Veel docenten zijn ook (en misschien wel bovenal) onderzoeker. ‘Het gevolg is dat de universiteit gevuld is met gedreven onderzoekers met onderwijs als bijtaak’, ziet student-columnist Bauke van der Kooij.
Een groot deel van het academisch personeel heeft een aanstelling voor zowel onderzoek als onderwijs. Door de veel sterkere competitie in de onderzoekswereld, denk aan het binnenhalen van beurzen en de drang om te publiceren in prestigieuze tijdschriften, ligt de nadruk bij veel wetenschappers op hun onderzoek. Die competitie is vervelend voor de onderzoekers zelf, maar ook voor studenten.
Onderwijs blijft zo altijd het ondergeschoven kindje. Dat is niks nieuws, want artikelen over de onderwaardering van het onderwijs ten opzichte van het onderzoek worden al decennia geschreven. Die focus op onderzoek leidt tot het probleem dat bij het aannemen van nieuw personeel (vaak mogelijk door nieuwe geldstromen) vooral wordt gekeken naar wat een kandidaat kan betekenen op het gebied van onderzoek. Zo worden de beste onderzoekers aangenomen bij een vakgroep.
Maar een goede onderzoeker is nog geen goede docent. Ze mogen weliswaar vakinhoudelijk sterk zijn (tenminste, als er niet met vakken en docenten wordt geschoven om het curriculum rond te krijgen), didactisch valt er heel wat op aan te merken.
Vragen? Nee? Oke, doei, stuur maar een mailtje
Vaak is het saai, onduidelijk, onnodig complex en vol met jargon, en regelmatig zijn docenten nog eerder de zaal uit dan de laatste student. ‘Vragen? Nee? Oké, doei, stuur maar een mailtje mocht je ergens tegenaan lopen.’ Soms zijn ze nog te beroerd om op hun eigen tentamen te komen en sturen ze één van hun promovendi.
Een herwaardering voor onderwijs begint bij de wortels. Zo duurt de academische lerarenopleiding primair onderwijs aan de universiteit vier jaar – net zo lang als een promotietraject. Ook voor eerstegraads lesbevoegdheden moet je op de RUG een tweejarige master doen.
De BKO – de verplichte Basiskwalificatie Onderwijs – bestaat uit slechts acht bijeenkomsten van drie uur. Eigenlijk negen, maar mocht je te druk zijn voor de uitreiking, dan geeft dat geeft niet want die is optioneel. Het gevolg is dat de universiteit gevuld is met gedreven onderzoekers, met onderwijs als bijtaak.
De BKO bestaat uit slechts acht bijeenkomsten van drie uur
Het gaat bij bevorderingen vooral om de hoeveelheid en kwaliteit van de publicaties, waarbij onderwijs hooguit een bijrol speelt. Daardoor loont het voor academici om zich ook te richten op onderzoek. Maak je onderwijs daadwerkelijk even belangrijk als onderzoek, zullen docenten wel moeten laten zien dat ze begaafd zijn in het geven van onderwijs.
Maar ook aan de poort moet er al strenger gekeken worden naar didactische vaardigheden. Leuk dat een docent goed in het onderzoeksprofiel past, maar laten we de didactische kwaliteiten en eerdere onderwijsevaluaties een meer centrale rol geven.
De interventies om onderwijs een meer centrale rol op de universiteit te geven, zijn goed bedoeld. Maar ze zijn maar een druppel op een gloeiende plaat om een echte verandering teweeg te brengen met de huidige publicatiedruk. Dat kan alleen door de kern van het probleem aan te pakken. Docenten en studenten mogen niet de dupe worden van de gulzigheid van het wetenschappelijke onderzoek.
BAUKE VAN DER KOOIJ
Dit was de laatste column van Bauke van der Kooij voor UKrant; zijn studie zit er op. Hij was ruim vijf jaar student-columnist en schreef in die tijd 114 columns.