Zo’n twee procent van de Nederlandse bevolking heeft last van laagfrequent geluid, maar een duidelijke oorzaak is niet te vinden. De helft daarvan is geholpen met een speciale ruis-cd, zeggen onderzoekers van de RUG.
Al jarenlang leeft Elly Lamain met een voortdurende bromtoon in haar woonomgeving. ‘Het klinkt als het geluid van de koelinstallatie van een vrachtwagen, of een ventilator. Dat houdt mij ‘s nachts wakker en is de loop van de jaren ook erger geworden.’ Ze heeft net als zo’n twee procent van de Nederlandse bevolking last van zogenoemd laagfrequent geluid, een relatief onbekend probleem.
In het begin van haar klachtenperiode heeft Lamain er weleens met de buren over gesproken. ‘Maar dan word je toch een beetje meewarig aangekeken, want mensen denken dat het tussen je oren zit.’ Maar dat is het niet, zegt ze: ‘Dit hoor ik specifiek in mijn eigen huis, en bijna nergens anders.’
Stoppen eruit
Ze heeft al van alles geprobeerd om van het geluid af te komen. ‘Ik heb ten eerste de stoppen in de meterkast omgedraaid zodat alle elektrische apparaten uit zijn. En dan blijkt het niet uit huis te komen. Vervolgens heb ik bij organisaties geïnformeerd of ze de bron van het geluid konden vinden. Maar dat zou een hoop geld kosten, en of het resultaat had, viel nog maar te bezien.’
Die cd stopt natuurlijk op een gegeven moment. Tenzij je hem op repeat zet, maar dan hoor je steeds een klik
Ruim een jaar geleden stuitte ze op een interessante oplossing: een cd, ontwikkeld door de wetenschapswinkel van Science Linx, die met ruis het vervelende geluid overstemt. Het team, onder leiding van natuurkundige Frits van den Berg, laat sinds 2007 proefpersonen de cd uittesten. Lamain meldde zich ook aan.
En de cd is een succes: veel mensen hadden in de afgelopen jaren het gevoel dat ze zijn geholpen. ‘Maar dat was eigenlijk subjectief’ vertelt Zuhal Incedalci, masterstudent geneeskunde en betrokken bij het project. Wat namelijk nog ontbrak was een wetenschappelijke, objectieve onderbouwing. Dat kan helpen om de cd nog breder aan te bieden bij mensen met klachten.
De helft
Die onderbouwing is er nu wel: deelnemers moesten met cijfers aangeven in hoeverre de geluidshinder door gebruik van de cd is veranderd. Iets meer dan de helft van hen ervoer dat de klachten afnamen. Die resultaten worden binnenkort gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Applied Acoustics.
Er viel Zuhal nog iets op. ‘Mensen die de cd heel weinig of niet hadden gebruikt, zagen ook een vermindering van klachten. Ik kan mij voorstellen dat mensen op een gegeven moment toch aan het geluid wennen. Maar de klachten verdwijnen bijna nooit helemaal, vult Van den Berg aan. ‘En zo’n twintig procent van de deelnemers gebruiken ook andere middelen die de hinder verminderen.’
Radio
Ook Lamian probeerde wat anders, want voor haar was de ruis-cd niet erg ideaal. ‘Die cd stopt natuurlijk op een gegeven moment. Tenzij je hem op repeat zet, maar dan hoor je steeds een klik en dat is storend. Ik heb nu mijn radio ‘s nachts tussen twee radiozenders in staan, zodat je een permanente ruis hoort.’
Ook de radioruis overstemt de laagfrequente bromtonen. De ruis is oppervlakkiger, komt minder diep binnen en is daarmee prettiger, vindt Lamain. ‘Het geeft rust. Als ik toch wakker word en hier even mijn aandacht op richt, valt het laagfrequente geluid als het ware weg.’ Toch is ze wel erg blij met het onderzoek naar de ruis-cd. ‘Want zonder dat onderzoek was ik nooit op mijn oplossing gekomen.’