De medische faculteit zegt selectie vaarwel en gaat terug naar de dobbelsteen. Iedereen heeft dan dezelfde kans om een plekje op de opleiding te bemachtigen. Een goede stap want eerlijker, vindt columnist Wilma Heesen.
Kan de situatie van één persoon het complete systeem veranderen? Klinkt als een sprookje, maar soms lukt dat echt. Bijvoorbeeld eind jaren 90, toen Meike Vernooij met een gemiddelde van een 9,6 tot drie keer toe werd uitgeloot voor geneeskunde. Door haar verhaal werd het loten eerst deels en uiteindelijk volledig afgeschaft.
Het loten werd vervangen door decentrale selectie, een toetsmoment dat moest zorgen voor meer kansengelijkheid. Want de eeuwige hamvraag bij het selecteren van studenten geneeskunde blijft: aan wie is de slordige ton aan opleidingsbudget voor het afleveren van een basisarts het best besteed?
Aan de grootste studiebol met hoge cijfers? De meest stressbestendige types? Of misschien de meest empathische en zorgzame studenten die zelfs met de moeilijkste patiënt door een deur kunnen? Een arts is immers zoveel meer dan alleen een wandelende medische encyclopedie.
De afgelopen zeven jaar heeft het toetsmoment gefilterd. Wat blijkt? De kansengelijkheid is flink afgenomen. De doorsnee student geneeskunde komt uit een welvarend en hoogopgeleid gezin met een netwerk in de gezondheidszorg. Een hardwerkend type dat gelooft in de maakbaarheid van dingen. Stress en gevoeligheid voor burn-out liggen bij deze categorie studenten al gauw op de loer.
De doorsnee student geneeskunde komt uit een welvarend en hoogopgeleid gezin
Groningen wil minder eenheidsworst in de opleiding en meer kansen voor artsen uit andere sociale milieus. Als enige medische faculteit in Nederland gaat het UMCG vanaf komend studiejaar weer volledig terug naar de dobbelsteen, de ongewogen loting. De inschrijving is op 1 oktober begonnen. De streber met een acht kan het afleggen tegen de examenkandidaat met een zesje.
Andere faculteiten geneeskunde loten het komend studiejaar deels of houden het bij het oude. Juist die mix van toelatingssystemen maakt dat de studentenpopulatie in Groningen volgend jaar wel eens flink opgeschud kan worden. Want waar zou jij op inzetten als je arts wilt worden maar geen hoge cijfers haalt en geen geld hebt voor private bijlessen en bovendien geen medisch netwerk?
Dan zoek je je heil bij de dobbelsteen in Groningen. Een Meike Vernooij zal haar kansen wellicht groter inschatten bij een faculteit met decentrale selectie.
Waar zou jij op inzetten als je geen erg hoge cijfers haalt en geen geld hebt voor bijles?
Wordt Groningen dan het afvoerputje van Nederland? Alle kneusjes waar geen enkele andere faculteit in Nederland heil in ziet? Ik denk het niet. De keuze die in Groningen is gemaakt, lijkt mij een fantastische stap.
Een meer gemixte groep studenten met diverse achtergronden kan wel eens erg verfrissend werken. Studenten die voor de theorie misschien iets harder hun best moeten doen, maar dat compenseren met levenservaring en skills om patiënten te begeleiden.
Maar dan….. over zeven tot acht jaar is het de bedoeling dat deze studenten ook daadwerkelijk aan de slag kunnen binnen de ziekenhuismuren – waar diversiteit nog niet vanzelfsprekend is. Hoe gaat men een cultuuromslag bewerkstelligen bij de gevestigde orde? Het zou jammer zijn van die 100.000 euro investering als deze nieuwe talenten niet worden erkend.
Met Meike Vernooij is het uiteindelijk goed gekomen. Deze briljante geest is arts en professor met meerdere mastertitels op zak. Sprookjes bestaan dus toch.
WILMA HEESEN