AcademieKus naar Marie-José van Tol voor ‘Iedereen professor’

De RUG en het Rijksmuseum in Amsterdam zetten de nieuwe bijzondere leerstoel ‘Musea, erfgoed en religie’ op. De leerstoel is onderdeel van de Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij en wordt per 1 oktober bekleed door dr. Valika Smeulders, het hoofd van de afdeling geschiedenis van het Rijksmuseum. Volgens de RUG en het Rijksmuseum is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor onderwerpen die lange tijd onderbelicht bleven, zoals de koloniale geschiedenis en de bijdrage van vrouwen aan samenleving, kunst en wetenschap. ‘Ons beeld van Nederland en de wereld wordt steeds uitgebreider, en daarmee worden ook nieuwe vragen opgeworpen’, zegt Smeulders. ‘Deze ontwikkelingen in de hedendaagse praktijk worden academisch verankerd met deze leerstoel die ik met trots zal bekleden.’

De eindejaarsuitkering van 8,3 procent wordt vanaf dit jaar eind november uitbetaald, in plaats van eind december. Dit is een afspraak die de vakbonden en de universiteiten tijdens de cao-onderhandelingen van 2023 maakten. Het doel is de dure decembermaand voor te zijn en mensen daarom eerder de beschikking over hun eindejaarsuitkering te geven. De verandering heeft dit jaar wel een nadeel: de eindejaarsuitkering wordt eenmalig over elf maanden berekend (januari tot en met november) in plaats van over de gebruikelijke twaalf. Vanaf volgend jaar wordt wel met twaalf maanden gerekend (december tot en met november).

Studenten die op zoek zijn naar een kamer van de Groningse woningcorporaties Lefier en SSH kunnen zich vanaf nu via het landelijke platform ROOM.nl op één plek inschrijven. Daardoor hoeven zij ook maar eenmalig inschrijfkosten van 35 euro te betalen. Eerder verliep de inschrijving elke corporatie apart. Studenten die al ingeschreven stonden bij de corporaties behouden hun inschrijfduur. Op ROOM.nl zijn naast het Groningse aanbod ook kamers van andere corporaties in steden als Amsterdam, Delft, Zwolle en Utrecht te vinden. De verwachting is dat er in de toekomst nog veel meer studentenhuisvesters aansluiten.

De Groninger Studentenbond (GSb) roept studenten op om 18 oktober in Den Haag te protesteren tegen de regeringsplannen. De regering voert grote bezuinigingen door op hoger onderwijs en wil onder meer een langstudeerboete van 3000 euro invoeren. Ook wil ze het aantal internationale studenten verminderen met de Wet Internationalisering in Balans. De GSb is tegen de plannen, evenals WOinActie en Organize the RUG, groepen waar vooral medewerkers aan deelnemen. Alle drie organisaties zullen de komende maanden actievoeren en tegen de regeringsplannen protesteren. 

De wooncontainers aan de Vrydemalaan gaan verdwijnen, heeft de Groningse wethouder Rik van Niejenhuis vorige week aan de gemeenteraad laten weten. De containers worden al jaren geplaagd door gebreken. Zo zijn ze ’s winters heel moeilijk warm te krijgen en kan het er ’s zomers bloedheet zijn. Ook hebben bewoners regelmatig last van ongedierte zoals muizen en ratten. De woningcorporatie gaat de woningen daarom vanaf 2026 weghalen, aldus de wethouder. Studenten die zo hun huis kwijtraken, krijgen voorrang op een andere sociale huurwoning en een verhuisvergoeding van 7000 euro. 

De RUG en Forum Groningen organiseren vrijdag 27 september de Europese Nacht van de Onderzoekers. Tussen 19.30 uur en middernacht kunnen bezoekers in het Forum mini-colleges volgens, aan quizzen meedoen, experimenten uitvoeren en onderzoeksopstellingen bekijken. De invulling van de avond is in handen van de vier RUG-schools voor wetenschap en samenleving en dekt onderwerpen van healthy ageing tot kunstmatige intelligentie.  De Nacht van de Onderzoekers is een Europees project dat jaarlijks in verschillende steden tegelijkertijd wordt gehouden. In Nederland vindt het festival alleen in Groningen plaats. Kaarten kosten 7,90 euro, inclusief twee consumptiemunten. 

De Universiteitsbibliotheek (UB) neemt maatregelen om werken op het dak veiliger te maken. Dat gebeurt nadat afgelopen donderdagavond een UB-medewerker tijdens een schoonmaakbeurt van de dakgoten door een dakluik en het plafond eronder zakte. De medewerker liep wonderwel slechts pijnlijke ellebogen en knieën op. Het luik in kwestie is een bekende zwakke plek, zegt RUG-woordvoerder Elies Wempe-Kouwenhoven. ‘Hier is een aantal jaren geleden lekkage geweest na zware sneeuwval en dooi.’ Het luik wordt vervangen en er komt een trapleuning bij de ladders naar het dak toe. 

RUG- en UMCG-hoogleraar klinische genetica Nine Knoers is bij haar pensionering benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Dat is de hoogste ridderonderscheiding die aan burgers wordt uitgereikt, vanwege ‘een prestatie voor de samenleving van zeer exceptionele aard’. Knoers kreeg de onderscheiding vanwege haar werk op het gebied van erfelijke nierziekten, waardoor de afdeling genetica ‘tot de top van de wereld behoort’, aldus het UMCG. Ook is ze lid van de NWO en eerder van de KNAW en de Gezondheidsraad, waarin ze het kabinet adviseerde over wetenschappelijk beleid op het gebied van genetica.

Het Universiteitsmuseum doet op zaterdag 21 september weer mee aan de Groninger Museumnacht. Bezoekers kunnen er verborgen schatten uit de collectie bewonderen, naar muziek luisteren, een cabaretshow zien en leren hoe ze de beste smartphonefoto’s maken.  Tijdens de Museumnacht kunnen bezoekers voor 12,50 euro toegang krijgen tot zeven Groninger musea. De voorgaande edities waren allemaal uitverkocht, waarbij ruim 3500 mensen in de nacht op pad gingen. Andere locaties die dit jaar meedoen zijn het Groninger Museum, grafisch museum GRID, het Forum, de Synagoge, galerie Noorderlicht en Museum aan de A.

Onderzoekers Jingxiu Xie en Gosia Wlodarczyk-Biegun van de Faculty of Science and Engineering hebben een ERC Starting Grant binnengehaald. Dat betekent dat ze de komende vijf jaar 1,5 miljoen euro mogen besteden aan hun onderzoek. Jingxiu Xie doet onderzoek naar geïntensiveerde katalytische processen voor het omzetten van CO2 in synthetische brandstoffen. Die kunnen dan ingezet worden als duurzame brandstof voor vliegtuigen. Gosia Wlodarczyk-Biegun wil een nieuw biomateriaal ontwikkelen, gemaakt van gelmicrosferen – piepkleine gelbellotjes. Hiermee wil ze weefsels printen voor de medische wereld.

Groningse mbo-studenten kunnen binnenkort terecht bij studentensportorganisatie ACLO. De provincie Groningen stelt 15.000 euro uit het Gronings Provinciaal Beweegakkoord beschikbaar om dat mogelijk te maken.  Het gaat om laatstejaars mbo-studenten uit alle gemeenten van de provincie Groningen. In de eerste jaren van hun opleiding is er veel aandacht voor sport en bewegen, maar tegen het einde wordt dat minder. Het geld geeft 75 studenten de kans een ACLO-sportpas aan te vragen. Het project loopt tot augustus 2025. Daarna wordt gekeken of de pas structureel aangeboden zal worden.

Wie in de maand september of oktober lid wordt van een vakbond, krijgt eenmalig honderd euro korting op het contributiegeld. Dat spraken de vakbonden ook dit jaar af met de werkgevers. ‘In deze onzekere tijden, met de komende bezuinigingen in zicht, is het juist belangrijk dat wij als vakbond een sterkere stem krijgen om op te komen voor de rechten van ons als werknemers’, schrijven de vakbonden.  Daarnaast staan september en oktober in het teken van ‘de maand van de vakbond’. De bonden organiseren allerlei activiteiten waar mensen (het werk van) de bonden beter kunnen leren kennen.

Amnesty International roept universiteiten en hogescholen op om demonstraties door studenten en medewerkers alleen te beëindigen als het echt niet anders kan. ‘Bestuurders moeten uitgaan van de vreedzame bedoelingen die studenten hebben, en hen zoveel mogelijk de ruimte geven om hun geluid te laten horen’, vindt de mensenrechtenorganisatie. ‘Zij moeten studenten serieus nemen en met hen in gesprek gaan.’  Zo lang het protest vreedzaam is, is het onderdeel van het academisch debat, vindt Amnesty. Ook moet er onderscheid worden gemaakt tussen de ‘overgrote meerderheid die vreedzaam demonstreert en de enkeling die wellicht geweld gebruikt’.

De RUG is dit jaar in de Shanghai Ranking gestegen van plaats 76 naar 69. De uni scoort met name goed op business administration, automation & control en communication. Ook psychology en medical technology staan hoog aangeschreven. Harvard, Stanford en MIT - alle in de VS - vormen traditiegetrouw de top 3. De Universiteit Utrecht staat als Nederlandse uni het hoogst in de ranking, op plaats 55. De Shanghai Ranking is een jaarlijks gepubliceerde ranglijst van universiteiten gerangschikt op de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek.

Een deel van alle RUG-gebouwen zal tijdens de zomer dicht zijn. Welke gebouwen precies verschilt per faculteit en afdeling. Ook zal een deel verkorte openingstijden aanhouden. De RUG sloot vorige zomer ook een deel van de gebouwen om kosten en energie te besparen. Medewerkers en studenten die in de zomer door willen werken, kunnen via intranet van hun eigen faculteit of afdeling inzien welke gebouw(delen) open zijn. 

Ondernemer Stef van Grieken is dit jaar verkozen tot RUG-alumnus van het jaar. Hij was al tijdens zijn studie betrokken bij initiatieven om de overheid digitaal transparant en bewust te maken. Twee jaar geleden richtte Van Grieken Cradle op, een platform dat AI gebruikt om praktisch toepasbare eiwitten te vinden waarmee bijvoorbeeld medicijnen en alternatieven voor wasmiddel sneller ontwikkeld kunnen worden. De jury prees zijn vermogen om de soms complexe en omstreden kunstmatige intelligentie toch nuttig in te zetten. Van Grieken ontvangt zijn prijs tijdens de opening van het academisch jaar op 2 september.

Jolien Mouw, verbonden aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen (GMW), heeft de Nederlandse Onderwijspremie gewonnen. Zij kreeg de prijs, een bedrag van 1,2 miljoen euro, donderdag uit handen van demissionair minister Robbert Dijkgraaf. De Nederlandse Onderwijspremie is de hoogste onderscheiding in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs. Het project van Jolien Mouw is 'De klas op orde met Virtual Reality'. Het biedt pabostudenten een veilige leeromgeving waarin ze klassenmanagementvaardigheden oefenen en het vertrouwen in eigen kunnen vergroten.