Iedereen wist dat er een vloedgolf naar Groningen kwam. Volgens een analyse in maart zou de stad meer dan vijfhonderd kamers tekortkomen. De RUG stelde dat ze bezig was met een plan, samen met de Hanzehogeschool en de gemeente Groningen. Maar de eerste collegeweek is nu halverwege en RUG-woordvoerder Jorien Bakker schat dat drie- à vierhonderd studenten nog geen kamer gevonden hebben.
Te laat
In juni kregen de Facebookberichten van aankomende internationale studenten een ronduit wanhopige toon. De concurrentie bij het zoeken naar een kamer was gigantisch. Maar daar waren de studenten voor gewaarschuwd, zegt Bakker. ‘We hebben iedereen op het hart gedrukt om op tijd te beginnen. We hebben uitgelegd hoe het hier werkt.’
Niettemin voelen veel internationals zich misleid. Als ze hadden begrepen hoe ernstig de situatie op de Groningse huizenmarkt echt was, dan waren ze niet hierheen gekomen, zeggen ze. ‘Natuurlijk kan de communicatie altijd beter, dat nemen we voor de toekomst mee’, zegt Bakker.
Aan het begin van de zomer stelde de RUG bezorgde studenten gerust. Vijfhonderd nieuwe kamers zouden binnenkort op de website At Home in Groningen verschijnen. Maar daar gebeurde tot juli niets en halverwege augustus, toen studenten in Groningen begonnen te arriveren, waren er nog maar 320 kamers aangeboden.
‘Die webpagina had ik echt eerder in de lucht willen hebben’, geeft Bakker toe. ‘Juni zou beter zijn geweest.’ Voor honderden studenten kwam de hulp te laat.
Stormloop
Tegen de tijd dat de containerwoningen aan de Suikerlaan in beeld kwamen, waren paniekerige studenten wanhopig genoeg om 500 euro per maand neer te tellen voor een appartement buiten het centrum. Vreemd genoeg bood ontwikkelaar Rizoem de units aan in kleine hoeveelheden op willekeurige momenten, waardoor een ware online stormloop ontstond. Studenten wachtten hele dagen op de publicatie van ongeveer twintig kamers tegelijk.
Met een lotingssysteem was een hoop ellende voorkomen, vinden ze. Met een klein beetje planning en samenwerking tussen de onderwijsinstellingen en Rizoem zouden internationals het gevoel hebben gehad dat de universiteit hen niet alleen van waarde vindt, maar ook hun tijd op waarde schat.
Een slaatje slaan
Maandenlang waren RUG en Hanze druk met ‘betaalbare’ noodopvang voor studenten zonder kamer. Toen bekend werd dat die studenten 12,50 per nacht zouden betalen voor een plekje in een tent, of 42,50 voor een hut op een hotelboot, was er onmiddellijk publieke verontwaardiging.
Prompt werd de boot een stuk goedkoper, en de tenten zelfs gratis. Maar toen was het kwaad al geschied. De Britse student Louis Sandiford noemt het de zoveelste interactie met de universiteit waarbij hem het gevoel bekroop dat er ‘een slaatje uit hem werd geslagen’.
In een reactie op UKrant.nl zegt Anna Osuska iets soortgelijks: dat de hele situatie een masterclass is in ‘studenten én je goede naam verliezen’.
Verantwoordelijk? Wij?
Een groot deel van al die negatieve indrukken had voorkomen kunnen worden. Het afgelopen jaar uitten zowel studenten als staf kritiek op beleid dat geld boven mensen lijkt te stellen. De universiteit had een relatief goedkoop, maar uiterst veelzeggend gebaar kunnen maken naar internationals door het tentenkamp veel eerder te openen. Dan hadden studenten een uitvalsbasis gehad van waaruit ze fysiek de stad konden doorzoeken naar woonruimte.
Geconfronteerd met kritiek weet de universiteit niet hoe snel ze erop moet wijzen dat ze geen institutionele verantwoordelijkheid heeft om studenten te huisvesten. Maar als we rector Elmer Sterken mogen geloven, is de universiteit niet alleen een instituut, maar ook ‘een inclusieve gemeenschap waarin iedereen zich thuis moet voelen’. Een instituut denkt om haar portemonnee. Een gemeenschap denkt om haar leden.
Studentenbeweging DAG probeert dat laatste in de praktijk te brengen met een couchsurf-netwerk, waarmee ze momenteel meer dan 130 studenten een logeerplek bieden. 360 gastheren en -vrouwen staan nog standby. ‘De solidariteit is echt fantastisch’, zegt een lid van DAG. ‘De universiteit heeft de mond vol van inclusie, wij onze banken.’
Volgend jaar
Bakker ziet reikhalzend uit naar volgend jaar. Dan zijn er zo’n 1500 kamers meer beschikbaar dan nu. Maar ook dit jaar waren de maatregelen een overwegend succes, vindt ze. ‘We waren beter voorbereid dan vorig jaar. Voor zover ik weet is er niemand die geen slaapplaats heeft.’
Dat het goed is dat er geen studenten op straat slapen, zal niemand ontkennen. Studenten zijn dankbaar voor alles wat ze krijgen. ‘Aan de Suikerfabriekcontainers en At Home in Groningen zie je dat er initiatief genomen wordt en dat de bedoelingen goed zijn’, zegt een student in een online peiling van UKrant.nl. Maar met de beste bedoelingen kan het toch spaak lopen.
Of, in de woorden van een andere student: ‘Dit was echt een grote klotezooi.’