Studenten hebben soms een grote mond. En soms past nederigheid, ervaarde student-columnist Robin Hevinga.
De docent had net een flinke ademteug genomen om de les te openen, maar hij moest zijn woorden weer inslikken. Een onbekende man (duidelijk geen student) liep de drempel over en nam plaats in onze stoelenkring.
Hij droeg een gekreukt linnen bloesje, zijn haren waren lang en warrig en op zijn neus rustte een klein ovalen brilletje. Dit aanblik vertelde ons genoeg: deze les gaat interessant worden.
‘Excuus voor mijn late entree, ik hoop dat jullie het niet erg vinden als ik meedoe aan jullie discussie’, begon de man. ‘Ik ben aan het promoveren in de filosofie en ben erg nieuwsgiering naar jullie.’ Wij vonden het niet erg.
Het vak heet ‘histories of ideals about life’ en gaat over de vraag: hoe leid ik een goed leven? Een nogal onmogelijk vraagstuk, maar we probeerden het toch. We begonnen bij de oude Griekse filosofen en eindigden met moderne zelfhulpboeken.
Ik en mijn medestudenten hadden moeite met de materie. Op papier klonken de ideeën overtuigend. Maar als ze zo goed werken, waarom zitten we dan tweeduizend jaar later nog steeds met dezelfde vragen?
Als ze goed werken, waarom zitten we dan 2000 jaar later met dezelfde vragen?
Een medestudente maakte een geniale opmerking: ‘Het kunnen nadenken over deze levensidealen getuigt van privilege. Als je elke dag opnieuw bang bent het einde van de dag niet te halen, is deze filosofie zinloos. Als je aan het overleven bent en niet aan het leven’.
‘Dus filosofie is slechts een elitaire hobby?’ vroeg de man. Wij knikten.
‘Eigenlijk gaat het hier om de mogelijkheid het leven in te richten zoals het individu dat wil’, besloot de man.
‘En hoe geef je mensen deze macht?’ vroeg een andere student.
‘Aha, hier raken we de kern’, antwoordde de man. ‘Elke generatie loopt tegen dit probleem aan: hoe kunnen we de wereld zo eerlijk mogelijk maken om zo iedereen macht over zijn eigen leven te geven? De vraag blijft altijd hetzelfde, maar de antwoorden niet. En nu is het jullie beurt.’
Toen stond de klas schaakmat. De blikken in onze ogen werden ernstig en het bleef stil.
De man met het brilletje had ons gereduceerd tot wie we zijn: een stel pretentieuze twintigers die het ook allemaal niet weten.
ROBIN HEVINGA