Columnist Casper Albers voelt woede en machteloosheid over de oorlog in Oekraïne. Tijd voor actie, roept hij op.
Het file drawer effect is een groot probleem voor de empirische wetenschappen. In het kort komt dit effect op het volgende neer: je stelt een wetenschappelijke theorie op en verzamelt data om deze te staven. Wijzen de data in de richting van de theorie, dan schrijf je alles wat je gedaan hebt op en stuurt het met een mooie strik er om naar een tijdschrift.
Na een lange wachttijd en een paar duizend euro publiek geld voor article processing charge is je werk gepubliceerd. Maar als de data de theorie ontkrachten, heb je een probleem.
Je kan opschrijven: We dachten iets maar nadat we het beter bestudeerden, blijkt dat toch niet te kloppen. De meeste tijdschriften willen zoiets – ondanks dat het prima wetenschap is – helaas niet publiceren. Het gevolg is dat de gepubliceerde wetenschap een vertekend beeld van de werkelijkheid geeft, wat publication bias genoemd wordt.
Een ander gevolg is dat er veel tijd en moeite gestoken is in werk dat uiteindelijk in de bureaula of prullenbak belandt. Als een boom omvalt en niemand hoort het, maakt het dan geluid? Als een wetenschapper urenlang nadenkt maar de uiteindelijke schrijfsels niet openbaart, is het dan een zinvolle tijdsbesteding?
Deze frustraties had ik de afgelopen week ook. De oorlog in Oekraïne roept, net als bij jullie, bij mij een gevoel van woede en machteloosheid op. Je wilt wat doen, maar je kan weinig doen. Ik kan wel een geelblauw vlaggetje tweeten, maar ik ben niet zo naïef om te denken dat Poetin zich iets van mijn tweets zou aantrekken.
Ik kan wel een geelblauw vlaggetje tweeten, maar ik denk niet dat Poetin zich er iets van aantrekt
Toch wil je iets doen, ook al is je invloed uiterst beperkt. Als voorzitter van de Vereniging voor Statistiek was ik gisteren druk bezig om een brief te schrijven aan de organisatoren van de European Meeting of Statisticians.
Deze meeting is dit jaar in Moskou gepland en dat leek ons geen goed idee. Precies toen ik mijn digitale handtekening in de brief copy-pastete, kwam er een tweet van de organisatoren: de meeting is gecanceld. De brief kon de digitale prullenbak in.
Vervolgens ging ik bezig met mijn column. Het werd een vlammend betoog richting college van bestuur om zo snel mogelijk de samenwerking van de New Energy Coalition (het consortium van RUG, Hanze en energiebedrijven) met Gazprom te beëindigen.
Ik ging hier uitgebreid in op de argumenten die de vorige collegevoorzitter altijd hanteerde om samenwerkingen in Saoedi-Arabië goed te praten. Het werd echt de beste column die jullie nooit zullen lezen. Op het moment dat ik deze naar de redactie wilde mailen, las ik het nieuwsbericht dat de samenwerking met Gazprom gestaakt is.
Het enige wat uit die column overeind blijft, is de oproep aan het college om de samenwerking met Scholars at Risk nieuw leven in te blazen. Op die manier kunnen ontheemde Oekraïnse academici tijdelijk bij de RUG onderdak krijgen.
Tien jaar geleden heeft het toenmalige cvb besloten de samenwerking stop te zetten. Er is geen beter moment om deze nieuw leven in te blazen dan vandaag.
Het zou mooi zijn om er na plaatsing van deze column achter te komen dat zelfs deze oproep mosterd na de maaltijd is.
CASPER ALBERS