UKrant meldde vorige week dat een aantal filosofiestudenten en -docenten klaagde over de komst van FvD-kopstuk Paul Cliteur naar de Nacht van de Filosofie. De RUG zou een ‘controversiële spreker’ als Cliteur, filosoof, rechtsgeleerde en voorzitter van het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie, geen podium moeten geven.
Cliteur reageerde in een open brief op ThePostOnline (TPO). Daarin sprak hij zijn twijfels uit over de kwaliteit van de Faculteit Wijsbegeerte en sneerde hij naar faculteitsdecaan Lodi Nauta en Martin Lenz, hoofd van de vakgroep geschiedenis van de filosofie.
U schrijft dat u zich zorgen maakt over de kwaliteit van de docenten aan de faculteit. Deze zorgen lijken voort te komen uit de blogpost van Martin Lenz. Kunt u op basis van een enkele blogpost conclusies trekken over de kwaliteit van al het onderwijzend personeel?
‘Ik heb mij voor mijn generalisatie gebaseerd op UKrant, waarin staat: “Groningse filosofen boos over komst Paul Cliteur”. Toen was mijn vraag: Werkelijk? Wie dan? Hoeveel? Waarom? Als het nu blijkt te gaan om een enkeling die tegen mijn komst ageert, kan ik daarover alleen maar verheugd zijn. Maar dan had de UKrant wel zorgvuldiger moeten berichten.’
U schrijft dat u zich zorgen maakt over de academische houding van decaan Nauta. Hij wil streven naar meer transparantie en discussie als het aankomt op het uitnodigen van sprekers. Bent u daar tegen?
‘Ik ben uitgenodigd om te komen spreken over mijn boek Theoterrorism v. Freedom of Speech. Ik heb die uitnodiging aanvaard. Vervolgens is mijn programmaonderdeel op het programma van de Nacht van de Filosofie geplaatst. Dat lijkt mij alles ultiem transparant.’
‘Als bij volgende Nachten van de Filosofie eerst “open discussies” moeten worden gevoerd over wie wordt uitgenodigd en wie niet, dan denk ik dat weinig sprekers bereid zullen zijn op te treden. Maar goed, dat is niet aan mij om te beoordelen. U kunt het eens met dat nieuwe uitnodigingenbeleid gaan proberen en zien wie zich aan een dergelijke vernederende behandeling wil onderwerpen. Mijn vermoeden: niet veel sprekers.’
In uw open brief op TPO beledigt u niet alleen Lenz en Nauta, maar alle opleiders. Wat zou u zeggen tegen iemand die uw uitnodiging betwist vanwege de beledigende manier waarop u uw ideeën presenteert, in plaats van de ideeën zelf?
‘Ik beledig helemaal niemand. Ik teken in de meest beleefde bewoordingen (lees mijn brief en oordeel zelf, lezer) en zelfs met een vleugje humor (hoop ik) protest aan tegen en hoogleraar filosofie die mijn boek brandmerkt als ‘controversieel’ terwijl blijkt dat hij dat helemaal niet heeft gelezen.’
Uw brief keurt het idee af om controversiële sprekers geen podium te bieden. Wat is uw argument tegen no-platforming?
‘Ironisch dat ik dat ook nog moet uitleggen. Maar goed, daar gaan we. Een universiteit hoort een plaats te zijn waar men met respect en nieuwsgierigheid voor elkaars standpunten argumenten uitwisselt. Helemaal in de filosofie.
No-platforming gaat uit van een aan de filosofie en de geest van de universiteit diametraal tegenovergesteld ideaal: probeer mensen te weren uit het debat met wie je politiek of levensbeschouwelijk van mening verschilt. No-platforming is gebaseerd op het beginsel van politieke manipulatie, filosofie op liefde voor een open debat.’
Hoe ver bent u bereid uw standpunt door te trekken? Zou een academische afdeling een spreker moeten verwelkomen die bijvoorbeeld het nazisme bepleit?
‘Een noodzakelijke voorwaarde voor een uitnodiging om te komen spreken bij de Nacht van de Filosofie lijkt mij dat iemand een boek heeft geschreven met een academische status, zoals ik heb gedaan. De meeste nazistische verhandelingen voldoen niet aan die voorwaarde.
Maar mocht de nazi-filosoof Martin Heidegger nog in leven zijn en mocht hij willen komen spreken op de volgende Nacht van de Filosofie in Groningen, dan denk ik dat uw decaan de verleiding tot no-platforming zal weerstaan.’
(Paul Cliteur heeft op zijn verzoek de gestelde vragen per mail gekregen en per mail beantwoord)