Twee RUG-inzendingen Klokhuis Wetenschapsprijs

De Universiteitsbibliotheek (UB) neemt maatregelen om werken op het dak veiliger te maken. Dat gebeurt nadat afgelopen donderdagavond een UB-medewerker tijdens een schoonmaakbeurt van de dakgoten door een dakluik en het plafond eronder zakte. De medewerker liep wonderwel slechts pijnlijke ellebogen en knieën op. Het luik in kwestie is een bekende zwakke plek, zegt RUG-woordvoerder Elies Wempe-Kouwenhoven. ‘Hier is een aantal jaren geleden lekkage geweest na zware sneeuwval en dooi.’ Het luik wordt vervangen en er komt een trapleuning bij de ladders naar het dak toe. 

RUG- en UMCG-hoogleraar klinische genetica Nine Knoers is bij haar pensionering benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Dat is de hoogste ridderonderscheiding die aan burgers wordt uitgereikt, vanwege ‘een prestatie voor de samenleving van zeer exceptionele aard’. Knoers kreeg de onderscheiding vanwege haar werk op het gebied van erfelijke nierziekten, waardoor de afdeling genetica ‘tot de top van de wereld behoort’, aldus het UMCG. Ook is ze lid van de NWO en eerder van de KNAW en de Gezondheidsraad, waarin ze het kabinet adviseerde over wetenschappelijk beleid op het gebied van genetica.

Het Universiteitsmuseum doet op zaterdag 21 september weer mee aan de Groninger Museumnacht. Bezoekers kunnen er verborgen schatten uit de collectie bewonderen, naar muziek luisteren, een cabaretshow zien en leren hoe ze de beste smartphonefoto’s maken.  Tijdens de Museumnacht kunnen bezoekers voor 12,50 euro toegang krijgen tot zeven Groninger musea. De voorgaande edities waren allemaal uitverkocht, waarbij ruim 3500 mensen in de nacht op pad gingen. Andere locaties die dit jaar meedoen zijn het Groninger Museum, grafisch museum GRID, het Forum, de Synagoge, galerie Noorderlicht en Museum aan de A.

Onderzoekers Jingxiu Xie en Gosia Wlodarczyk-Biegun van de Faculty of Science and Engineering hebben een ERC Starting Grant binnengehaald. Dat betekent dat ze de komende vijf jaar 1,5 miljoen euro mogen besteden aan hun onderzoek. Jingxiu Xie doet onderzoek naar geïntensiveerde katalytische processen voor het omzetten van CO2 in synthetische brandstoffen. Die kunnen dan ingezet worden als duurzame brandstof voor vliegtuigen. Gosia Wlodarczyk-Biegun wil een nieuw biomateriaal ontwikkelen, gemaakt van gelmicrosferen – piepkleine gelbellotjes. Hiermee wil ze weefsels printen voor de medische wereld.

Groningse mbo-studenten kunnen binnenkort terecht bij studentensportorganisatie ACLO. De provincie Groningen stelt 15.000 euro uit het Gronings Provinciaal Beweegakkoord beschikbaar om dat mogelijk te maken.  Het gaat om laatstejaars mbo-studenten uit alle gemeenten van de provincie Groningen. In de eerste jaren van hun opleiding is er veel aandacht voor sport en bewegen, maar tegen het einde wordt dat minder. Het geld geeft 75 studenten de kans een ACLO-sportpas aan te vragen. Het project loopt tot augustus 2025. Daarna wordt gekeken of de pas structureel aangeboden zal worden.

Wie in de maand september of oktober lid wordt van een vakbond, krijgt eenmalig honderd euro korting op het contributiegeld. Dat spraken de vakbonden ook dit jaar af met de werkgevers. ‘In deze onzekere tijden, met de komende bezuinigingen in zicht, is het juist belangrijk dat wij als vakbond een sterkere stem krijgen om op te komen voor de rechten van ons als werknemers’, schrijven de vakbonden.  Daarnaast staan september en oktober in het teken van ‘de maand van de vakbond’. De bonden organiseren allerlei activiteiten waar mensen (het werk van) de bonden beter kunnen leren kennen.

Amnesty International roept universiteiten en hogescholen op om demonstraties door studenten en medewerkers alleen te beëindigen als het echt niet anders kan. ‘Bestuurders moeten uitgaan van de vreedzame bedoelingen die studenten hebben, en hen zoveel mogelijk de ruimte geven om hun geluid te laten horen’, vindt de mensenrechtenorganisatie. ‘Zij moeten studenten serieus nemen en met hen in gesprek gaan.’  Zo lang het protest vreedzaam is, is het onderdeel van het academisch debat, vindt Amnesty. Ook moet er onderscheid worden gemaakt tussen de ‘overgrote meerderheid die vreedzaam demonstreert en de enkeling die wellicht geweld gebruikt’.

De RUG is dit jaar in de Shanghai Ranking gestegen van plaats 76 naar 69. De uni scoort met name goed op business administration, automation & control en communication. Ook psychology en medical technology staan hoog aangeschreven. Harvard, Stanford en MIT - alle in de VS - vormen traditiegetrouw de top 3. De Universiteit Utrecht staat als Nederlandse uni het hoogst in de ranking, op plaats 55. De Shanghai Ranking is een jaarlijks gepubliceerde ranglijst van universiteiten gerangschikt op de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek.

Een deel van alle RUG-gebouwen zal tijdens de zomer dicht zijn. Welke gebouwen precies verschilt per faculteit en afdeling. Ook zal een deel verkorte openingstijden aanhouden. De RUG sloot vorige zomer ook een deel van de gebouwen om kosten en energie te besparen. Medewerkers en studenten die in de zomer door willen werken, kunnen via intranet van hun eigen faculteit of afdeling inzien welke gebouw(delen) open zijn. 

Ondernemer Stef van Grieken is dit jaar verkozen tot RUG-alumnus van het jaar. Hij was al tijdens zijn studie betrokken bij initiatieven om de overheid digitaal transparant en bewust te maken. Twee jaar geleden richtte Van Grieken Cradle op, een platform dat AI gebruikt om praktisch toepasbare eiwitten te vinden waarmee bijvoorbeeld medicijnen en alternatieven voor wasmiddel sneller ontwikkeld kunnen worden. De jury prees zijn vermogen om de soms complexe en omstreden kunstmatige intelligentie toch nuttig in te zetten. Van Grieken ontvangt zijn prijs tijdens de opening van het academisch jaar op 2 september.

Jolien Mouw, verbonden aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen (GMW), heeft de Nederlandse Onderwijspremie gewonnen. Zij kreeg de prijs, een bedrag van 1,2 miljoen euro, donderdag uit handen van demissionair minister Robbert Dijkgraaf. De Nederlandse Onderwijspremie is de hoogste onderscheiding in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs. Het project van Jolien Mouw is 'De klas op orde met Virtual Reality'. Het biedt pabostudenten een veilige leeromgeving waarin ze klassenmanagementvaardigheden oefenen en het vertrouwen in eigen kunnen vergroten.

Evolutiebioloog Casper van der Kooi is een van de ontvangers van de Heineken Young Scientist Awards van 2024. Hij krijgt 15000 euro die hij naar eigen inzicht mag besteden. Van der Kooi onderzoekt de kleuren van bloemen en planten en het ontstaan daarvan. De jury waardeert het interdisciplinaire werk van Van der Kooi die zowel promoveerde in de computationele natuurkunde als in de evolutionaire biologie. Ook noemt ze zijn belangrijke rol in het maatschappelijke debat.  De prijzen worden eens in de twee jaar toegekend aan veelbelovende jonge onderzoekers. Ook econometrist Kevin ten Haaf van het Erasmus MC in Rotterdam, historicus Lorena De Vita van de Universiteit Utrecht en ontwikkelingspsychologe Manon van Scheppingen van Tilburg University werden onderscheiden.

Afgelopen week is de aanleg van een voetpad langs het Blauwborgje op de Zernike Campus gestart. Bij gebrek aan zo’n pad wandelen veel mensen nu nog over de weg en dat vindt de gemeente gevaarlijk. Het slingerende pad voert straks vanuit de ACLO aan de kant van de sportvelden richting de noordkant van de campus, bij de Professor Uilkensweg. Naast het voetpad worden er van 22 tot 26 juli drie drempels met zebrapaden aangelegd, waarvoor de straat is afgesloten. De hele aanleg kost naar verwachting zes ton en het pad moet begin augustus klaar zijn.

Bij 59 wetenschappers en stafleden van Nederlandse universiteiten zijn tussen november 2022 en december 2023 beveiligingsmaatregelen genomen naar aanleiding van haat, intimidatie en bedreigingen, blijkt uit een monitor van koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UNL). De maatregelen - waarvan 45 incidenteel en 14 structureel - variëren van het offline halen van contactgegevens op websites van universiteiten tot het elders onderbrengen van medewerkers. Het is voor het eerst dat UNL hierover rapporteert. De meldingen die aanleiding waren voor de beveiligingsmaatregelen, kwamen binnen bij WetenschapVeilig. Om hoeveel meldingen het vanuit de RUG gaat, wil woordvoerder Elies Wempe-Kouwenhoven vanwege de veiligheid niet zeggen. ‘Maar het betreft wel meer wetenschappers dan je denkt.’

De ramen van de kantine van het Harmoniegebouw zijn zondag beklad met pro-Palestinaleuzen. In paarse en blauwe verf waren teksten te lezen als ‘RUG cut your ties’, ‘complicit’ en ‘Viva intifada’. Maandagmorgen was een schoonmaakbedrijf bezig de verf te verwijderen.  Dit is de derde actie van de pro-Palestinademonstranten sinds het opruimen van het tentenkamp op het Harmonieplein twee weken geleden. Vorige week werd er in de Broerstraat gedemonstreerd tegen politiegeweld op de campus. Donderdag demonstreerde een groep op de stoep van de Usva tegen collegevoorzitter Jouke de Vries. Hij was daar aanwezig voor een debat over internationalisering.

Fietsers onderweg naar Zernike kunnen in de toekomst gemakkelijker de beruchte Eikenlaan oversteken. De gemeente Groningen wil de Eikenlaan afsluiten voor autoverkeer. Alleen bussen mogen er dan nog rijden, automobilisten moeten de ringweg gebruiken. Op dit moment rijden er zo’n 8500 auto’s per dag over de Eikenlaan, in 2040 zijn dat er 11.000, aldus de gemeente. Het aantal fietsers stijgt dan van 12.000 naar 15.000. Nu al zorgt de drukte voor opstoppingen. Het plan om een tunnel te bouwen bij de oversteek komt te vervallen.

De Groninger Studentenbond (GSb) heeft duizend handtekeningen verzameld tegen de nieuwe huisregels van de RUG voor demonstraties. Daarin staat onder meer dat demonstreren in RUG-gebouwen tot uiterlijk zeven uur ’s avonds mag, dat colleges en ceremonies niet verstoord mogen worden en dat de demonstranten in gesprek moeten blijven met de universiteit.  Volgens de GSb gaan deze regels in tegen het recht op demonstreren. Ook vindt de bond dat ze niet democratisch tot stand zijn gekomen. Hoewel de universiteit eerder zei dat de regels door de universiteitsraad zijn goedgekeurd, heeft de u-raad in werkelijkheid een negatief advies gegeven.