Internationals versus Nederlanders #1

In de kantine fluisteren twee mensen tegen elkaar in het Engels. Ze hebben het over het artikel van een geschiedenisdocent waarin hij klaagt over het internationaliseringsbeleid. Aan de tafel ernaast praten drie meisjes in het Duits terwijl ze hun broodjes eten. Ze merken niks van wat er om zich heen gebeurt. Er wordt gelachen en gekletst, en mensen groeten elkaar in het Nederlands. Ze zien de anderen blijkbaar niet.

Dit is nou niet echt waar internationale studenten op hopen wanneer ze naar Nederland komen. Nederland heeft toch de reputatie tolerant en open te zijn. Internationale studenten gaan ervan uit dat ze snel bevriend raken met Nederlanders en dat ze samen gaan studeren, feesten en eten. En toch staat er ieder jaar opnieuw in de International Student Barometer dat integratie bij de RUG moeizaam gaat. De universiteit en de studentenverenigingen doen hun best, maar het wil niet echt lukken.

Xhorxhia Peno verhuisde dit jaar vanuit Albanië naar Groningen om internationaal en Europees recht te studeren. Ze verbaasde zich erover hoe moeilijk het was om Nederlandse vrienden te vinden. Ze is teleurgesteld. ‘Ze zijn erg in zichzelf gekeerd. Het is heel moeilijk om er tussen te komen.’

Hoe komt dit?

Sociale bubbel

Het is gedeeltelijk psychologisch, zegt RUG-professor Greetje Timmerman, gespecialiseerd in jeugdstudies. Mensen kiezen hun vriendengroepen op basis van hun voorkeuren, en mensen geven de voorkeur aan dingen die hetzelfde zijn als zij. Verenigingen zijn een essentieel onderdeel van het studentenleven in Groningen, maar veel internationale studenten voelen zich er niet welkom. En hoewel de verenigingen openstaan voor diversiteit, zegt Timmerman dat de leden toch vaak een soort wij-zijn-hetzelfde-en-jij-bent-anders-gevoel hebben. Hierdoor ontstaat een sociale bubbel.

Groepen mensen die een geschiedenis delen, zoeken nou eenmaal mensen die hetzelfde zijn. Het heeft geen zin om je aan te sluiten bij een Nederlandse vereniging en te hopen dat ze je accepteren, zegt Timmermans. ‘Ze zijn gewoon te Nederlands’, zegt ze. ‘Individuen kunnen dat patroon onmogelijk doorbreken.’

Sterker nog, de meeste internationals weten niet eens wat een studentenvereniging is. Het concept is uitermate Nederlands. Konstanze Strohm is hoofd internationalisering bij VIP, de studievereniging van psychologie. Volgens haar zijn de meeste verenigingsleden Nederlands, ook al heeft de opleiding erg veel internationale studenten. VIP benaderde Konstanze, zelf een internationale student, en bood haar een bestuursfunctie aan, in de hoop dat ze meer internationals met zich mee zou brengen. ‘Ik denk dat internationals het heel moeilijk vinden om erachter te komen waar of hoe ze kunnen integreren’, zegt Konstanze.

Niet meedoen

Wanneer internationale studenten ervoor kiezen niet bij een vereniging te gaan – omdat ze zich niet welkom voelen of omdat ze niet van het bestaan afweten – gaan Nederlandse studenten ervan uit dat ze niet willen integreren. Als ze geen Nederlandse vrienden hebben om mee te praten, hebben internationals zelf ook geen zin om de taal te spreken of zich in de cultuur te mengen. Het is veel makkelijker om vriendschap te sluiten met andere internationals.

De RUG is zich bewust van het probleem en neemt de input van studenten erover serieus. De universiteit doet erg haar best om internationale studenten te verwelkomen en ze voor te stellen aan Nederlandse studenten, zegt senior beleidsadviseur internationale samenwerking Jodien Houwers. The Welcoming Ceremony, Introduction, KEI-week, en de introductie van het Erasmus Student Network zijn allemaal bedoeld om integratie aan te moedigen. De universiteit creëert ook bewustzijn onder Nederlandse studenten en verenigingen door middel van de Groningen Together cursussen.

Best makkelijk

Maar het probleem kan niet zo makkelijk worden opgelost. ‘Soort zoekt soort’, zegt Houwers. ‘Het enige wat wij als universiteit kunnen doen, is internationals de kans bieden om andere mensen te ontmoeten.’ Bovendien is het niet per definitie een probleem dat studenten liever met hun eigen landgenoten een kopje koffie willen drinken. ‘Zo zitten mensen nou eenmaal in elkaar’, zegt Houwers. ‘Ze kijken veel naar binnen, maar ook naar buiten. We moeten op allebei inspelen.’

Houwers denkt ook dat de situatie heus niet zo erg is als de International Student Barometer doet voorkomen. ‘Er zullen altijd extra negatieve mensen zijn die schrijven “Alles is stom!” Terwijl de mensen die vinden dat alles prima is niks zeggen.’

Saina Abeshzadeh, studentenassessor bij het college van bestuur van de RUG, is het hiermee eens. De meeste verenigingen proberen echt wel internationals te werven. Voorzitters van de verenigingen zijn oprecht geïnteresseerd in integratie, en vragen haar vaak om hulp hierbij. Studenten zeggen dat hun leven rijker en interessanter is als ze vrienden van buiten hun normale sociale bubbel hebben. De RUG is snel aan het veranderen: ‘In het huidige Groningen is het volgens mij best makkelijk om zowel Nederlandse als internationale vrienden te maken’, zegt Saina.

Engels