Apparatuur die mogelijk asbest bevat, mag niet meeverhuizen van Nijenborgh 4 naar de Feringa Building. En dus zijn onderzoeksgroepen veel geld kwijt om ze te vervangen.
De inventarisatie op de kankerverwekkende stof die in voorbereiding op de verhuizing is gedaan, was wel erg veelomvattend, vindt hoogleraar polymeerchemie Katja Loos. ‘Overal heeft het bedrijf stickers op geplakt. Ook op nieuwe apparatuur die helemaal geen asbest kan bevatten.’
Miljoen euro
Ze heeft nog wat apparatuur weten te redden van het grofvuil, waaronder een rheometer – een meetinstrument van tweehonderdduizend euro – en ovens uit 2005. ‘Maar als je alle dingen optelt die wij niet mogen meenemen, kom je makkelijk boven de één miljoen euro uit’, zegt ze.
En dat zit haar dwars. ‘Ik krijg vaak het commentaar dat ik had kunnen sparen, dan had ik het geld nu om alles te vervangen’, zegt ze. ‘Maar het meeste projectgeld dat wij van de NWO krijgen, is bedoeld voor PhD- of postdoc-posities, of voor de aanschaf van chemicaliën. Dus een miljoen sparen zit er niet in.’
Ook vanuit de faculteit kreeg ze geen budget voor nieuwe apparatuur. ‘Ik weet dat de universiteit ook krap zit, maar een beetje hulp had ik toch op prijs gesteld. Ons onderzoek zal in de komende jaren zeker belemmerd worden hierdoor en noodgedwongen veranderen.’
Geen recent besluit
Het besluit om in principe geen asbest mee te nemen naar het nieuwe gebouw is enkele jaren geleden al genomen, licht Esther Marije Klop toe, portefeuillehouder middelen van de Faculty of Science and Engineering. ‘Zo konden de onderzoekers deze apparatuur, indien gewenst, op tijd vervangen.’
Om helder te krijgen welke apparatuur mogelijk asbest bevat – dat geldt veelal voor apparatuur van vóór het asbestverbod van 1993 – zijn enkele inventarisatierondes uitgevoerd door gespecialiseerde bedrijven. Wordt een apparaat als ‘asbestverdacht’ aangemerkt, dan kunnen constructietekeningen het tegendeel bewijzen, of het kan opengemaakt worden voor inspectie.
Dat laatste moet onder gecontroleerde omstandigheden gebeuren, zodat er geen asbest in het milieu kan komen. ‘Dat is een riskante en dure operatie’, zegt Klop, terwijl veel van de apparaten al zijn afgeschreven en geen economische waarde meer hebben. ‘Is het dan niet efficiënter om een nieuwe versie te kopen waarin geen asbest is gebruikt?’
Eerder vervangen
Apparatuur die niet mee mag naar de Feringa Building is voorzien van een rode sticker. Apparatuur met een gele sticker is niet met zekerheid asbestvrij, maar het risico is laag. Die mag onder voorwaarden – nooit openen of repareren – toch mee naar de Feringa Building.
Waar het onderzoek van Loos de komende jaren gehinderd wordt doordat ze bepaalde apparatuur niet kan vervangen, geldt dat voor andere labs minder. Onder andere bij chemische technologie is verouderde apparatuur grotendeels al vervangen.