Studententheatergezelschap GUTS mag zijn nieuwste stuk Waiting for Godot niet in het Groningse cultureel studentencentrum Usva opvoeren. Reden: de auditie voor de vijf mannenrollen stond alleen open voor mannen.
GUTS – dat sinds november bezig is met de voorbereidingen van het stuk dat in maart zou worden opgevoerd – kreeg dit vorige week te horen. Volgens Usva staat een auditieoproep voor alleen mannen haaks op het diversiteitsbeleid van de universiteit.
Clausule
Waiting for Godot is een gerenommeerd absurdistisch theaterstuk uit de vorige eeuw, geschreven door de Ierse (toneel)schrijver en dichter Samuel Beckett. In het stuk wachten twee mannelijke hoofdpersonen op Godot (die nooit komt) en voeren ondertussen existentiële gesprekken. Ze worden af en toe vergezeld door andere mannen.
Schrijver Beckett heeft voor zijn overlijden in een clausule laten vastleggen dat iedereen die het stuk opvoert dat precies volgens zijn aanwijzingen moet doen. Dat geldt onder meer voor waar de acteurs op het podium staan, maar belangrijker voor wie de rollen mogen spelen: alleen mannen.
Wie zich daar niet aan houdt, kan rekenen op rechterlijke vervolging door de stichting die Becketts rechten beheert.
Stemmen
‘Ik kwam heel kort op de pitchdeadline van GUTS er pas achter dat die clausule bestond en dat daar weinig aan te doen was’, zegt regisseur Oisín Moyne.
Bij GUTS stemmen alle leden over het stuk dat wordt opgevoerd. ‘Wij waren niet blij met de regels van de stichting, maar we wilden de vereniging wel de kans geven om op dit stuk te stemmen. Want het is een belangrijk stuk en nog steeds relevant.’
De leden van de theatervereniging stemden voor het opvoeren van Waiting for Godot, ondanks de clausule waar ze zich aan moeten houden. In november volgde de oproep om auditie te doen voor zowel acteurs als crew. En hoewel de oproep voor acteurs inderdaad alleen openstond voor mannen, was de oproep voor de crew dat niet.
Subsidie
Wat het theatergezelschap onder meer frustreert, is dat het stuk een maand voor de voorstellingen geannuleerd wordt. Volgens Fay Sterken, voorzitter van het studentenbestuur van Usva, ontdekte het bestuur pas twee weken geleden dat de auditie alleen voor mannen is.
‘Toen kregen we de subsidieaanvraag en hebben we wat onderzoek gedaan naar het project’, zegt ze. Dat was het moment dat het bestuur erachter kwam dat GUTS de ‘mannen-clausule’ heeft ondertekend. ‘Dat was voor ons echt een shock. Daar zijn wij principieel op tegen.’
Toegang ontzeggen
Usva-baas Bram Douwes staat volledig achter het besluit van het studentenbestuur. ‘Inhoudelijk hebben wij natuurlijk niets over het stuk te zeggen, daar bemoeien we ons niet mee’, zegt hij.
‘Was het een stuk met vijf witte mannen geweest en een open auditie, dan was het prima. Maar je kunt niet bepaalde mensen aan het begin van het traject al de toegang ontzeggen.’ Dat is, stelt Douwes, niet in lijn met het inclusiviteitsbeleid van de universiteit.
Crew en cast
‘Daarmee focust Usva op de cast als belangrijkste onderdeel van het project’, zegt Medeea Anton, producent van het GUTS-project. ‘Maar dat is niet het geval. De mensen die dit theaterproject maken, zijn de crew. Zij produceren het stuk, maken de kleding, maken het decor. En wij werken nu met een crew van achttien mensen van wie de meesten bij de LHBTQ-gemeenschap horen en niet man zijn.’
De makers van het toneelstuk zijn nu naarstig op zoek naar een nieuwe locatie om hun stuk alsnog op te kunnen voeren. ‘Onze prioriteit is zorgen dat het werk van ons team niet verloren gaat’, zegt regisseur Moyne. ‘En nu Usva zich beroept op inclusiviteitsredenen, hoop ik van harte dat ze dat ondersteunen door de drie lege dagen een project te organiseren rondom theater en inclusiviteit.’