Kenners
Actuele onderwerpen nader toegelicht door RUG-deskundigen
Nemr wil blijven
Viola Bex-Reimert
Universitair docent migratie
‘Iemand die asiel aanvraagt in Nederland, kan na een afwijzing in beroep en hoger beroep. Vindt de rechter ook dat iemand niet mag blijven, dan moet je in principe binnen vier weken het land verlaten. In de praktijk kan dat jaren duren: nieuwe procedures door nieuwe feiten en problemen met de juiste papieren om terug te kunnen, maken dat het soms lang kan duren voordat mensen uitgezet worden.’
In de afweging die gemaakt wordt, moet de staatssecretaris volgens het Kinderrechtenverdrag de belangen van het kind meewegen. Maar alleen melden dat die afweging is gemaakt, is voldoende. Terwijl het voor de kinderen die hier geworteld zijn grote gevolgen kan hebben als ze terug moeten.’
‘Het kinderpardon is vaak geen oplossing: het kinderpardon kan alleen gebruikt worden als de ouders hebben meegewerkt tijdens de procedure. Weer gaat het niet om het kind, maar om het gedrag van de ouders. En het criterium is streng: een heel groot gedeelte van de aanvragen wordt afgewezen. Je kunt je afvragen of de regeling dan nog wel werkt.’
‘En dus ontstaan er situaties zoals met Mauro en Lilly en Howick. En nu met Nemr. De vraag is of er niet een ruimer kinderpardon zou moeten komen. Er zitten namelijk veel meer kinderen in deze situatie. Maar dat moet de politiek doen.’
Carla van Os
Universitair docent bij pedagogiek
‘Nemr is in negen jaar acht keer verhuisd. Dat geeft onrust en stress. En dan hangt er boven zijn hoofd als het zwaard van Damocles de dreiging terug te moeten naar een land, waar het in zijn beleving onveilig is. Waar zijn ouders bang zijn. Kinderen in dit soort situaties ontwikkelen vaak na een aantal jaren sociaal-emotionele problemen.’
‘We weten uit onderzoek dat het voor kwetsbare mensen – en dat zijn asielzoekers vaak – belangrijk is om een stabiel bestaan op te bouwen, een zo normaal mogelijk leven. Maar dat is juist moeilijk voor ouders die hun kind in een asielzoekerscentrum moeten opvoeden. Ouders kunnen als het ware ontmanteld raken in hun rol als opvoeder. Dan kan het heel moeilijk zijn om hun kind goed te begeleiden bij terugkeer, zeker als ze zelf daar angst over voelen.
‘Met kinderen en ouders die vrijwillig terugkeren nadat ze een verblijfsvergunning hebben gehad, gaat het meestal beter in het land van herkomst. Die kunnen vanuit een sterkere positie in het gastland werken aan een stabiel bestaan.’
Susan Aasman
Universitair hoofddocent mediastudies
‘Tim Hofman, bekend als de vlogger van #Boos, koos voor dit onderwerp voor een documentaire, in plaats van een korte vlog. Daarmee geeft hij aan dat hij hier een serieus onderwerp te pakken heeft. Door het een documentaire te noemen, plaatst hij zich in een lange traditie van documentairemakers, die zich engageren aan een onderwerp en misbruik aan de kaak proberen te stellen.’
‘Sociale documentaires worden als sinds de jaren ’20 van de vorige eeuw gemaakt. Het genre heeft als doel te informeren, misstanden aan de kaak te stellen en onderwerpen te agenderen op de politieke agenda, om zo verandering te bewerkstelligen. De methode van Tim Hofman is een eeuwenoude truc: een kind in het middelpunt zetten, zodat het probleem een gezicht krijgt. Dat maakt dat we er beter met elkaar over kunnen praten.’
‘Je kunt hier twee vragen bij stellen. De eerste is: is dit ethisch verantwoord? Deelnemers aan een documentaire verwachten niet daarna het middelpunt van een discussie te worden. Kun je het maken een kind zo in de belangstelling te zetten, terwijl het zelf eigenlijk niet kan overzien wat het gevolg kan zijn? En de tweede vraag: heeft de camera zoveel macht? Het lijkt alsof het geen effect heeft, maar de documentaire zorgt ervoor dat het kinderpardon wel hoog op de politieke agenda blijft staan.’