Op initiatief van de Groningse universiteitsraad richten de medezeggenschapsraden van alle universiteiten zich tot onderwijsminister Eppo Bruins vanwege de megabezuinigingen die het kabinet in petto heeft. ‘We staan met de rug tegen de muur.’
Morgen lopen de universiteiten van Nederland leeg! De reden voor deze leegloop is de ongekend harde bezuiniging die dit kabinet heeft aangekondigd voor het hoger onderwijs: 1 miljard euro. Een getal dat zo groot is, dat het bijna abstract wordt.
Om het concreet te houden: dit staat gelijk aan het opheffen van de Universiteit van Wageningen, de TU Eindhoven én de Universiteit Twente. Als deze bezuinigingen doorgaan blijft het niet bij één dag van leegloop, maar zal het lang stil blijven in onze collegezalen.
De leegloop morgen wordt veroorzaakt door het grote en breed ondersteunde protest dat in Utrecht zal plaatsvinden. Ook de medezeggenschap van de Nederlandse universiteiten stapt morgen in de trein: universiteitsraden, personeelsraden, en studentenraden van universiteiten door heel Nederland reizen gezamenlijk af om hun stem te laten horen.
Elk jaar worden medewerkers en studenten gekozen om in medezeggenschapsorganen mee te praten met de bestuurders van de universiteit en hen, zo nodig, tot de orde te roepen. Een wereldwijd uniek recht, dat democratie aan de universiteit handen en voeten geeft.
De medezeggenschap mag meepraten waar de messteken gezet worden
Deze bezuinigingen zullen onze handen echter binden. De komende jaren zullen in het teken staan van de diepe wond die dit kabinet toebrengt zonder visie, zonder doel, gebaseerd op niets anders dan rancune tegen de vermeende ivoren toren. Bloeden zal de universiteit! En de medezeggenschap mag meepraten waar de messteken gezet zullen worden. Daar passen wij voor, en daarom protesteren wij morgen luidkeels!
Zouden wij onze goedkeuring moeten geven aan het snijden in onderzoek? Geen land komt zo vaak voor in de lijsten van wereldwijd beste universiteiten. Dat is niet alleen leuk en iets om trots op te zijn, het is ook de motor achter Nederland. Onderzoek dat samen gedaan wordt met overheid en bedrijfsleven lost urgente vraagstukken op: maatschappelijke ongelijkheid, polarisatie, de klimaatcrisis.
Het fundamentele onderzoek aan de universiteiten legt tegelijkertijd de basis voor de innovatie en maatschappij van morgen. Zonder eindeloze vragenlijsten nu, over tien jaar geen nieuwe behandelingen voor depressie! Zonder nerd in een laboratorium nu, over twintig jaar geen nieuwe ASML!
Zouden wij dan onze goedkeuring moeten geven aan het snijden in onze medewerkers? De Arbeidsinspectie luidde eerder dit jaar nog de noodklok: de werkdruk is al schrikbarend hoog aan de universiteit en deze bezuinigingen zullen onze medewerkers nog verder uitputten. Nu al voeren universiteiten vacaturestops in. Geen vast contract? Dan vlieg je er nu al zonder pardon uit. En niemand die de lege plekken op komt vullen.
Fundamenteel onderzoek legt de basis voor innovatie en maatschappij van morgen
Zouden wij, ten langen leste, dan maar onze goedkeuring moeten geven aan het snijden in ons onderwijs en dus onze studenten? Nee, nee, en nogmaals nee. Heel langzaam krabbelen zij uit het dal waar de corona-pandemie hen in heeft gestort. Fysiek onderwijs, samen in een collegezaal, bleek niet alleen het best mogelijke onderwijs, maar is ook essentieel voor hun ontwikkeling en mentale gezondheid.
Dit kabinet duwt de studenten terug het dal in: minder geld voor onderwijs betekent onherroepelijk minder contacturen. Dat wil zeggen: als je het al kunt betalen om te studeren. Door de langstudeerboete wordt een universitaire studie onbetaalbaar voor hen die een bijdrage willen leveren aan de universitaire gemeenschap, zoals in de medezeggenschap, en aan de maatschappij, zoals bijvoorbeeld mantelzorgers.
Deze bezuinigingen zetten de universitaire medezeggenschap met de rug tegen de muur. Daar passen wij voor. Daarom trekken wij donderdag naar Utrecht, en roepen wij iedereen die iets te danken heeft aan de Nederlandse universiteiten op om hetzelfde te doen: onze studenten, onze medewerkers, onze alumni, zelfs alle langstudeerders die nu minister of staatssecretaris zijn.
Namens de centrale medezeggenschapsraden van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Maastricht University, Open Universiteit, Protestantse Theologische Universiteit, Radboud Universiteit, Rijksuniversiteit Groningen, Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven, Theologische Universiteit Apeldoorn,, Theologische Universiteit Utrecht, Tilburg University, Universiteit Leiden, Universiteit Twente, Universiteit van Amsterdam, Universiteit voor Humanistiek, Universiteit Utrecht, Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen University & Research