Je zou het niet verwachten, maar ook op de Zernike Campus groeien genoeg eetbare planten en vruchten, zelfs in de herfst. UKrant ging op pad met een wildplukgids en vond ingrediënten voor onder andere thee, brood en kruidenboter.
‘Kijk’, zegt Sanne Scheltena terwijl ze neerknielt bij de parkeerplaats achter het Willem-Alexander Sportcentrum. ‘Dit is hondsdraf.’ Scheltena, ooit RUG-student biologie en nu wildplukgids, wijst naar een onopvallend plantje op de grond. ‘Dat is prima te gebruiken in kruidenboter, in plaats van peterselie.’ Ernaast liggen eikels. ‘Die kun je roosteren en tot een meel malen. Lekker voor in een brood, bijvoorbeeld.’
De groene randen van de Zernike Campus, zoals hier aan de Zernikelaan, zijn een goede plek om te gaan wildplukken, vindt Scheltena. ‘Je hebt plekken nodig waar niet al te vaak gemaaid wordt. Dan groeien er meer bijzondere kruiden en grassen, zeker in het voorjaar en in de zomer.’
In de herfst zijn vooral noten en zaden te vinden, zoals eikels, hazelnoten en de zaadjes van de lindebloesem. ‘Die zaadjes zijn heel geschikt om te roosteren en te gebruiken in koekjes’, zegt ze.
Salades en smoothies
‘Als ik complete maaltijden uit de natuur zou halen, dan zou ik de hele dag bezig zijn met zoeken, zoals de jager-verzamelaars vroeger’, zegt Scheltena. ‘Dat is niet te doen.’ Daarom houdt ze het vooral bij toevoegingen aan de maaltijden, zoals wilde mosterd voor in een salade of vogelmuur voor in een groene smoothie.
Even later staan we naast een rozenstruik aan het Zernikepark. ‘Hier, proef maar’, zegt Scheltena. ‘Deze rozenbottels zijn wel wat taai, maar ontzettend zoet en vol vitamine C. Die kun je goed gebruiken voor jam, maar ook om thee van te zetten, of zelfs in een soep.’
Normaal gesproken organiseert ze wildplukwandelingen bij het Hoornsemeer of het Stadspark, in groepen van zo’n tien man. Het is een parttime baan, naast haar werk als coach. ‘Alleen maar achter een bureau zitten, dat zou ik echt niet willen. Ik ben ontzettend graag buiten. In principe doe ik dit van het voorjaar tot diep in de herfst, altijd als ik tijd over heb. En ik houd van koken. Bij het wildplukken komt dit allemaal samen. Wat ik overdag pluk, kan ik ’s avonds verwerken in de maaltijd.’
Blog
Als klein meisje ging ze al mee met haar oma om kruiden en bessen te zoeken. ‘Mijn zusje interesseert zich hier totaal niet voor, maar bij mij bleef dit hangen. Ik hield ook een internetblog over eetbare wilde planten bij.’
In 2015 werd ze gebeld door een journalist van Dagblad van het Noorden, die haar blog had gelezen. ‘’Jij weet alles van eetbare planten’, zei hij. We deden samen een rondleiding door het Stadspark voor een artikel.’ Daarna kreeg ze van allerlei mensen de vraag of ze een wandeling kon organiseren. ‘Toen dacht ik: dit kan ik ook betaald gaan doen.’
Inmiddels is ze zeven jaar verder en zijn haar wildplukwandelingen steeds meer in trek. ‘Je merkt wel dat zero waste en lokaal voedsel de laatste drie jaar populairder wordt’, zegt Scheltena. ‘Vroeger gingen er vrijwel alleen ouderen mee op een wandeling. De laatste tijd zijn dat ook steeds meer jongeren en studenten.’
Giftig
In de buurt van het Zernikeplein groeien grote bruingrijze paddenstoelen. ‘Dit is waarschijnlijk een populierboleet of een berkenboleet’, zegt ze, terwijl ze de zwam voorzichtig uit de grond draait. ‘Die zijn heel geschikt om te bakken. Ze hebben een beetje dezelfde structuur als de Aziatische shiitake.’
Ondanks dat planten soms erg veel lijken op hun giftige tegenhangers, is Scheltena nog nooit ziek geweest van haar zelfgeplukte planten. ‘Als ik een plant niet ken, zoek ik het op in de plantengids. Of ik maak een foto, zodat ik hem thuis op kan zoeken. Maar het allerbelangrijkste blijft toch: bij twijfel nooit opeten.’
Recept
Heb je ook hondsdraf gespot? Probeer dan eens Sannes recept voor zelfgemaakte kruidenboter:
INGREDIËNTEN
100 gram roomboter (bio) op kamertemperatuur
1 handje look zonder look, blad en bloemen
1 handje hondsdraf, blad en bloemen
1 handje pinksterbloemen, alleen de bloemen
1 handje veldkers, blad en bloemen
1 snufje zeezout
1 teen knoflook of daslook
BEREIDING
Haal de roomboter enkele uren voor de bereiding uit de koelkast en laat hem op kamertemperatuur komen.
Pluk de eetbare wilde kruiden op een schone plek. Was de kruiden en dep ze voorzichtig droog.
Snijd of knip de kruiden in smalle reepjes. Tip: bewaar een paar bloemen voor de garnering.
Meng de kruiden door de zachte boter.
Voeg eventueel een teen geperste knoflook toe. Wees alert bij het gebruik van knoflook: naarmate de tijd verstrijkt wordt de smaak van knoflook in de boter sterker.
Proef de kruidenboter voordat je zout toevoegt. Voeg steeds een klein beetje zout toe en proef de boter, net zo lang totdat de wilde kruidenboter de smaak heeft die je lekker vindt.