Promovendi die in de eerste helft van hun PhD-traject vertraging opliepen door de coronapandemie, hebben geen recht op geld voor verlenging. Maar dat was vooraf niet duidelijk, zeggen enkele PhD-councils. Nu dreigen sommigen in de problemen te raken.
Letterenpromovendus Marieke vroeg in oktober 2023 naar de mogelijkheid tot verlenging van haar PhD. Die was drie jaar daarvoor, midden in de coronapandemie, begonnen en zou nog een jaar duren. Drie maanden extra wilde ze, omdat het archief voor haar bronnenonderzoek door covid een tijd gesloten was.
Ze kreeg te horen dat ze – volgens de reguliere procedure – zes maanden voor het einde van haar promotietraject verlenging kon aanvragen. Maar toen las ze in april, nog voordat haar laatste zes maanden waren ingegaan, het bericht dat het budget voor pandemiegerelateerde PhD-verlengingen op was.
‘Daar schrok ik nogal van’, zegt ze. ‘Het was misschien voorbarig om ervan uit te gaan dat ik die beurs zou krijgen, maar naar mijn idee hebben de graduate school en de faculteit sterk de indruk gewekt dat dit geld beschikbaar was voor alle PhD’ers die door de pandemie geraakt zijn.’
Tweede helft
Bij de belangenbehartiger voor promovendi, het Groningen Graduate Interest Network (GRIN), kwamen een paar vergelijkbare gevallen terecht. Ook dit waren mensen die pas laat ontdekten dat alleen promovendi in aanmerking kwamen voor het covidbudget wanneer zij ten tijde van de pandemie al in de tweede helft van hun traject zaten, zegt secretaris Björn de Kruijf.
Ingo Bousema, oud-lid van de raad van promovendi van ruimtelijke wetenschappen, kaartte de kwestie aan bij de graduate school van zijn faculteit. ‘Ik vond het heel gek dat er niet werd nagedacht over compensatie voor beginnende PhD’ers’, zegt hij. ‘Zij moesten in coronatijd bijvoorbeeld de organisatie leren kennen en een sociaal vangnet opbouwen en dat kostte gewoon meer tijd.’
Hij vroeg in oktober 2021 namens de raad van promovendi na of de coronaverlenging ook beschikbaar gesteld zou worden voor beginnende PhD’ers. De faculteitsraad besloot dit niet te doen. Als deze groep nog aanspraak wilde maken, dan kon de reguliere procedure voor verlenging gebruikt worden.
Onvoldoende geld
Ook bij Campus Fryslân, filosofie en science and engineering leidde de onduidelijke communicatie tot verwarring, al wil dat niet per se zeggen dat het ook overal tot problemen heeft geleid. ‘Voor zover ik kan zien zijn er achttien verlengingsverzoeken ingediend, en zijn deze allemaal gehonoreerd’, zegt bijvoorbeeld directeur Gerd Weitkamp van de graduate school ruimtelijke wetenschappen.
De keuze om het geld alleen toe te kennen aan gevorderde promovendi, werd gemaakt omdat de gelden vanuit de overheid niet voldoende waren voor iedere promovendus, zegt dean van de graduate schools Petra Rudolf. ‘Ik heb de PhD-councils er steeds op gewezen dat ze niet konden verwachten dat er ook verlengingen zouden komen voor mensen die tijdens corona begonnen.’
Voor hen was een andere route bedacht, zegt De Kruijf. ‘De begeleiders moesten erop aandringen dat promovendi hun plan tijdig aanpasten, zodat er zo min mogelijk vertraging ontstaat.’ Literatuuronderzoek in de archieven of laboratoriumwerk dat niet door kon gaan, moest deels worden vervangen door werk dat wel tijdens de pandemie uitvoerbaar was.
‘Dat soort informatie is best wel cruciaal, maar de graduate schools communiceerden dit niet goed naar de promovendi’, zegt De Kruijf. ‘Daardoor gaan verhalen een eigen leven leiden.’
Niet op de hoogte
Ook Marieke heeft deze informatie niet ontvangen en was niet op de hoogte van de speciale voorwaarden. In de nieuwsbrieven vanuit de graduate school of humanities, die de PhD-trajecten bij letteren coördineert, wordt gesproken over verlenging als gevolg van de algehele coronavertragingen, maar niet voor welke groep promovendi dit geldt.
GRIN heeft ook bij de graduate schools aangedrongen op heldere centrale communicatie met alle spelregels, zegt De Kruijf. ‘Maar dat is niet gebeurd. Er zijn vaak alleen mails gestuurd naar mensen die recht hadden op verlenging, en niet naar mensen die eerder in een PhD-traject zitten.’
En doordat het bij veel faculteiten volgens De Kruijff gebruikelijk is om pas in de laatste zes maanden van een promotietraject verlenging aan te vragen, ‘komen mensen in de problemen wanneer dan blijkt dat het geld op is’.
Andere geldstromen
Toch werden niet alle promovendi overvallen doordat er voor hen geen budget was. ‘Er zijn ook promovendi wier supervisors naast de covid-gelden zelf iets konden bijleggen. En op sommige faculteiten konden promovendi al een jaar voor het einde van het project verlenging aanvragen’, zegt De Kruijf.
Voor Marieke is het een lastiger verhaal. Ze moet nu, een paar maanden voor het einde van haar PhD, noodgedwongen op zoek naar andere geldstromen om haar onderzoek nog te kunnen afmaken. ‘Ik ga wel een reguliere verlenging aanvragen, maar daar schat ik mijn kansen niet heel hoog in.’
NASCHRIFT REDACTIE: In een eerdere versie werd ook de PhD-council (promovendiraad) van de Faculteit Rechtsgeleerdheid genoemd. Dat blijkt niet juist. De council van rechten laat weten: ‘Bij ons zijn geen gevallen bekend van promovendi die vertraging hebben opgelopen als gevolg van de coronapandemie en geen verlenging hebben gekregen, integendeel: voor zover ons bekend zijn alle promovendi die door corona vertraging hebben opgelopen hiervoor gecompenseerd. Evenmin hebben wij klachten over de communicatie hierover aan promovendi. De Groningen Graduate School of Law heeft bijvoorbeeld in verschillende nieuwsbrieven promovendi gewezen op de mogelijkheid om op deze grond verlenging te krijgen. De Faculteit Rechtsgeleerdheid heeft hier ook middelen beschikbaar voor gesteld.’