Dat is de uitkomst van het overleg tussen de RUG, Hanzehogeschool en studentenvereniging Vindicat. Vindicat zal als eerste vereniging een ‘kritische zelfreflectie’ opstellen op de heersende cultuur binnen de vereniging. In dat stuk zal het corps ook aangeven wat er moet veranderen aan die cultuur en maatregelen aandragen die excessen in de toekomst moeten voorkomen.
Een vijfkoppige commissie zal het document in maart beoordelen. Als zij de ‘waarborgen’ die Vindicat voorstelt onvoldoende vindt, kan de vereniging in het uiterste geval worden uitgesloten van het zogenoemde profileringsfonds. Uit dit fonds krijgen bestuurders van studentenverenigingen een geldbijdrage ter compensatie voor het oplopen van studievertraging door hun bestuursactiviteiten.
‘Ruimte voor tradities’
Eind september stelden de RUG, gemeente Groningen en de Hanzehogeschool dat studentenverenigingen moeten stoppen met ontgroenen. ‘Het is volstrekt onacceptabel wat er is gebeurd’, zei RUG-voorzitter Sibrand Poppema toen. ‘Het houdt op, we stoppen met ontgroeningen in deze stad. Die onzinnige rituelen moeten afgelopen zijn.’
Volgens Hanzehogeschool-bestuurder Henk Pijlman zijn de huidige plannen ‘geen papieren werkelijkheid’, maar gaat de commissie actief vragen stellen, bij de verenigingen kijken en met leden praten. ‘Dit is exact hetzelfde als wat we in september zeiden. We willen geen geestelijk en lichamelijk geweld tijdens de introductietijden. Maar natuurlijk blijft er ruimte voor tradities.’
Totale cultuurverandering
De controlecommissie wordt geleid door Lentis-bestuursvoorzitter en oud-politiebaas Martin Sitalsing en bestaat verder uit RUG-hoogleraar Michel Vols, Michèle Garnier (dean van de Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen) en twee leden die zijn voorgedragen door Vindicat: Dertje Meijer en Michel Ooms.
Sitalsing benadrukt dat de commissie niet alleen de introductietijden bekijkt. ‘Het gaat om een totale cultuurverandering. We willen het systeem van zelfreinigend vermogen nieuw leven inblazen. Het gaat er puur om, te kijken hoe het proces verloopt en of dat correct is.’ Dat de commissie daarbij afhankelijk is van de rapportage van Vindicat, is volgens de voorzitter geen probleem. ‘Transparantie speelt een belangrijke rol. Dat moet vorm krijgen. De leden van de commissie bestaan inderdaad uit mensen van de RUG, Hanzehogeschool en Vindicat, maar ik zal niet schromen om externe expertise in te vliegen’, zegt hij.
De nieuwe afspraken gelden vooralsnog alleen voor Vindicat, maar de RUG en Hanzehogeschool willen na maart ook met andere verenigingen om tafel om ‘gelijkluidende’ afspraken te maken. De partijen hopen de gesprekken met die verenigingen vóór het begin van volgend collegejaar af te ronden.
Hulp van professionals
‘Vindicat is bereid om te veranderen’, aldus Vindicatrector Stijn Derksen.
‘De bal ligt nu bij Vindicat’, zegt rector Stijn Derksen. ‘Er is een constante wil om te veranderen. Er heerst draagvlak binnen de vereniging.’ Maar volgens Derksen is het ‘voorbarig’ om pers mee te laten kijken tijdens de introductieperiode. ‘We hebben ook geheimen, maar er gelden geen andere normen en waarden dan buiten de vereniging.’
Vindicat gaat ook proberen de ontgroeningspraktijken bij verenigingshuizen en disputen aan te pakken. ‘We proberen daar de cultuur ook te vangen, maar we hebben er geen directe invloed op. Het is een complex proces waar we de hulp van professionals bij nodig hebben.’
Ophef
RUG, Hanzehogeschool en Vindicat kwamen de afgelopen weken bijeen om te discussiëren over de ‘waarden, normen en toekomst van studentengezelligheidsverenigingen in Groningen’, aldus de partijen in een gezamenlijk persbericht.
Aanleiding voor het overleg is onder meer de ophef die ontstond doordat een aspirant-lid van Vindicat tijdens de introductieperiode ernstig gewond was geraakt nadat een ander lid op zijn hoofd was gaan staan. Het slachtoffer liep daarbij een hersenoedeem op, een gevaarlijke zwelling in de hersenen door vochtophoping.
Ook de bangalijst en de ontgroeningsfoto’s van een jaar eerder, die de UK in augustus publiceerde, zijn voor de universiteit aanleiding om maatregelen te nemen.
Tijdens de persconferentie werd het woord ontgroening door de aanwezigen niet in de mond genomen. De Groningse verenigingen spreken zelf liever van ‘introductietijd’.
‘Stap gewonnen’
De fracties in de universiteitsraad steunen de maatregel, zo stelden ze maandagavond in een gezamenlijke verklaring. ‘Mede omdat verenigingen hiermee nadrukkelijk hun eigen verantwoordelijkheid behouden’, lieten ze weten.
‘Ik denk dat we een stap gewonnen hebben’, reageert fractievoorzitter Bart Beijer van de Personeelsfractie. Zijn partij vraagt al jaren aan het universiteitsbestuur om de ontgroeningen te stoppen. ‘De maatregelen verrassen me niet, het eventueel stopzetten van de fondsen werd in september al als optie genoemd. Ik denk dat dingen als de geheimhoudingsplicht voor leden en de boetes die ze daarop stellen nu zullen verdwijnen. Doen ze dat niet, dan hangt ze dus een zware maatregel boven het hoofd.’
Volgens Beijer moet de cultuur van machtsverschillen binnen de verenigingen nu gaan verdwijnen. ‘Als je die niet doorbreekt, blijven excessen gebeuren. Maar ze moeten die verandering wel doorvoeren naar de verenigingshuizen, anders zal de cultuur niet veranderen’, zegt hij.
De Contractus, het samenwerkingsverband van de grootste studentenverenigingen in Groningen, zegt in een reactie ‘dat het belangrijk is dat er kritisch naar de introductietijd wordt gekeken zodat een geweldincident, zoals die van afgelopen zomer, zich nooit meer zal voordoen’.
De maatregel die nu is genomen noemt de Contractus positief. ‘Verenigingen kunnen hun eigen identiteit behouden, maar de veiligheid tijdens een introductietijd mag absoluut niet in
het geding komen.’