Alles over plastic in de kantine
Best wel duurzaam
Informatie bij verpakkingen
Deze doorzichtige beker lijkt een vijand van de natuur, maar is stiekem gemaakt van maïszetmeel. Als het goed is verteert deze volledig.
Deze stevige koffiebeker is gemaakt van bamboe, maïszetmeel en een beetje hars om de boel samen te houden. Die hars is niet afbreekbaar, de rest wel. Het dekseltje en de bekerhouder (waardoor je je fikken niet brandt) zijn van siliconen. Die zijn dus niet afbreekbaar, maar wel herbruikbaar.
Het broodzakje met het venster is deels van niet-afbreekbaar plastic en is dus niet afbreekbaar. Maar als de voorraad op is, wordt hij vervangen door de vierkanten broodzak. Die is van papier.
Dit soepbakje is gewoon van papier. Dat is niet zo bijzonder, maar wel het laagje dat erin zit om te zorgen dat het papier niet gaat lekken: dat is plantaardig.
Einde informatie over verpakkingen
‘Hi!’ mailde PhD Marines du Teils een paar weken geleden aan UKrant. ‘Het valt me op dat we in de kantines VEEL plastic bekertjes gebruiken. Wel twee of drie per persoon per maaltijd. Het zou goed zijn als mensen wat bewuster omgaan met het gebruik van plastic, maar ik weet niet hoe ik dat in mijn eentje kan veranderen. Misschien verandert er iets als we de aandacht erop vestigen?’
Du Teils is de enige niet. Om de zoveel tijd landt er weer een bericht in de mailbox van UKrant: Waarom wordt er zoveel plastic bestek gebruikt in de kantines? Waarom al die plastic bekertjes? Zegt Beijk Catering, het bedrijf dat de kantines aan de RUG uitbaat, niet dat ze ‘duurzame catering’ bieden, ‘waarbij gebruik wordt gemaakt van lokale leveranciers en lokale, duurzame producten’?
Je kunt het bij wijze van spreken in de tuin gooien
Maar wie de kantine inloopt, ziet heel wat anders. Plastic bestek, plastic bekertjes; hoezo duurzaam?
‘Iedereen haalt hier altijd soep, maar alles is wel altijd van plastic’, zegt studente juridisch bestuurskunde Corine Bartlema in de kantine van sociale wetenschappen. Studente sociologie Sofie Wiersma is het met haar eens. ‘Als je ziet hoeveel er nu op een dag wordt weggegooid… dat is echt zonde. Er zijn ook geen kommen. Je hebt de keus gewoon niet.’ Ze wil best dingen meenemen. Bestek bijvoorbeeld. ‘Maar om je eigen kom nu mee te nemen…’
Hete kraan
Toch is het allemaal niet zo ernstig als het lijkt. Want als UKrant Christoffer de Vries van Beijk Catering vraagt naar ‘al dat plastic’, wil hij maar al te graag vertellen hoe het zit. Hij loopt de kantine van het Academiegebouw in, pakt een plastic beker bij de sapjes vandaan en houdt hem onder de hete kraan.
Het duurt maar enkele seconden. Dan begint de beker te verschrompelen. ‘Het zijn bekers van PLA: oftewel maïszetmeel. Ze zijn niet van plastic.’
Niet iedereen weet dat, want met het blote oog is het verschil niet te zien. De Vries liet daarom A-viertjes maken met ‘Let op, dit is gemaakt van maïs’. Dat helpt duidelijk ook niet. ‘Maar het is volledig biologisch afbreekbaar, je kunt het bij wijze van spreken in de tuin gooien.’
’Een stap in de goede richting, vindt Pelle Berkhout, die de premaster international business doet. ‘Dat wist ik niet, ik dacht dat het nog steeds van plastic was. Dat zou men eventueel nog meer kunnen laten zien, op Facebook of zo.’
Toch is hij niet heel erg onder de indruk. Hij weet nog precies dat Beijk Catering zijn intrede deed, twee jaar geleden. ‘Waarschijnlijk zullen ze zelf iets anders zeggen, maar ik heb hier bij de Kapteynborg nog niet veel verandering gezien.
Koffiebeker
Maar het is echt waar, zegt De Vries. Hij haalt een witte koffiebeker tevoorschijn, met een rood deksel. Op de beker prijkt het logo van de RUG. ‘Een reusable mug uit de winkel van de universiteit. Omdat we willen aanmoedigen dat mensen dit soort bekers gebruiken, krijg je vijftien procent korting op koffie wanneer je je eigen beker meeneemt.’
De beker is gemaakt van bamboe, maïszetmeel en hars. Een mooie kans om verspilling te verminderen op een natuurvriendelijke manier. En je kunt zelf bijdragen aan de verduurzaming van de kantine. ‘Dan snijdt het mes aan twee kanten, zeg maar.’
Verder zijn er disposable koffiebekers van suikerriet. Zelfs de dekseltjes die er zo plastic-achtig uitzien, zijn van suikerriet gemaakt. ‘Verder hebben we suikerrieten bordjes, zodat je toch een disposable kunt meenemen als je buiten wilt eten.’
Beijk gebruikt daarnaast ook nog porseleinen borden, maar of dat beter is dan wegwerp? ‘Borden moeten vaak in de afwas’, zegt De Vries. ‘Het hangt er ook vanaf waar je gaat eten.’
Bestek
En dan is er nog het probleem van het bestek. Want dat is in verreweg de meeste gevallen toch van echt plastic. Studenten en personeel in de Bernoulliborg klaagden erover, waarop Beijk actie ondernam. Maar met weinig succes.
Metalen bestek verdwijnt als sneeuw voor de zon
Lastig, weet De Vries. Beijk heeft het geprobeerd met houten vorken en messen, ‘maar dat eet niet lekker, dus daar zijn we weer mee gestopt’. Afwasbaar, metalen bestek daarentegen, verdwijnt als sneeuw voor de zon. ‘Mensen gooien het per ongeluk weg, of nemen het mee naar huis’, zegt De Vries. ‘Die moeten thuis kennelijk de bestekbak vullen’, vertelt De Vries.
Onlangs schafte Beijk 1500 stuks nieuw roestvrijstaal bestek en verdeelde dat over alle locaties. Maar het plastic bestek ligt er ook nog steeds. ‘Zo hebben mensen zelf de keuze of ze wel of niet plastic willen gebruiken.’
Sofie is blij dat Beijk in elk geval probeert aanpassingen door te voeren. Toch heeft ze niet het idee dat er alles aan gedaan wordt. ‘Bij GMW is nu tijdelijk een kantine in de kelder met maar één vaatwasser. Dus is bijna alles nu van plastic. Ik hoop dat ze bij de nieuwe kantine wel echt hun best gaan doen. Dit voelt niet prettig.’
Schrijnend
Dat mensen metalen bestek weggooien, vindt ze echter helemaal schrijnend. ‘We zijn gemakzucht gewoon te veel gewend geraakt. “Het kan niet anders.” Nou, het kan wél anders, je kunt je eigen bestek mee nemen.’
Ook Pelle heeft zijn twijfels. ‘Het is echt heel vaak zo dat de bestekbakken leeg zijn. Dan moet iedereen gebruik maken van wegwerpplastic. Dat heb ik zowel in de Kapteynborg als bij Harmo gezien’, vertelt hij.
En verder? Broodjes worden verpakt in papieren zakjes, maar waarom zit daar dan nog een plastic venstertje in? Is dat ‘echt’ plastic? ‘Dat zijn de oude verpakkingen van de RUG, die gaan eruit zodra ze op zijn’, zegt De Vries. ‘Ze worden vervangen door een nieuwe die helemaal van papier is. Die kun je zelf pakken om je broodje in te leggen.’
‘Ademschorten’ in de kantines bij Kapteynborg en het Harmoniecomplex zorgen ervoor dat broodjes er nu ook onverpakt worden aangeboden. ‘Maar de kantines in het Academiegebouw zijn anders ingedeeld, waar het door beperkte ruimte niet mogelijk is’, zegt De Vries.
Koffiemelk komt meestal uit kannen, al zijn soms ook nog cupjes beschikbaar. ‘Dat is ook in het kader van duurzaamheid, want anders gooi je hele pakken weg.’
Type
Daarnaast probeert Beijk het voedselaanbod aan te passen naar de wensen van het publiek. ‘Bij GMW komen meer veganisten en vegetariërs’, zegt De Vries. ‘En bij godsdienstwetenschappen willen ze eigenlijk het liefst alles vegetarisch. Elk restaurant heeft z’n eigen type publiek, elke faculteit z’n eigen type student. Een econoom heeft andere verwachtingen dan iemand van natuurwetenschappen’, zegt De Vries.
We zijn gemak te veel gewend. Je kunt ook zelf bestek meenemen
En het allerbelangrijkste? Beijk wil graag dat studenten meehelpen. Denk aan die vijftien procent korting als je je eigen mok meeneemt. Zo hebben studenten bij GMW een ‘swapshelf’ geplaatst. Vergeet je je eigen beker mee te nemen, dan kun je er eentje lenen. Om de actie onder de aandacht te brengen, zijn bij alle automaten posters opgehangen die studenten doorverwijzen naar die shelf.
Corine denkt even na of zij nog ideeën heeft. ‘In de UB heb je aparte afvalbakken’, zegt ze tenslotte. ‘Dat zou ik hier ook wel willen. Hier wordt het afval niet eens gescheiden.’ Sofie is het met haar eens. ‘Alles gaat gewoon in dezelfde container.’ Pelle weet ook nog wel iets. ‘En de koffiebonen dan? Zijn die al biologisch?’
Wat vind jij: is de kantine van de RUG duurzaam genoeg? Wat kan er beter? Deel je ideeën met ons via redactie@ukrant.nl