Je online studiemaatje

Wanneer ik mijn kamer inloop met een vers kopje thee, zie ik dat Heleen al is begonnen. Terwijl ik snel ga zitten, mijn boeken opensla en vlug naar de juiste pagina’s blader, spreekt Heleen mij vanaf het computerscherm opgewekt moed in: ‘Even if you feel like giving up right now, you will be so happy tomorrow that you worked hard today.’

Het is voor haar de start van een lange dag blokken, een dag die ze door het live uit te zenden op Youtube deelt met een hoop anderen. Haar kanaal heeft bijna drie miljoen weergaven.

Tijdens haar welkomstboodschap stromen de chatberichten in sneltreinvaart over het scherm. Mensen complimenteren haar op haar kleding, vragen of ze zich weer beter voelt ­— ze was ziek — en laten weten waar ze zelf mee aan de slag gaan.

Testpanel

Ik ben niet de enige die het probeert. Om een goed beeld te krijgen vraag ik medicijnenstudenten Tessel van Dellen, Hanna Komdeur en Lisa Havinga om ook op het Youtube-kanaal van Heleen af te stemmen.

Bij mijn Groningse studiegenoten slaat het niet aan. Hanna vond in de stream eerder een aquarium dan een studiemaatje. ‘Het leidde me vooral af,’ zegt ze, ‘in plaats van hard studeren, ging ik een beetje kijken wat ze deed.’ Bij Tessel werkte het maar even. ‘Ik studeer nooit thuis, dan ga ik allemaal andere dingen doen. Het aanzetten van de stream hielp me wel om te beginnen, maar na een halfuurtje was ik er wel klaar mee,’ lacht ze.

Meekijken werkt dus niet voor iedereen. Voor mij ook niet, eerlijk gezegd, ook al scheelt het me fietsen door de regen naar de UB, kan ik zelf de verwarming controleren en werkt geur niet over het internet. Maar als in de middagpauze de chat weer opengaat wordt me duidelijk waarom anderen het kanaal wél opzetten tijdens hun studiedagen.

Wiskunde

Kijkers geven updates over hun voortgang, vragen elkaar hoe de vorige examens gingen en vertellen wat er voor middageten op het menu staat. ‘Ik begin een hoop mensen in de chat te kennen,’ zegt Heleen, ‘en het samenzijn helpt echt voor de motivatie. Ik heb er daarnaast zelfs een heel goede vriendin aan overgehouden.’

Voor Heleen zelf werkt het fantastisch, vertelt ze. ‘Ik bedacht het in mijn laatste jaar op de middelbare school. Ik stond er voor wiskunde slecht voor en kon me maar moeilijk tot studeren zetten. Wel merkte ik dat ik er in de bibliotheek minder moeite mee had dan thuis.’

Ik heb er een heel goede vriendin aan overgehouden

Ze besloot een kanaal te beginnen en haar studeersessies live uit te zenden. ‘Ik was erg zenuwachtig in het begin. Ik had zo’n dertig abonnees, kende de meesten niet en het voelde vreemd om op camera te zijn.’ Maar het hielp wel. Ze haalde haar examen en liet het streamen voor wat het was.

Na afloop kreeg ze nog een poos lang berichten van mensen die het gebruikten voor hun eigen studie; blijkbaar werkte het ook aan de andere kant.

Toen ze het in het eerste jaar van haar studie Toegepaste Ingenieurswetenschappen opnieuw moeilijk kreeg met wiskunde, zette ze de webcam weer aan. In de afgelopen tentamenperiode studeerde ze een kleine vijftig uur per week.

Grappig

Karen Huizing, psycholoog en trainer bij het Student Service Centrum (SSC), vindt het een grappige ontwikkeling. Bij het SSC helpt ze studenten op verschillende manieren met hun motivatie- en concentratieproblemen. En een van die manieren is studenten samen te laten studeren en ze elkaar te laten controleren.

‘Gedragsveranderingen zijn moeilijk en het is daarvoor handig een omgeving te creëren waarin er geen alternatief is,’ zegt Karen, ‘Bij ons maken sommige studenten samen een planning en spreken vervolgens af elkaar in de UB te treffen.’

Die (overigens positieve) sociale druk zal voor kijkers van Heleens streams wel minder zijn dan voor Heleen zelf, maar de stream geeft wel degelijk het gevoel dat je er niet alleen voor staat.

Ritme

Toch: zelfs samen met anderen kun je niet zomaar acht uur gaan studeren. ‘Dat werkt niet,’ legt Karen uit. ‘Kijk eerst of de randvoorwaarden goed zijn. Bij sommige studenten begint dat al met de vraag of ze de goede studie volgen. En weer andere durven uit faalangst niet te beginnen. Daarnaast is het belangrijk dat je niet moe bent en dat je genoeg pauzes neemt.’

Misschien is het een soort eierwekker met een gezicht erop

Huizing adviseert korte sprintjes. ‘Je kunt je ongeveer 45 minuten goed studeren, 30 minuten als je ADD- of ADHD-klachten hebt. Neem dus elke drie kwartier een kwartier pauze.’

Heleen en haar volgers houden een vergelijkbaar ritme aan; iedere vijftig minuten neemt ze een pauze van tien minuten. Misschien werkt het daarom zo goed, denk ik bij mezelf, en is de stream in feite een eierwekker met een gezicht erop.

Vrienden

Lisa ontdekte nog voordeel: de volumeknop. ‘Ik kan slecht tegen alle geluidjes in de bibliotheek. Mensen die met pennen ouwehoeren, kuchen, snotteren.’ Echt enthousiast werd ze echter niet van de stream. ‘Ik zet liever een muziekje op.’

Meekijken met andere mensen die studeren is dus geen panacee tegen al je concentratiekwaaltjes, maar voor de studenten in de chatroom werkt het blijkbaar. En als je het vaak genoeg doet, kun je er ook wel vrienden maken. Met een beetje geluk vertellen die je vervolgens weer dat je eens aan de bak moet.

Toch is de grote winnaar hier vooral degene met de camera in het gezicht — en daar liggen kansen. Heleen zit nu in haar laatste jaar van de studie. ‘Ik durf nog niet na te denken over de toekomst’, vertelt ze. ‘Zometeen ben ik waarschijnlijk klaar met studeren en eenmaal op werk kan ik natuurlijk niet gaan zitten streamen. Misschien dat ik nog doorstudeer, maar anders ben ik op zoek naar vervanging,’ zegt ze lachend.

Voor wie het aandurft is jezelf streamen dus de uitgelezen kans op de allerbeste studieplek. Met een klein beetje beroemdheid — en je hoeft er je kamer niet eens voor uit.

Engels