toelatingscommissie
‘Ik had er zoveel plezier in, maar ik zat voornamelijk in mijn kamertje en bezocht af en toe een congres’, zegt hij. ‘Het leek me mooi om echt bij die gemeenschap van historici te horen. Om een stap verder te zetten en het vak beter in de vingers te krijgen.’
De juiste papieren om aan de universiteit te studeren had hij niet, maar de toelatingscommissie van de studie geschiedenis wilde het wel met De Vries proberen. ‘Het is een mooie ervaring. Dat je elkaar tegenkomt, dat ik nieuwe mensen ontmoet en veel nieuwe dingen leer. Het is een mooi project en ik ben blij dat dit me overkomt, dat ik dit nog kan doen.’
Publicatie
Zijn scriptiebegeleider vindt dat zijn werk gepubliceerd moet worden, ‘zodat De Vries in het wetenschappelijke debat over dit onderwerp zijn rol kan opeisen.’ Daarnaast gaat De Vries zich in ieder geval inschrijven voor een master en ‘kijken of dat ook gaat lukken’.
Hij heeft nog wel een paar onderwerpen op de plank liggen. ‘Ik vind de geschiedenis van mijn leefomgeving en de regio waar ik woon heel boeiend. Als je een nieuw perspectief kunt bieden op een bepaald stuk of bepaalde gebeurtenis, geeft dat wel voldoening.’