RUG-medewerker fotografeert Midden-Oosten
Van de uni naar de oorlog
Courtney verhuisde in 2009 naar Groningen vanuit Boston, toen haar toenmalige partner een onderzoeksbaan aan de RUG kreeg aangeboden. Het besluit om alles achter te laten – vrienden, familie, een baan waar ze van hield, al haar bezittingen – was lastig. Maar, zegt ze, ‘ik had een heel romantisch beeld van het leven in Europa: als ik wilde, kon ik overal naartoe gaan. En dat heeft eigenlijk ook zo uitgepakt.’
Ja, het leven heeft Courtney op onverwachte, soms gevaarlijke, vaak opwindende plekken gebracht. Ze is projectleider op de communicatieafdeling van de letterenfaculteit, maar de afgelopen twee jaar werkte ze ook als vrijwillig fotojournalist en eindredacteur vertalingen voor het Palestine News Network (PNN). Ze legde de begrafenis vast van een tienjarige jongen die gedood werd omdat hij een steen gooide naar een soldaat op de Westelijke Jordaanoever; ze kletste zich verboden gebied in om de oorlogsruïnes in het westen van Mosul te fotograferen.
‘Oog in oog met een mortier staan in de modder is waarschijnlijk niet waar iedereen van droomt, maar ik wel’, lacht Courtney. Mensen zijn vaak verbaasd wanneer ze horen wat ze in haar vrije tijd doet, maar zij zelf vindt het helemaal niet zo vreemd. Alles is terug te brengen tot de rode draad in haar bestaan: de behoefte om contact te leggen met anderen.
Allemaal communicatie
Of ze nu voor de communicatieafdeling van de universiteit werkt, het Midden-Oosten vastlegt met haar camera of zich voorstelt aan een vreemde in een café, haar doel is altijd om de verbinding te zoeken, zegt Courtney. ‘Het is allemaal communicatie.’
In 2016 ontmoette ze een man in een café in Oost-Jeruzalem. Ze kwam er al snel achter dat hij een fotojournalist was die had gewerkt voor National Geographic en de Verenigde Naties. Hun gedeelde liefde voor fotografie schiep een band. Die kennismaking bleek fortuinlijk: hij nodigde haar later uit voor een evenement van de VN waar ze contacten legde die haar naar PNN zouden leiden.
Niet lang na die dag in het café werd ze gebeld door een oude kennis uit Duitsland. Hij werkte voor een liefdadigheidsorganisatie die geld probeerde in te zamelen voor het Makassed-ziekenhuis in Oost-Jeruzalem. Hij had een fotograaf nodig die de omstandigheden in beeld kon brengen op de kinderafdeling, die ernstig aan reparatie toe was. Of zij wilde gaan?
‘Je maakt een grapje, toch?’ lacht ze. ‘Natuurlijk!’
Met die trip naar Beiroet is het allemaal begonnen, zegt Courtney. ‘Er was geen infrastructuur daar. Voor zover we merkten stuurde Hamas het ziekenhuis van binnenuit aan. Er was één couveuse. De omstandigheden waren gewoon vreselijk.’ Ze houdt haar telefoon omhoog om een foto te laten zien van een tweejarig jongetje dat er doodziek uitziet. ‘Ik kreeg te horen dat hij overleden is kort nadat ik hem zag. Daarna moest ik telkens denken aan die kamer waarin hij moest sterven.’
Menselijk lijden
Ze is ervan overtuigd dat ze door het dagelijks leven in oorlogsgebied vast te leggen mensen tot altruïstische daden aanzet, hoe klein ook. En ze heeft reden om hoop te hebben. Toen ze haar destijds zesjarige zoon foto’s van het ziekenhuis liet zien, vroeg hij: ‘Hebben die kinderen wel speelgoed?’ En daarna stuurde hij een doos met zijn eigen speelgoed naar het ziekenhuis. Het was iets kleins, zegt Courtney, maar het was tenminste íets.
Dus toen de gelegenheid zich voordeed om haar camera weer in te zetten voor PNN, greep ze de kans met beiden handen aan. ‘Voor mij is het doel van dit werk om het menselijk lijden onder de aandacht te brengen dat anders onbelicht zou blijven. Want als we een specifiek voorbeeld zien van mensen die lijden, willen we daar iets aan doen.’
Hier zijn een paar van haar favoriete foto’s die ze de afgelopen paar jaar heeft gemaakt wanneer ze niet achter hij bureau zat bij de RUG.
Vluchtelingenkamp
Courtney maakte deze foto tijdens die eerste reis naar Beiroet in 2017. Zij en haar collega kregen ook de taak om verslag te doen van de omstandigheden in het vluchtelingenkamp Shatila. ‘Deze vrouw zweefde als een soort geestverschijning door de steeg en ik legde haar toevallig vast.’
Protestactie
Deze foto is ook uit 2017. ‘Dit is een tiener uit het Aida-vluchtelingenkamp. Dit was op een vrijdag, hij ging aan een protestactie meedoen. De demonstranten gooien stenen naar de Israëlische soldaten – je kunt de katapult in zijn hand zien. Soms schieten de soldaten terug.’
Courtney maakte deze foto vanuit de toegangspoort van het Jacir Palace Hotel in Bethlehem. ‘Dat weekend bezocht Donald Trump Jeruzalem. Ze gooiden de route op het laatste moment om, omdat Melania de kribbe in Bethlehem wilde zien. Toen werd dat hele deel van de Westoever afgesloten.’
IS-huis
Deze foto werd genomen in een huis in de Oude Stad in het westen van Mosul dat bezet was geweest door IS-soldaten. Volgens Courtney laten de foto’s die ze toen maakte de omvang van de vernietigingen na het offensief goed zien.
‘Stel je eens voor: je wilt teruggaan en je huis herbouwen, maar je kunt je niet eens een weg door de modder banen omdat die vijftien centimeter diep is. Zelfs SUV’s komen er niet doorheen. Je bent arm; je hebt geen vervoermiddel. Er zijn tal van obstakels die je verhinderen de Oude Stad binnen te komen. En zelfs als het je lukt om erin te komen, zijn er overal explosieven die op scherp staan. Waar begin je überhaupt?’
Zo snel mogelijk weg
Dit is de Al Nuri-moskee, gezien vanuit hetzelfde huis. ‘Deze moskee is van belang omdat hier het kalifaat werd uitgeroepen in 2014. Dit is waar het allemaal begon; dit is waar IS officieel werd.’
‘Ik ben niet blijven staan om dit shot te plannen. Ik was vooral bezig om uit dat huis weg te komen. We hadden net mortieren op het dak gevonden die niet ontploft waren. Een explosie zou niet alleen ons doden, het hele gebouw zou instorten. Dus hier wilde ik gewoon zo snel mogelijk weg.’
Beveiligers
Deze foto is ook genomen in het westen van Mosul. ‘Ik wilde een afgesloten gebied ingaan dat na het offensief niet opgeruimd was. Er zijn daar veel menselijke resten, sporen van uranium, blindgangers. Het is een gevaarlijke plaats om naartoe te gaan. Ik wist door de geur dat ik op de goede plek was.’
De beveiligers stonden daar om mensen weg te houden. Met vijftig dollar en een glimlach overtuigde ze hen ervan om haar naar binnen te laten. ‘Ze hadden ons kunnen aangeven, maar dat hebben ze niet gedaan. Mijn fixer zegt dat ik wasta heb, wat in het Arabisch ongeveer betekent dat ik overtuigend ben.’
Veerkrachtige vrouwen
Maar als Courtney over haar reizen naar het Midden-Oosten praat, blijft ze niet hangen bij de gevaren en verwoestingen. Ze vertelt liever over de schoonheid, veerkracht, gastvrijheid en medemenselijkheid die ze daar altijd ervaart. Deze foto is uit april 2019, genomen buiten de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem. ‘De foto schoot ik omdat het zo’n mooi beeld was.’
‘Het is een gezellig tafereel. Deze vrouwen klitten overal samen in groepjes tijdens het vrijdaggebed, in de schaduw van een moskee die het toneel is geweest van zoveel overvallen en verschrikkelijke momenten. Maar mensen gaan door. Dat is wat ik zie; dat is wat ik wilde overbrengen.’