Kenners
Actuele onderwerpen nader toegelicht door RUG-deskundigen
Legalisering xtc
Bauke Buwalda
Universitair hoofddocent gedragsfysiologie
‘Het opwekkende effect van xtc ontstaat doordat het de afgifte van serotonine in de hersenen stimuleert. Dit stofje lijkt in werking wat op de bekendere stoffen dopamine en endorfine. Het maakt je knuffelig, maakt dat je je goed voelt, dat je veel energie hebt en langdurig door kunt gaan. Ideaal dus voor feestjes.’
‘Ik ben er niet van overtuigd dat xtc schadeloos is voor de hersenen. Het maakt weliswaar geen hersencellen kapot, maar heeft wel langdurige of mogelijk zelfs blijvende effecten. Mensen die xtc hebben gebruikt, weten het misschien wel: na een weekend feesten, kun je last hebben van een dip op de dagen erna (blue Monday). Dat komt doordat de serotonine-afgifte dan juist verlaagd is, waardoor je je juist slechter kunt voelen en minder energie hebt. Bij onderzoeken naar de effecten van xtc op dieren, blijft die daling in serotonine maanden zichtbaar.’
‘Collega’s in Amsterdam hebben ook langdurige effecten van xtc bij mensen aangetoond. Er zijn aanwijzingen voor beschadigingen van de witte stof van de hersenen. Bovendien wordt de doorbloeding van bepaalde hersengebieden slechter. Dat effect bleek vooral groot bij zware gebruikers. Bij lichte gebruikers zijn de effecten milder, maar ze zijn wel waargenomen.’
Arie Dijkstra
Hoogleraar psychologie van verslaving
‘Mensen hebben de natuurlijke neiging hun leven in te richten met zo weinig mogelijk risico en gevaar en zoveel mogelijk leuke dingen. Dat zie je in onze maatschappij terug: voetbal, feestjes en cadeaus maken ons blij. Daar hebben we behoefte aan, het geeft euforie.
Dat ‘leuk’ doen we meestal extern: met ons gedrag organiseren we en doen we dingen waar we blij van worden. Maar dat ‘leuk’ kun je ook intern opwekken, bijvoorbeeld met drugs. Drugsgebruik geeft het gevoel van ‘leuk’ in de hersenen, zonder dat we fysiek of sociaal verder iets doen.’
‘In onze maatschappij zie je veel meer drugs dan vijftig jaar geleden. Het lijkt wel alsof we het leuke steeds meer intern zoeken. Die behoefte is wel verklaarbaar. Dat zou te maken kunnen hebben met de individualisering van de maatschappij en de ontzuiling. Mensen hebben er behoefte aan bij een groep te horen, dat geeft gevoel van veiligheid en voelt diep als zinvol en leuk.’
‘Door de ontzuiling vallen groepen weg. Het effect daarvan is in settings in het laboratorium aangetoond: Als je mensen uit een groep haalt, gaan ze op andere manieren op zoek naar geluk. Gebruik van drugs kan dan die – op zich normale – leegte opvullen die ze voelen.’
Herman Broring
Hoogleraar bestuursrecht
‘Xtc is nu verboden. Het staat op de lijst van verboden middelen. Dat is heel duidelijk. In de praktijk is het verbod moeilijk te handhaven. In Nederland is het beleid dan ook dat gebruik van dergelijke middelen tot op zekere hoogte door de vingers gezien wordt. Dat gedoogbeleid is een wat dubbelhartige en verwarrende benadering.’
‘Op zich is het logisch om met xtc minder hard te zijn; zo’n zwaar middel is het niet. En dan kun je het inderdaad net zo goed legaliseren. Juridisch gezien kan dat ook prima: een wet kan wel gewijzigd worden. Maar Europees en internationaal kan een Nederlandse wetswijziging wel politieke problemen opleveren.’
‘Als productie in Nederland legaal wordt, blijft men xtc vanuit Nederland exporteren naar landen waar xtc wel verboden is; waarschijnlijk nog meer dan nu het geval is. Je zadelt andere landen dan dus op met een probleem. Ik denk niet dat er in Den Haag genoeg politiek draagvlak is voor het daadwerkelijk legaliseren van xtc. Het zal voorlopig wel bij gedoogbeleid blijven.’