De RUG probeerde in 2019 een evaluatie van het experiment met studentpromovendi te beïnvloeden. Dat de onderzoekers daarover niet transparant zijn geweest, noemt het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) ‘bedenkelijk gedrag’.
Het experiment met de beurspromovendi ligt al lange tijd onder vuur. Het maakt het mogelijk om promovendi niet in dienst te nemen, maar gedurende vier jaar een beurs te geven van 1840 euro. Dat is goedkoper voor de universiteit.
Student-promovendi krijgen daardoor echter veel minder betaald dan werknemer-promovendi die hetzelfde werk doen. Ze bouwen ook geen pensioen op en hebben geen recht op allerlei secundaire arbeidsvoorwaarden. Maar volgens de RUG krijgen ze daar meer vrijheid en zelfstandigheid voor terug.
Ongelijkheid
Promovendi verzetten zich echter tegen de ongelijkheid. In 2019 kwamen ze met een manifest waarin ze de onmiddellijke stopzetting van het experiment eisten. Ook minister Van Engelshoven van Onderwijs wilde ervan af. Maar door de positieve tussenevaluatie, uitgevoerd door het Center for Higher Education Policy Studies (CHEPS) van de Universiteit Twente, gaf ze toch groen licht voor een tweede ronde.
Maar de onderzoekers waren dus onvoldoende transparant over het feit dat vanuit de Groningen Graduate School pogingen zijn gedaan om de evaluatie te beïnvloeden, aldus het LOWI. Zo werden beurspromovendi voor interviews geselecteerd door toenmalig dean Graduate Studies Lou de Leij.
‘Ik weet dat de huidige minister negatief lijkt te staan ten opzichte van het door de vorige minister gestarte programma promotieonderwijs. Daarom is het extra belangrijk dat deze tussentijdse evaluatie goed verloopt’, schreef hij in de begeleidende mail.
Geen ruwe data
Daarnaast zouden de onderzoekers de uitkomsten van RUG-enquêtes uit 2017 en 2018 hebben gebruikt, maar de ruwe data werden niet verstrekt.
Het Promovendi Netwerk Nederland klaagde hierover al eerder bij het College Wetenschappelijke Integriteit van de Universiteit van Twente. Ook die zei dat het niet noemen van de mogelijke beïnvloeding ‘bedenkelijk gedrag’ is. Het Twentse college van bestuur zwakte dit echter af naar een ‘lichte tekortkoming’.
De onderzoekers hadden immers wel geprobeerd te compenseren voor de beïnvloeding, door bijvoorbeeld extra interviews af te nemen. Maar, vindt het LOWI, dat was niet voldoende. Het ging om een ‘indringende poging van een direct belanghebbende bij het onderzoek om de uitkomst van het beleidsonderzoek te beïnvloeden’. Weliswaar was van opzet geen sprake, maar ‘aan de conclusie dat betrokkenen nalatig zijn geweest, doet dat niet af’.’
‘Geen invloed’
De huidige dean van de Graduate Schools Petra Rudolf denkt niet dat de uitspraak van het LOWI invloed zal hebben op de eindevaluatie. ‘Onderzoeker ResearchNed moet alleen een uitspraak doen over de vraag of het experiment levensvatbaar is en of studentpromovendi naast werknemerpromovendi kunnen bestaan in het Nederlandse bestel. Wij zijn ervan overtuigd dat dat kan.’
Over de beïnvloeding van de evaluatie door haar voorganger wil ze geen uitspraken doen. ‘Ik was er toen nog niet en ik heb die e-mail nooit gezien.’
Ze benadrukt dat de RUG niets heeft gedaan om de eindevaluatie te beïnvloeden. ‘Ze hebben onze ruwe data gekregen en het afnemen van de vragen technisch gefaciliteerd. Wij hebben geen mensen voorgesteld. Het enige wat we hebben gedaan is in de onderzoeksschool laten weten dat dit onderzoek wordt gedaan. ResearchNed bepaalt zelf hoe ze onderzoek doet en met wie ze wil praten.’
Groot belang
Op dit moment wordt de eindevaluatie van het experiment uitgevoerd. Daarbij is nu ook een klankbordgroep betrokken met vertegenwoordigers van de VSNU en het PNN. De evaluatie moet eind november klaar zijn.
Het experiment is van groot belang voor de RUG. In Groningen waren 850 plekken beschikbaar. Eind 2019 kwamen daar 650 plaatsen bij. De Erasmus Universiteit Rotterdam had vijftien plaatsen. Ander universiteiten doen niet mee.
Lees hier de gehele uitspraak op de site van het LOWI.