Nederland is vol, stikstof is prima en de klimaatdiscussie is onzin. Het gezonde boerenverstand regeert, constateert student-columnist Bauke van der Kooij.
‘Gezond boerenverstand’ is bezig met een comeback: inzicht hebben in een bepaalde situatie zonder dat je hiervoor geleerd hebt. Veel problemen moeten (aldus het boerenverstand) niet moeilijker gemaakt worden dan ze zijn, maar kunnen door gewoon logisch nadenken worden opgelost.
De waarheid is vaak veel complexer. Zeker, met boerenverstand kom je soms een heel eind. Maar veel vraagstukken in de 21-ste eeuw zijn ingewikkeld en onderwijs en onderzoek op universiteiten zijn onmisbaar om deze uitdagingen het hoofd te bieden.
Helaas heeft de nadruk van de huidige populistische politici op ‘gezond boerenverstand’ geleid tot het reageren op basis van onderbuikgevoelens. Niet gebaseerd op kennis en feiten, maar op het boerenverstand: een (vaak verkeerde) simplificatie van een situatie.
Nederland is vol (dus grenzen dicht), stikstof is niet slecht voor de natuur en juist goed voor planten (dus weg met die stikstofwet en weer gewoon lekker uitstoten) en klimaatverandering valt allemaal wel wat mee (dus weg met al die verduurzaming). De voorbeelden zijn eindeloos.
Met ‘gezond boerenverstand’ als slagzin kun je de universiteit makkelijk buitenspel zetten
Daarom is de universiteit voor velen tegenwoordig ook zo vervelend. Nuances, conceptueel denken en kritisch zijn? Dat komt de regering en haar achterban niet goed uit, die maar al te graag reageert met de onderbuik in plaats van met het hoofd.
Met ‘gezond boerenverstand’ als slagzin kun je de universiteit (met bovendien haar ‘woke linkse gedachtegoed’) makkelijk buitenspel zetten. Zo krijg je een maatschappij waarin kennis en feiten niet langer belangrijk zijn en volksmenners winnen aan populariteit, want ‘hij zegt gewoon waar het op staat’.
Met een gezonde portie boerenverstand is niks mis, integendeel, pragmatisme heeft Nederland ver gebracht. Maar met de onderbuik in plaats van het hoofd aan de macht, schieten we niks op. In Engeland leidde dat tot Brexit, in Amerika gaat de klok decennia terug en zijn rechten van minderheden weer in het gedrang.
De universiteit is geen bolwerk van de elite, maar een bastion van nuance, diepgang en complexiteit, zowel in onderzoek als in onderwijs. Mensen worden opgeleid op om kennis te vergaren en de realiteit te begrijpen om zo de samenleving te verbeteren. Met het hoofd, niet met de onderbuik.
BAUKE VAN DER KOOIJ