Demissionair minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs vindt dat universiteiten de onafhankelijkheid van de universiteitspers moeten vastleggen, maar laat die verantwoordelijkheid wel bij de instellingen zelf.
Dit zei Dijkgraaf (Onderwijs) in een overleg met de Tweede Kamer. Zijn antwoorden kwamen op bezorgde geluiden van Kamerleden Rosanne Hertzberger (NSC) en Luc Stultiens (GroenLinks/PvdA).
Delta op zwart
‘Wij horen verontrustende geluiden over de steeds verdergaande intimidatie van journalisten van de onafhankelijke universiteitsmedia. We horen hoe journalisten de toegang wordt ontzegd tot openbare bijeenkomsten en hoe hoofdredacteuren door bestuurders worden opgedragen om artikelen te verwijderen’ zei Hertzberger verwijzend naar recente voorvallen in Delft.
Daar werd universiteitsblad Delta in april door het college van bestuur van de TU Delft op straffe van juridische stappen gesommeerd een kritisch artikel offline te halen. Daarna bleek dat een journalist van Delta eerder ook al werd weggestuurd bij een openbare vergadering.
‘Wat dreigt is dat straks alle berichtgeving aan de universiteit alleen nog maar goed nieuws bevat, met vrolijke glossy’s die de mooie verhalen vertellen’, vervolgde Hertzberger.
Cruciale tegenmacht
Hertzberger noemt de universiteitsjournalistiek ‘cruciale tegenmacht voor de democratie binnen de onderwijsinstellingen’ en vroeg Dijkgraaf hoe hij de persvrijheid kan waarborgen.
Dijkgraaf noemde de onafhankelijke journalistiek en persvrijheid een groot goed binnen het academisch debat. ‘Een academische pers is een hele goede manier om mensen scherp te houden, dus het is belangrijk dat de redacties van universiteitsbladen en hogeschoolkranten onafhankelijk kunnen opereren’, zei hij.
Redactiestatuten
Maar dat hij zelf ingrijpt zit er niet in. Wat Dijkgraaf betreft is de onafhankelijkheid goed te waarborgen door een redactiestatuut te maken (UKrant heeft zo’n statuut). ‘Ik verwacht dan ook van de instellingen dat zij de onafhankelijkheid borgen en daar het gesprek over voeren.’ Hij spreekt besturen hierop aan als hij met ze overlegt.
In het recente verleden hebben ook andere bladen moeite gehad onafhankelijk te opereren. Bij universiteitsblad Cursor, die schrijft over de TU Eindhoven, ging de website dagenlang op zwart toen de hoofdredacteur door de universiteit werd ontslagen. Cursor schreef een artikel over de mogelijke belangenverstrengeling van de nieuwe rector van de universiteit.
Eind april stuurde de Kring van Hoofdredacteuren, de koepelorganisatie van universiteits- en hogeschoolmedia, een brief aan de minister en de Tweede Kamer. De Kring drong er bij de minister op aan de kwestie serieus te nemen en de onafhankelijkheid van de universiteitsjournalistiek te waarborgen.