Liefde, seks en daten op de RUG
De relatieparadox
Toen ik besloot de cultuur van liefde, seks en daten op de RUG te onderzoeken, had ik al een beeld van wat ik waarschijnlijk zou tegenkomen. Dit land staat immers bekend om zijn gelegaliseerde prostitutie en zijn open manier van seksuele voorlichting, en RUG-studenten groeien immers op in een tijdperk van betekenisloze, met apps geregelde onenightstands.
Dus ging ik ervan uit dat deze invloeden ook hun romantische interesses zouden weerspiegelen. Oftewel: ik dacht dat ze totaal niet geïnteresseerd zouden zijn in vaste relaties.
Niet dus. Het ligt allemaal veel ingewikkelder. In een anonieme UKrant-enquête zei 78 procent van de studenten dat ze liever seks hebben met iemand waar ze een relatie mee hebben, dan iemand die ze eigenlijk niet zo goed kennen.
De overweldigende meerderheid – 76 procent – zei zelfs dat ze ooit willen trouwen (80 procent van de mannen en 71 procent van de vrouwen in het onderzoek). We kunnen dus gerust zeggen dat de meeste studenten wel degelijk geïnteresseerd zijn in een serieuze relatie.
Wat voor seks wil je hebben?
Wil je ooit trouwen?
Studenten vertrouwden me toe dat ze het geweldig zouden vinden om de seksuele en emotionele voordelen van een echte relatie te hebben. Maar paradoxaal genoeg gaan de meesten de nodige verbintenis daarvoor bewust uit de weg.
Wat is hier aan de hand?
Wegwerpartikelen
Natuurlijk willen mensen de voordelen van een serieuze relatie, zegt Cantin, een Amerikaanse RUG-student. Maar dat betekent niet dat ze daadwerkelijk een vaste relatie willen aangaan. ‘De meeste relaties aan de RUG gaan over gemak, niet over commitment. Mensen gaan van scharrel naar scharrel, omdat ze bang zijn om alleen te zijn.’
Mediastudent Alejandro beaamt dat. ‘Ik heb een hoop van die scharrels gehad, waarbij je de persoon kiest die op dat moment past bij jouw behoeftes. Maar als je behoeftes veranderen ga je verder kijken.’
Mensen gaan van scharrel naar scharrel, omdat ze bang zijn alleen te zijn
Volgens Douwe, recent afgestudeerd op muziek aan de RUG-campus in Leeuwarden, houden de meeste van zijn leeftijdsgenoten er een soort ‘Netflix-model voor relaties’ op na. Ze zien relaties als een maandelijks opzegbaar abonnement. Ze willen de vrijheid de relatie op te kunnen zeggen als de omstandigheden veranderen. ‘Mensen willen geen werk stoppen in een relatie. Ze willen geen langetermijninvestering doen. Niet nu.’
Dat is niks nieuws, zegt Rebecca Sargisson, sociaal psycholoog aan de RUG. Dat jongeren zich niet willen vastleggen is van alle tijden. Wat wel nieuw is, is dat de Tinder-cultuur relaties heeft veranderd in consumptieartikelen. Doordat mensen die willen scharrelen zo ruim voorhanden zijn, ‘vermindert de waarde van dit “product”.’ Studenten zijn het gewend iets te kopen, te gebruiken en vervolgens weg te gooien. Sargisson denkt dat die instelling ook door kan sijpelen in relaties: mensen worden wegwerpartikelen.
Angst
Marta, een premasterstudent international business uit Polen, denkt dat studenten door het ‘consumenteneffect’ te onzeker worden om de relatie die ze willen na te streven. Ze zegt dat door sociale media mensen makkelijker geloven dat iedereen om hen heen ‘interessanter, aantrekkelijker, talentvoller en welvarender’ is.
Dit kan leiden tot de angst dat een potentiële partner onbeperkte toegang heeft tot ‘betere producten’. Als je een relatie aangaat, zou diegene weleens kunnen ontdekken dat je niet zo sympathiek bent als je op je Instagram-feed laat zien. En waarom zou diegene dan niet nog even verder om zich heen kijken?
Ze willen meteen de perfecte partner
Marta denkt dat de meeste van haar leeftijdgenoten alles liever laten zoals het is, dan het risico te nemen gelukkig te zijn en vervolgens dat geluk weer te verliezen. De status quo is eenzaam, zegt ze, maar het is de truc daar niet bij stil te staan en te gaan Netflixen, je op je studie te storten of oppervlakkige relaties na te jagen.
‘Wat mensen bedoelen als ze zeggen dat ze een relatie willen, is dat ze meteen de perfecte partner willen. Iemand bij wie ze zich veilig en gelukkig voelen en die ongeacht hun onvolkomenheden van ze houdt. Maar waar ze niet aan willen, is die doodenge zoektocht om die persoon daadwerkelijk te vinden.’
Timing
Toch vermijden studenten vaste relaties vaker om praktische dan existentiële redenen: het komt vaak gewoon niet goed uit.
Aan de RUG richten studenten zich op hun persoonlijke, academische en professionele toekomst. Het is lastig om dan ook nog met een relatie bezig te zijn, vooral als de toekomst zo onzeker is. ‘Ik denk er bijvoorbeeld over na om voor acht maanden naar Zambia te gaan’, zegt Benjie, een 24-jarige uit het Verenigd Koninkrijk. ‘Ik wil me niet schuldig voelen.’
Hij zei dat ik de perfecte vriendin was en het daarom uitmaakte
Je persoonlijke vrijheid bovenaan zetten is misschien eenzaam, zegt hij, maar ook noodzakelijk. Daarom heeft hij tot nu toe uit alle macht relaties vermeden. Zelfs als hij ‘de ware’ had ontmoet, zou hij geen relatie zijn begonnen.
Valeska, een Duitse masterstudent, herkent dat, maar dan van de andere kant. Een date zei eens tegen haar dat ze de vrouw van zijn dromen was. ‘Hij zei dat ik de perfecte vriendin zou zijn en dat hij het daarom uitmaakte’, lacht ze. ‘De meeste jongens hier rennen keihard weg als ze iemand tegenkomen die ze echt leuk vinden.’
Alejandro zegt dat hij waarschijnlijk hetzelfde zou doen nu. Hij heeft net zijn eerste serieuze relatie achter de rug, die meer volwassenheid van hem vroeg dan hij kon bieden. ‘Ik weet nu dat ik realistischer moet zijn over wat ik op dit punt in mijn leven te geven heb. Ik moet me op mezelf concentreren. Ik kan me niet te veel binden, aan niemand.’
Hij zegt dat hij niet terug wil naar een oppervlakkige relatie, nu hij weet hoe een echte relatie is, maar tegelijk lukt het hem niet om weer voor een vaste relatie te gaan.
Voorzichtig
Veel RUG-studenten zeggen dat ze aarzelen om zich in een langetermijnrelatie te storten nu ze nog jong zijn. Ze weten dat jong trouwen een grotere kans geeft op scheiden en ze weten uit de eerste hand wat voor shit een scheiding kan opleveren. Nederland staat bovenin de wereldranglijst van scheidingspercentages; statistisch gezien moet de helft van alle RUG-studenten gescheiden ouders hebben.
‘Mijn ouders zitten middenin een scheiding’, vertrouwt een student me toe. ‘Het is een zootje. Ik weet niet of ik weet wat een gezonde, vaste relatie is. Ik wil er wel een, maar ik heb geen idee wat het betekent.’
Studenten zijn veel voorzichtiger dan hun ouders
Ben, een student Artificial Intelligence uit Ierland, denkt dat RUG-studenten gewoon praktisch doen door partners op afstand te houden. ‘Het ideaalbeeld van het romantische huwelijk van vroeger moet je niet aan jonge mensen opleggen als de standaard.’ Studenten van nu willen heus wel trouwen, zegt hij. Ze zullen alleen veel voorzichtiger zijn.
Nooit meer op zoek
Tegelijkertijd wil niet iedereen aan de RUG het zekere voor het onzekere nemen. Marta heeft sinds een maand een vurige relatie en ze kan er niet over uit. Zij en haar vriendin besloten laatst om hun relatie te definiëren. Marta maakte zich wel even zorgen over wat ze er allemaal voor opgaf. ‘Maar toen dacht ik: wat heb je nu eigenlijk echt te verliezen? Als ik deze persoon in mijn leven heb, hoef ik nooit meer op zoek naar iemand anders.’
Marta waagt liever de sprong, dan dat ze, uit angst te vallen, nooit springt. Er is immers de hoop, zegt ze, dat ‘dit ergens toe leidt, dat het standhoudt.’ Ze wil alles uit de liefde halen wat erin zit: samenzijn, trouwen, you name it. ‘Ja, graag!’ lacht ze, terwijl ze enthousiast in haar handen klapt. ‘Het idee dat ik mijn leven met iemand kan delen vind ik geweldig. Het is allemaal prachtig!’
Toen ik mijn vrienden de ring liet zien, dachten ze dat mijn leven was afgelopen
Wouter, een 23-jarige Nederlandse student, denkt er hetzelfde over. Toen hij aan de RUG begon, vroeg hij zichzelf ook af welke vrijheid hij nou in zou leveren als hij samen zou blijven met zijn vriendin van de middelbare school. ‘Maar ik kon niets belangrijks bedenken; het enige dat bij me opkwam is dat dit meisje mij een beter mens maakt.’ Toen hij dat besefte, besloot hij met haar te trouwen.
‘Toen ik de ring aan mijn vrienden liet zien, dachten zij dat mijn leven was afgelopen’, zegt hij. ‘Maar er zijn verschillende soorten vrijheid. Heb ik de vrijheid om alleen aan mijzelf te denken? Nee. Maar de vrijheid die erbij is gekomen: van een leven opbouwen met een partner die ik vertrouw, die er voor mij is en die mij stimuleert – dat is een betekenisvolle vrijheid. Ik kan mezelf zijn, maar dan beter. Ik vind het allemaal geweldig.’