Miljoenennota: minder geld voor universiteiten

Collegevoorzitter Jouke de Vries is sinds 24 oktober honorair consul-generaal van Zuid-Korea in Noord-Nederland. De benoeming is volgens de RUG een belangrijke stap in het versterken van de banden tussen de Groningse universiteit en Zuid-Korea. De Vries gaat als honorair consul-generaal de relatie tussen de RUG en Zuid-Korea verder bevorderen. Ook heeft hij een verbindingsfunctie tussen Nederlandse organisaties en het land. De RUG werkt al langer samen met Zuid-Korea. Er zijn studentenuitwisselingsprogramma’s met Zuid-Koreaanse partneruniversiteiten en een samenwerking met Korea Foundation. Ook De Vries’ voorganger Sibrand Poppema was honorair consul.

De gemeente Groningen gaat culturele en maatschappelijke instellingen uitzonderen van de reclamebelasting die vanaf januari ingevoerd wordt, maar de RUG valt daar niet onder. Basisscholen en middelbare scholen wel. 'Als RUG zijn we verbaasd dat er belasting geheven wordt bij onderwijsorganisaties en organisaties zonder winstbelang', zegt persvoorlichter Sophie Dannenburg-Douwes. Bedrijven en instellingen moeten gaan betalen voor zichtbare reclame op gebouwen, op straat en achter ramen richting de openbare weg.  Wel lijkt de hoogte van de belasting voor de RUG vooralsnog mee te vallen. Reclames die binnen een bepaalde afmeting vallen – in 2025 tot twee vierkante meter, de jaren erna tot één vierkante meter – zijn vrijgesteld.

Jouke de Vries en de collegevoorzitters van de andere Nederlandse universiteiten hebben afgelopen donderdagmiddag met minister van onderwijs Eppo Bruins (NSC) gepraat. Het is de eerste keer dat de minister en de bestuurders samen kwamen om de bezuinigingsplannen en de gevolgen van de Wet internationalisering in balans te bespreken.  ‘We willen vragen wat zijn opvattingen precies zijn, wat de speelruimte is en wat er nog mogelijk is’, zei De Vries eerder. De voorzitters bekeken ook of ze samen een voorstel kunnen maken om de bezuinigingen enigszins te sturen. ’Het moet nog blijken of we eruit komen met veertien universiteiten, maar ik heb goede moed’, zei De Vries.

RUG-student Kevin Barron moet de master kunst- en cultuurwetenschappen zonder diploma verlaten omdat hij een essay dat 60 procent van het eindcijfer bepaalt te laat heeft ingeleverd. Barron was het daar niet mee eens en wilde een herkansing afdwingen bij de Raad van State. Maar die geeft hem geen gelijk. De student had voor de opdracht al eerder een onvoldoende gehaald. De herkansing leverde hij een dag te laat in. Hij zou extra tijd nodig hebben gehad omdat hij dyslectisch is, zo luidt zijn verweer. De Raad van State is het eens met de examencommissie en vindt dat Barron geen goed excuus had voor het te laat inleveren van zijn essay.

Vier RUG-statistici van vier verschillende faculteiten starten het nieuwe Groningen Institute of Applied Statistics. Met dit ‘virtuele’ instituut willen ze de kennis en kunde van de verschillende faculteiten met elkaar verbinden. Op de RUG is de kennis nog te verspreid over faculteiten en afdelingen, stellen de initiatiefnemers, wat leidt tot gemiste kansen.  Door de krachten te bundelen hopen Casper Albers, Gerard van den Berg, Marco Grzegorczyk en Gerton Lunter mogelijkheden te bieden voor RUG-brede samenwerkingen op het gebied van onder andere onderzoek, onderwijs, PhD-begeleiding en het binnenhalen van projectgelden. Op 11 november is de officiële kick-off van het nieuwe instituut in het Academiegebouw.

Het iconische gebouw waar horecazaak DOT in gevestigd is, dreigt vervroegd te worden afgebroken. De uitbaters trekken de stekker uit het restaurant. DOT begon in 2014 als Infoversum, een initiatief van RUG-astronoom Edwin Valentijn. Het was voorzien van een full dome 3D-theater, geschikt voor planetariumshows. Het beoogde aantal bezoekers van 250.000 per jaar bleef steken op 50.000, waarna het theater al in november 2015 failliet werd verklaard. Hierna veranderde Infoversum in DOT en werd het stadsstrand ernaast aangelegd. De eigenaren van DOT hadden de grond tot 2027 in erfpacht van de gemeente Groningen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat er een nieuwe uitbater wordt gevonden voor zo’n korte tijd.

De GGD Groningen begint opnieuw een campagne onder de naam ‘Dag van de Schurft’. Schurft komt vaak voor in de leeftijdscategorie van 19 tot 24 jaar: studenten dus. Vorig jaar was er sprake van een massale uitbraak in Groningen. 'Omdat we in deze maanden meer binnen zitten, heeft de schurftmijt meer kans zich te verspreiden. Dat gebeurt al na 15 minuten huidcontact', aldus de GGD. Schurft of scabiës zorgt voor jeuk doordat de schurftmijt gangetjes in de huid graaft. De aandoening gaat niet vanzelf over. Daarom is het belangrijk om naar de huisarts te gaan.

De RUG, het Openbaar Ministerie, de rechtbank en Dagblad van het Noorden houden op 7 november de Publieksacademie voor de Rechtspraak over uitgaansgeweld. Strafrechter Fred Janssens vertelt over uitgaanszaken die hij behandelde en hoogleraar rechtswetenschap Jan Brouwer vertelt over zijn onderzoek naar openbare orde en veiligheid. Het publiek mag tot slot vragen stellen. De lezing is op 7 november om 19.30 uur in het Rölinggebouw. het gebouw van de rechtenfaculteit. Deelname is gratis en juridische kennis is niet nodig om de lezing te kunnen volgen. Aanmelden kan via deze link. 

Zeven wetenschappers van de RUG krijgen een VIDI-subsidie van maximaal 850.000 euro van onderzoeksfinancier NWO. Met een VIDI kan een onderzoeker in vijf jaar een eigen groep op zetten. Laura Baams van sociale wetenschappen krijgt het geld voor onderzoek naar het welbevinden van LHBTQ+-jongeren in Europa. Bij het UMCG krijgt Mark Jan Bonder geld voor onderzoek naar zeldzame genetische ziektes, Ranko Gacesa voor werk aan het microbioom en Cyril Moers voor een project om donornieren. Binnen de Faculty of Science and Engineering doet Kristina Haslinger onderzoek naar enzymen van verschillende organismen voor betere medicijnen en Julian Koellermeier gaat wiskunde inzetten om natuurrampen te voorspellen. Adrià Rofes van letteren gaat het begrip van taal in de hersenen verbeteren om mensen beter te beschermen bij hersenchirurgie. 

Student & Stad en D66 in de gemeenteraad van Groningen willen dat studentensporters ook toegang krijgen tot sportgebouwen en -velden van de gemeente. Volgens de fracties kampen studentensportverenigingen met ruimtegebrek waardoor ze niet verder kunnen groeien.  Studentensport wordt gesubsidieerd door de RUG en daarom niet door de gemeente. Maar nu de RUG vele miljoenen moet bezuinigingen, vrezen de partijen dat de studentensportverenigingen eronder zullen lijden. Volgens hen is er ‘nog een hoop speelruimte’ in de gemeentelijke accommodaties en zouden studentenverenigingen daar ook prima gebruik van kunnen maken.

RUG-archeoloog Anna Moles krijgt een Early Career Award van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Dat is een prijs van 15.000 euro voor jonge onderzoekers die vernieuwend en origineel onderzoekswerk doen.  Moles wil weten hoe grootschalige sociale veranderingen het leven van individuen en groepen beïnvloeden. Dat kan gaan over de integratie van het Romeinse Rijk, maar ook over de introductie van het christendom. Ze onderzoekt daarvoor menselijke skeletresten die details kunnen prijsgeven over het dieet en de gezondheid van mensen.

Het rentepercentage volgend jaar op studiefinanciering en studieschulden gaat ietsje omhoog. Voor de meeste studenten wordt het 2,57 procent, tegen 2,56 procent nu. Voor hbo- en universitaire studenten die nog onder het oude stelsel studeerden (voor 2015) en een deel van de mbo-studenten, is de rente gedaald naar 2,21 procent (was 2,95 procent). De rente is gekoppeld aan de rente die de overheid moet betalen voor leningen die zij aangaat. Als die verandert, verandert ook de rente op de studiefinanciering.

De Groninger Studentenbond (GSb) voert actie voor een hogere basisbeurs. De bond doet dat om woensdag om half een met een ‘banner drop’, waarbij een grote banner aan zowel het Academiegebouw in de binnenstad als de Van OlstBorg op Zernike wordt uitgerold. De bond vraagt daarmee aandacht voor de krimpende portemonnee van de student. De koopkrachtmaatregel – waardoor de studiebeurs vorig academisch jaar 164,30 extra bedroeg – is dan wel gestopt, stelt de bond, maar de inflatie niet. ‘De rekensom komt nu gewoon niet meer uit, behalve als je heel lieve rijke ouders hebt’, zegt voorzitter Jitske Wielers.

In 2024 waren er voor het eerst in dertien jaar iets minder mensen met een studieschuld. Dat aantal nam ten opzichte van begin 2023 met zo’n 13.000 mensen af, blijkt uit voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In die periode werd de basisbeurs opnieuw ingevoerd. Verder nam bij jongeren tot 25 jaar de hoogte van de studieschuld ook af. Voor jongeren van 20 tot 25 jaar gaat het om gemiddeld 13.100 euro, 800 euro minder dan een jaar eerder. Voor jongeren van 25 tot 30 jaar steeg de gemiddelde studieschuld juist van 22.900 naar 24.600 euro. De landelijke studieschuld steeg met 1 miljard naar 29 miljard euro.

De RUG is dit jaar van plaats 80 naar 79 gestegen in de Times Higher Education (THE) ranking. Daarmee is het een van de vijf Nederlandse universiteiten in de top honderd van deze wereldwijde ranking. In totaal zijn acht van de twaalf Nederlandse universiteiten een of meerdere plekken gezakt.  Volgens Phil Baty van THE zou dit al een weerslag kunnen zijn van de aangekondigde bezuinigingen van een miljard euro op het Nederlandse hoger onderwijs. De wens van het kabinet om de internationalisering terug te dringen, legt volgens Baty ook enorme druk op de concurrentiepositie van Nederland in de ranking. 

De RUG en het Rijksmuseum in Amsterdam zetten de nieuwe bijzondere leerstoel ‘Musea, erfgoed en religie’ op. De leerstoel is onderdeel van de Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij en wordt per 1 oktober bekleed door dr. Valika Smeulders, het hoofd van de afdeling geschiedenis van het Rijksmuseum. Volgens de RUG en het Rijksmuseum is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor onderwerpen die lange tijd onderbelicht bleven, zoals de koloniale geschiedenis en de bijdrage van vrouwen aan samenleving, kunst en wetenschap. ‘Ons beeld van Nederland en de wereld wordt steeds uitgebreider, en daarmee worden ook nieuwe vragen opgeworpen’, zegt Smeulders. ‘Deze ontwikkelingen in de hedendaagse praktijk worden academisch verankerd met deze leerstoel die ik met trots zal bekleden.’

De eindejaarsuitkering van 8,3 procent wordt vanaf dit jaar eind november uitbetaald, in plaats van eind december. Dit is een afspraak die de vakbonden en de universiteiten tijdens de cao-onderhandelingen van 2023 maakten. Het doel is de dure decembermaand voor te zijn en mensen daarom eerder de beschikking over hun eindejaarsuitkering te geven. De verandering heeft dit jaar wel een nadeel: de eindejaarsuitkering wordt eenmalig over elf maanden berekend (januari tot en met november) in plaats van over de gebruikelijke twaalf. Vanaf volgend jaar wordt wel met twaalf maanden gerekend (december tot en met november).