‘2023 wordt een mooi jaar’, zei collegevoorzitter Jouke de Vries onlangs in State of the University. Maar we zijn een maandje onderweg en hebben al drie flinke rellen, constateert columnist Gerrit Breeuwsma.
Toen ik eerst werd benaderd om een column te wijden aan het gecancelde toneelstuk Waiting for Godot van Samuel Beckett, vervolgens om iets te schrijven over de ontslagen ‘wappieprof’ Tjeerd Andringa en ten slotte helemaal niemand vroeg aandacht te schenken aan het conflict van de RUG met Susanne Taüber (‘expert op het gebied van sociale veiligheid’), vond ik dat nogal verdacht.
Normaal gesproken ga ik trouwens nooit in op dit soort verzoeken, zelfs niet als ze achterwege worden gelaten. Bovendien ben ik totaal niet gevoelig voor complottheorieën, maar nu kon ik maar moeilijk geloven dat dit allemaal toeval was. En ja, wat een toestanden.
Waiting for Godot is een absurdistisch toneelstuk waarin twee zwervers, Vladimir en Estragon, tevergeefs wachten op een zekere Godot, een persoon die nooit zal komen, zo luidt een bondige omschrijving van het stuk. Aanvankelijk was het geen succes, maar inmiddels is het een klassieker en wereldwijd vele malen opgevoerd: onder de strikte regieaanwijzingen van de auteur, dat wel, waaronder de beruchte mannen-clausule.
Dat botst vanzelfsprekend met het inclusiviteitsbeleid van de RUG.
Het heet deftig ‘State of the University’, maar dat is natuurlijk ironisch, want het zijn gewoon wat vage praatjes
Gek genoeg moest ik meteen denken aan het onhandige toneelstukje dat Jouke de Vries (u weet wel, de voorzitter van het college van bestuur) en Bram – ik mag Jouke zeggen – Douwes (u weet wel van De irritantste mens) al een paar jaar opvoeren aan het begin van het jaar.
Het heet deftig State of the University, maar dat is natuurlijk ironisch, want het zijn gewoon wat vage praatjes voor de vaak, waarin quasi-gewichtige toekomstplannen worden besproken, wat gasten aanschuiven die op hun beurt weer vaag over hun plannen praten, waarna het als een nachtkaars uitgaat.
Critici verweten Beckett dat zijn stuk geen plot had, maar de moderne theaterliefhebber ervaart dat niet meer als een probleem. Het onderstreept als het ware de absurditeit van het leven: we wachten in essentie allemaal op iets dat nooit komt. Zoiets.
Ik vermoed nu dat Jouke de Vries en Bram – ik mag Jouke zeggen – Douwes dat gegeven aangegrepen hebben voor hun tweespraak en daarbij voortdurend subtiel hinten naar het werk van Beckett.
Let maar eens op hoe Bram – ik mag Jouke zeggen – Douwes aan het begin de voorzitter op zijn plaats wijst: ‘Je moet officieel van de mensen op het stipje staan… ik heb heel strenge regie’. Raadselachtig woorden, behalve als je weet dat Beckett dit soort regieaanwijzingen voortdurend gaf.
Andringa steekt Becketts absurdisme naar de kroon door uit te leggen ‘wat Andringa wel doet en de universiteit niet’
De heren zoeken hun plekje, waarna de dialoog begint:
‘Hoe was je kerst, Jouke?’
‘Ja, geweldig.’
‘2023 is nu begonnen.’
‘Ja, fantastisch hè, een mooi jaar.’
Daarna zit je een half uur te wachten op iets dat niet komt, totdat het plotsklaps voorbij is. Bram – ik mag Jouke zeggen – Douwes wendt zich nog een keer tot de camera (regieaanwijzing, vermoed ik) en zegt: ‘Dit was de derde State of the University’, om er met een voorschot op de toekomst aan toe te voegen: ‘Volgend jaar januari zijn we er ongetwijfeld weer’.
Het zou zomaar eens kunnen, nou ja, met uitzondering dan natuurlijk van de ontslagen Andringa (die trouwens in een YouTubefilmpje Becketts absurdisme naar de kroon steekt door uit te leggen ‘wat Andringa wel doet en de universiteit niet’), en wellicht ook zonder Taüber (sinds kort vooral expert van haar eigen sociale veiligheid). Maar wel met Jouke de Vries en Bram – ik mag Jouke zeggen – Douwes.
Kunnen ze misschien uitleggen waarom de universiteit ondanks alle grote woorden over inclusiviteit, diversiteit en sociale veiligheid er in het fantastische jaar 2023 toch vooral in slaagt er iedere keer een toestand van te maken.
Of zal dan blijken dat de heren, net als Vladimir en Estragon, kort van memorie zijn?
GERRIT BREEUWSMA