Het nieuwe onderwijsgebouw bij het UMCG gaat Anda Kerkhoven Centre (AKC) heten, naar de student geneeskunde van de RUG die vanwege haar verzetswerk in de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter is doodgeschoten.
De RUG en het UMCG maakten de naam vrijdag bekend, op de plek waar het gebouw moet komen: aan de noordkant van het UMCG. Het nieuwe gebouw wordt gebruikt door de Faculteit Medische Wetenschappen (FMW) en de afdeling farmacie van de Faculty of Science and Engineering (FSE).
Vrijstelling
De naam is gekozen uit honderd inzendingen. Melisande Tatiana Marie (Anda) Kerkhoven kwam in 1938 vanuit Nederlands-Indië naar Groningen om geneeskunde te studeren. Hier kon ze vrijstelling krijgen voor vivisectie; ze was vegetariër en pacifist en wilde voor haar studie geen dieren doden.
Over haar afkeer van geweld schreef ze in het studentenweekblad Der Clercke Cronike: ‘Geen tiran zal mij kunnen dwingen, hem te gehoorzamen, maar evenmin om moreel zelfmoord te plegen door tegen hem of zijn slaven strijdmethoden te gebruiken die ik verafschuw.’
Dat ging over de dreiging van nazi-Duitsland. Met de huidige oorlog in Oekraïne zijn die woorden weer actueel, beseft juryvoorzitter en FMW-decaan Gerda Croiset. ‘Maar in december, toen de naam gekozen werd, wisten we dat nog niet’, zegt ze.
Verzetsgroep
Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte Anda twee jaar deel uit van een pacifistische verzetsgroep, waarvoor ze onder meer voedselbonnen vervalste en rondbracht. Eind 1944 werd ze opgepakt. Maandenlang werd ze gemarteld in het beruchte Scholtenhuis, waar de Sicherheitspolizei en de Sicherheitsdienst hoofdkwartier hielden, totdat de hele verzetsgroep, hoewel ze al die tijd heeft gezwegen, alsnog werd opgerold.
Twintig dagen voor het einde van de oorlog werd ze doodgeschoten. Dat is zaterdag precies 77 jaar geleden. Op 10 april zou ze 103 zijn geworden.
Plaquette
Er liggen gedenkstenen voor haar studentenhuis in de Ranitzstraat en op de plek waar ze is vermoord, bij het bosgebied Appelbergen bij Glimmen. Haar naam staat ook op een plaquette in het Academiegebouw ter herinnering aan hen die stierven tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Aziatisch ogende Kerkhoven (haar oma was Chinees) is vereeuwigd op schilderijen van De Ploeg-schilder Johan Dijkstra en zijn leerlingen. In het Academiegebouw aan het Broerplein hangt een glas-in-loodraam waar ze naast Aletta Jacobs is afgebeeld.
Ook in het nieuwe gebouw zal iets komen om haar te gedenken. Het is nog niet bekend wat dat is.
12.000 vierkante meter
Het Anda Kerkhoven Centre zal bestaan uit een onderwijstoren en een foyer met studieruimtes en een food court, met in totaal ruim 12.000 vierkante meter vloeroppervlak. Er komt een groen dak op de foyer en energie komt van zonnepanelen en warmte-koudeopslag.
Er komt ook een plein en het gebouw zal aansluiten op de nieuwbouw verderop van het University College Groningen en een bestaand gebouw dat gerenoveerd wordt voor de komst van een Health Data Centre en de Usva. ‘Dit gebied moet reuring veroorzaken’, zegt RUG-bestuurder Hans Biemans.
Overlast
De voorbereidingen voor de bouw zijn al een paar maanden aan de gang. De oude Antonius Deusinglaan is op die plek weggehaald en er zijn damwanden geplaatst. Dat laatste en het saneren van oude rioolbuizen zorgde al voor enige overlast, maar daar zal het niet bij blijven, waarschuwt RUG-vastgoedbeheerder VGI.
Die bouwoverlast kan ook invloed hebben op onderzoek, dat onder meer gedaan wordt bij het naastgelegen onderzoeksinstituut Eriba. Gebruikers van omliggende panden krijgen daarom een waarschuwing vooraf, als de bouwers overlast verwachten te veroorzaken.
Het AKC moet eind 2023 klaar zijn.
Lees ook: