Emeriti die onbezoldigd door willen blijven werken, moeten we dat wel willen? vraagt columnist Dirk-Jan Scheffers zich af. Lopen zij niet de gaten dicht waarvoor een extra betaalde kracht zou moeten worden aangesteld?
Wee – Schots voor klein – is ook de naam van een belangrijk gen voor de controle van celdeling. Dit gen is ontdekt in Edinburgh, door Paul Nurse, die daar baanbrekend werk aan gist deed. Hij kreeg daarvoor in 2001 de Nobelprijs.
De begenadigd wetenschapper en communicator Nurse kreeg in het Verenigd Koninkrijk destijds de bijnaam ‘David Beckham of Science’. Voor de jongere lezers: David Beckham was op dat moment ‘s werelds populairste voetballer. Momenteel, zo valt op Netflix te zien, is Beckham voornamelijk actief als imker.
Recentelijk stond de naam van Nurse (inmiddels Sir Paul) weer in de krant. De Royal Society, de Britse evenknie van de KNAW, heeft hem voorgedragen als nieuwe president. Een rol die Nurse al eerder, van 2010 tot 2015, vervuld heeft.
Er is gemor onder de leden van de society, die nog nooit een vrouwelijke president gehad heeft. Dat de society daarmee wel erg op een boys club begint te lijken. Maak daar maar old boys van; Nurse is inmiddels 76 en zal aan het eind van zijn termijn 81 zijn.
Emeriti ervaren het beleid rond het emeritaat als te rigide
UKrant heeft ruim een jaar geleden aandacht besteed aan Groningse emeriti die na hun pensioendatum blijven doorwerken. Zij zijn nog actief betrokken bij onderzoek, begeleiden promovendi en sommigen geven zelfs onderwijs.
Geïnterviewde emeriti ervaren het beleid rond het emeritaat als te rigide, en noemen onder andere de hulp die zij kunnen bieden bij het verlichten van de werkdruk van hun nog niet gepensioneerde collega’s.
Het is fantastisch dat, onder andere door de zegeningen van de wetenschap, steeds meer mensen tot op zeer hoge leeftijd wetenschap kunnen bedrijven. Maar dat stelt de academische gemeenschap wel voor een paar vragen.
Emeriti die werkdruk verlichten, lopen die niet eigenlijk gaten dicht waarvoor een extra betaalde kracht zou moeten worden aangesteld? Hoe voorkomen we, met bezuinigingen aan de horizon, dat er druk wordt uitgeoefend op mensen om nog een tijdje onbezoldigd door te werken?
Moet er een speciaal onderzoekspotje komen voor emeriti?
Ook worden steeds vaker landelijke onderzoekssubsidies met lange looptijd uitgekeerd aan wetenschappers die al vrij vroeg tijdens de onderzoeksperiode de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Als er minder geld voor onderzoek beschikbaar komt, zou er dan niet voor moeten worden gezorgd dat dat geld terecht komt bij diegenen die door de universiteit betaald worden om onderzoek te doen?
Moet er misschien een speciaal onderzoekspotje komen voor emeriti?
Tot slot is daar het principe van Max Planck, die in 1950 stelde dat belangrijke wetenschappelijke inzichten niet doorbreken omdat ze andersdenkende, invloedrijke tegenstanders overtuigen, maar omdat die tegenstanders op een gegeven moment vertrokken zijn en een volgende generatie met een frisse blik naar de materie kijkt. Een recente literatuurstudie heeft laten zien dat dit in elk geval in mijn vakgebied (levenswetenschappen) klopt.
Zoals David Beckham – de echte – heeft laten zien, kan het bevrijdend zijn om een wespennest in te ruilen voor een bijenkorf. Ik kan het nog niet helemaal inschatten, maar ik denk dat dat mijn keuze wordt.
Als er over vijftien jaar nog bijen zijn, tenminste.
DIRK-JAN SCHEFFERS