De jaarlijkse Nacht van de Filosofie wordt vrijdag 5 april voor de zevende keer gehouden. Filosofiestudenten en -docenten schrokken toen ze vorige week hoorden dat Paul Cliteur een van de gastsprekers zal zijn.
Cliteur is rechtsgeleerde en filosoof en wordt als controversieel gezien, als voorzitter van het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie (FvD).
Lodi Nauta, decaan wijsbegeerte, stuurde afgelopen vrijdag de hele faculteit een mail om de zorgen te bespreken. In de mail belooft hij om controversiële uitnodigingen in de toekomst transparanter en beter bespreekbaar te maken.
FvD won tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van vorige week vijf zetels in de provincie Groningen en wordt met dertien zetels de grootste partij in de Eerste Kamer. Een enorme groei van het aantal stemmers vergeleken met 2017, toen de partij twee zetels in de Tweede Kamer won.
‘Propagandist’
Martin Lenz, hoofd van de vakgroep geschiedenis van de filosofie, zegt dat hij het gesprek niet uit de weg wil gaan, maar juist gaande wil krijgen. Zondag schreef hij in meer dan duizend woorden zijn beklag over de uitnodiging aan Cliteur.
Hij noemt Cliteur een ‘propagandist’ en twijfelt openlijk aan de feitelijke basis waar Cliteur zijn meningen over religieus terrorisme op baseert. ‘Mensen als Cliteur… Ze beweren op heel redelijke wijze, heel belachelijke dingen. Moeten we zulke sprekers een podium geven?’
Volgens Lenz staat het bieden van een podium gelijk aan het ondersteunen van de controversiële standpunten.
Nauta benadrukt echter dat de Nacht van de Filosofie – die zo populair is, dat hij al maanden is uitverkocht – niet tot doel heeft om controversiële gedachten een podium te geven, maar om de filosofie te vieren.
Ruimte voor meningen
De meningen over de uitnodiging aan Cliteur zijn verdeeld, zegt Nauta. Sommige mensen binnen de faculteit maken zich ernstig zorgen, omdat de FvD ‘bepaalde standpunten heeft en tactieken gebruikt waar niet iedereen het mee eens is’.
Anderen vinden dat er binnen de universiteit ruimte moet zijn voor controversiële meningen. Maar ook dat de procedure rond het uitnodigen van controversiële figuren transparanter zou moeten zijn voor de andere genodigde sprekers en de faculteit in zijn geheel.
Door de zorgen over Cliteurs optreden zal het faculteitsbestuur de organisatie benaderen om in de komende maanden een evaluatie te houden. Tijdens deze gesprekken zal worden besproken hoe de organisatie is verlopen en hoe dit in de toekomst beter kan.
Kritisch debat
Guus Termeer, programmeur van Studium Generale, zegt dat ook hij bezorgde reacties van studenten en docenten heeft gekregen. Maar dat is niets in vergelijking met de klachten die vorige maand binnenkwamen naar aanleiding van Carles Puigdemonts optreden.
Als het erop aankomt, is het aan de academische gemeenschap om de intellectuele diversiteit te beschermen, denkt Termeer. ‘Het is belangrijk om mensen de kans te geven een vrije discussie te voeren, zo lang er maar ruimte is voor een kritisch debat.’
Het evenement is een samenwerking tussen de Faculteit Wijsbegeerte van de RUG, Groninger Forum en Studium Generale. Er zijn meer dan vijfentwintig sprekers uit verschillende vakgebieden uitgenodigd.
Het evenement is uitverkocht, maar kaarten zijn wellicht nog te krijgen via de Facebook-pagina. Meer informatie over het programma vind je op de website van de Nacht van de Filosofie.
Noot van de redactie: in de oorspronkelijke samenvatting van de blog post van Lenz hebben we een iets te krachtige term gebruikt. Om zijn visie beter weer te geven hebben we ‘het bieden van een podium gelijk aan het onderschrijven van de controversiële standpunten’ veranderd in ‘ondersteunen van de controversiële standpunten’.