Bij de opening van het academisch jaar 2018-2019 was de oproep van de academische protestbeweging WOinActie er ook al: speld een klein rood vilten vierkantje op de toga en protesteer zo tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Er was toen niet meer dan een handvol hoogleraren die daar gehoor aan gaf.
Maar er is in een jaar veel veranderd. Het rode vierkantje werd bij de opening van het nieuwe academisch jaar van de RUG, maandag in de Martinikerk, een nogal opvallend en zichtbaar rood tapijtje – niet verdekt op de revers gespeld, maar bovenop de baret gedragen.
Cortège
Geen rood is niet gezien, zo was het dit jaar. Bijna geen hoogleraar die maandag in het traditionele cortège gezien wilde worden zónder protest-rood; de nieuwe rector magnificus Cisca Wijmenga – haar eerste officiële optreden – voorop.
En voor de niet-baretdragers waren er de vertrouwde speldjes voor op de revers. Collegevoorzitter Jouke de Vries droeg er eentje, evenals de beleidsmakers van het Bureau van de Universiteit, de voorzitter van de universiteitsraad, en alle studenten van alle studentenverenigingen – van progressief tot behoudend.
Onheilstijding
Vorig jaar ging het kleinschalige protest vooral over de hoge werkdruk als gevolg van eerdere bezuinigingen; steeds minder geld en steeds meer studenten. Maar nu lijkt de academische gemeenschap opeens echt wakker geschrokken door de onheilstijdingen naar aanleiding van de commissie Van Rijn.
Brede universiteiten, waaronder de RUG, dreigen de komende jaren miljoenen euro’s te verliezen. Een van de adviezen van de commissie, overgenomen door het kabinet, is dat er meer aandacht en geld moet komen voor bèta en techniek.
Omdat er voor het totale hoger onderwijs geen extra geld komt, moet onder meer de RUG inleveren: vanaf 2022 zo’n 4 miljoen per jaar. Dat gaat de universiteit tientallen banen kosten, zo is de vrees.
‘De Ware Opening’
Protestbeweging WOinActie hield maandag een alternatieve landelijke opening van het academisch jaar, onder de titel ‘de Ware Opening’. Die werd gehouden op het Gerecht, een plein in Leiden waar vroeger executies werden voltrokken.
WOinActie – docenten, hoogleraren en studenten – riep daar minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs op om af te treden. ‘We zeggen het vertrouwen in haar op, omdat ze alleen problemen creëert’, zei de Amsterdamse hoogleraar Rens Bod (UvA), initiatiefnemer van WOinActie.
Van Engelshoven, die bij de manifestatie aanwezig was, zei de boosheid te begrijpen. Het extra geld voor de bèta-studies noemde ze ‘een spoedreparatie’.
Prijzen en penningen
Tijdens de opening in de Martinikerk kreeg hoogleraar marketing Michel Wedel, die zijn academische loopbaan begon op de RUG, de Ubbo Emmiuspenning uitgereikt. Dat doet de RUG eens in de vijf jaar. Wedel is verbonden aan de Robert H. Smith School of Business van de Universiteit van Maryland (VS).
Het beeldje dat behoort bij de Alumnus van het Jaar gaf rector Cisca Wijmenga aan oud-student en journalist Christiaan Triebert, die baanbrekend werk heeft verzet voor de onderzoeksgroep Bellingcat en tegenwoordig werkzaam is bij de New York Times. Triebert zette zijn eerste journalistieke stappen bij UKrant, als student-redacteur. Woensdag publiceren wij een interview met hem.
Astronoom Amina Helmi, die eerder dit jaar een Spinozaprijs kreeg (ook wel de Nederlandse Nobelprijs genoemd) hield de academische toespraak over haar onderzoek naar het ontstaan van ons heelal en ‘big data’.
De @YAGroningen is er klaar voor: de vilten vierkanten liggen klaar om op de baretten te spelden @univgroningen https://t.co/c9HJcoaQhQ pic.twitter.com/KxESyzuYjv
— Cisca Wijmenga (@wijmenga_cisca) September 2, 2019
Heel veel succes in Leiden. De ceremoniemeester van de ware opening @koryoinleiden en de rector van de Universiteit Leiden @CarelStolker hebben er blijkens interviews in de media zin in! Het CVB RUG ondersteunt de actie van de Young Academy Groningen. https://t.co/QpQ4EMotTR
— Jouke de Vries (@JoukedeVries) September 2, 2019