Mensen denken vaak over taal als in ‘Frans’ of ‘Duits’. Maar, zegt RUG-taalkundige Gregory Mills, mensen zijn voortduren bezig om taal aan te passen. ‘In vriendengroepen bijvoorbeeld, wordt over de betekenis van woorden constant onderhandeld.’
Mills en Wieling willen dat experimenteel onderzoeken. Hoe ontstaat taal op fundamenteel niveau? Hoe krijgen klanken betekenis?
‘Dat gaan we doen door een groep mensen een taakje te laten doen, zonder dat ze daarvoor taal mogen gebruiken. Ze krijgen een beperkt aantal klanken die ze mogen gebruiken. De een mag bijvoorbeeld alleen ‘ta’, ‘ti’ of ‘toe’ zeggen. Een ander alleen ‘ta’ of ‘ti’. En dan gaan we kijken wat er gebeurt.’
Alcohol
Dat het experiment plaatsvindt op een festival en niet in een laboratorium, is volgens Mills geen probleem. ‘Deze processen,’ zegt hij, ‘zijn zó fundamenteel dat het niet uitmaakt of mensen onder invloed zijn van alcohol, of drugs of dat er veel lawaai is.’
De taalkundigen van de RUG waren vorig jaar ook al van de partij op Lowlands. Maar voor psycholoog – en muzikant – Jacob Jolij is het de eerste keer. Hij gaat samen met Erik Schoppen een ‘krankzinnig experiment’ herhalen dat eerder op festival Burning Man werd gedaan door onderzoekers van Princeton University.
Elektronische dobbelsteen
‘Toen zijn daar toevalsgeneratoren geplaatst – een soort elektronische dobbelstenen die willekeurige getallen genereren. Het idee was dat deze apparaten minder toevallig worden onder invloed van een grote groep mensen die wordt verenigd onder invloed van drank en andere bewustzijnsveranderende middelen. En daar kwamen inderdaad bijzondere resultaten uit.’
Hoe dat mogelijk was, kan Jolij niet verklaren. ‘Sommige mensen spreken van statistische ruis, of noemen het gewoon slecht onderzoek.’ Maar feit blijft dat als zo’n toevalsgenerator dergelijke uitkomsten geeft, hij nooit goedgekeurd zou worden door het ijkbureau.
Jolij wil kijken of een herhaling van het experiment dezelfde resultaten oplevert. Gebeurt dat niet, dan kan hij de data gebruiken om uit te zoeken hoe het mogelijk is dat het experiment toch zulke vreemde resultaten gaf. En gebeurt het toch opnieuw? ‘Dan is het helemaal interessant en moeten we misschien toch gaan nadenken over wat dat betekent over de relatie tussen lichaam en geest.’