Amerikaanse scholieren maken vrijwel allemaal kennis met de fruitbatterij. Neemt wat zink – meestal een spijker – en een beetje koper – een muntstukje – en druk het in een vrucht en verbindt deze met een metalen draadje. Het sap van de vrucht werkt als geleider en op deze manier kun je stroom opwekken. Zoveel zelfs dat je er een lamp mee kunt laten branden.Caleb Charland is gefascineerd door het fenomeen en fotografeert het al jaren. Niet alleen vanwege de schoonheid ervan. Ook wil hij zijn foto’s gebruiken als wake-up call. ‘Wat moeten we doen als onze energiebronnen zijn uitgeput?’

Fruit Battery Still laat zien hoeveel vruchten er nodig zijn om een simpele tafellamp te ontsteken.

Museum De Buitenplaats, Eelde

Neem eens een rasterelektronenmicroscoop en een stereoscopische microscoop. En kijk dan nog eens heel goed naar de huisgenoten die je normaal over het hoofd ziet, gewoon omdat ze zo klein zijn.

De Amerikaanse fotograaf Daniel Kariko is hoofddocent aan de University of East Carolina, maar houdt zich vooral bezig met het verbeelden van zijn visie op het gebruik en verlies van land en de ecologische vraagstukken die daarvan het gevolg zijn. Dat al die insecten in onze huizen zitten is het logische gevolg van het feit dat de mens in hún habitat is geschoven, denkt hij.

Deze ‘portretten’ stelde hij samen door te spelen met de verlichting en diverse kleine reflectoren te gebruiken. Op die manier kreeg hij een lichteffect dat doet denken aan de Hollandse meesters.

Der Aa-Kerk, Groningen

In het noordoosten van Tanzania stichtten Duitse wetenschappers het landbouwkundig instituut Amani. De Eerste Wereldoorlog kwam, Engelsen namen het over en transformeerden het tot een belangrijke onderzoeksfaciliteit naar malaria. Voor de lokale bevolking was de aanwezigheid van het instituut een ingewikkelde zaak. Sommigen beschouwden het als het summum van vooruitgang, maar voor vele anderen waren de wetenschappers van de heuvel beoefenaren van zwarte magie.

Nog altijd ligt het instituut op de heuveltop, al is het niet langer in gebruik. De Russische Evgenia Arbugaeva fotografeerde het gedurende twee maanden door de ogen van laborant John. Ze laat daarmee niet alleen zijn dagelijkse routines zien, maar ook het essentiële belang ervan.

Der Aa-Kerk

Gedegen forensisch onderzoek is onmisbaar in het strafrecht. Hoe beter en geavanceerder de methoden, hoe sneller en gemakkelijker de juiste dader kan worden vervolgd. Nederland loopt voorop in het ontwikkelen van nieuwe methoden voor ‘real CSI’. Fotograaf Jeroen Hofman laat zien hoe forensisch specialisten de gebruikte technieken aanleren en ze later in de praktijk brengen. Alles van bloedspetter-analyses, DNA-analyses en pathologisch-anatomisch onderzoek.

KINK, Assen

Universiteiten zouden een speeltuin moeten zijn voor wetenschappers, vindt Ben Feringa. Met die gedachte in het achterhoofd liep de Nederlandse fotograaf Jos Jansen enkele maanden mee in het laboratorium van de Groningse Nobelprijswinnaar om vast te leggen hoe die speeltuin er nu werkelijk uitziet. Jansen is afgestudeerd psycholoog en is vooral geïnteresseerd in de interactie tussen mens en technologie.

Hij bracht de dagelijkse experimenten in beeld, die de onderzoekers in Feringa’s lab doen met moleculaire motoren en schakelaars. Deze kunstmatig samengestelde moleculen gaan bewegen onder invloed van een lichtpuls en kunnen dan worden gemanipuleerd.

Der Aa-Kerk, Groningen

De 50-jarige Duitse fotograaf Michael Najjar werkt al jaren aan een serie over de ontdekking van de ruimte, waarbij realiteit en fictieve scenario’s in elkaar overlopen. Daarvoor bezocht hij ruimtehavens en laboratoria en ontmoette wetenschappers en astronauten. Uiteindelijk besloot hij zelf onderdeel te worden van zijn project, toen hij een trip boekte op de Virgin Galactic, Spaceship Two, om zo de eerste kunstenaar in de ruimte te worden.

Op dit moment volgt hij een trainingsprogramma bij ruimtevaartcentra in Amerika, Rusland en Duitsland. Hij legt de extremen vast waaraan hij zijn eigen lichaam blootstelt, zoals een vlucht met de MiG-29 straaljager in de stratosfeer, ‘ruimtewandelingen’ in een zwembad en een parachutesprong van tien kilometer hoogte.

Noorderlicht Fotogalerie, Groningen

In Owned by No One, vertelt de Nederlandse fotografe Alysha Clemens het verhaal van een dystopisch, laat-digitaal tijdperk. In deze wereld proberen de leden van een sub-cultuur hun identiteit te beschermen, terwijl om hen heen informatie geld is en privacy is vernietigd. Daartoe leven ze in safe houses, verwijderen hun vingerafdrukken en dragen ze speciale lenzen om een irisscan onmogelijk te maken. Clemens studeerde in 2016 af op dit project aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Niet alleen bedacht ze de beweging, waarvoor ze zelfs een eigen manifest schreef, maar vervolgens fotografeerde ze de leden ook ‘van binnenuit’. Fictief weliswaar, maar gebaseerd op de realiteit.

Essentieel is de vraag: hoe vrij kun je zijn als je continu je eigen identiteit moet beschermen?

De Faun, Groningen

De Nieuw-Zeelandse fotograaf Wayne Barrar maakt naam met beelden van glasachtige overblijfselen van microscopische organismen. Al sinds de negentiende eeuw werden deze wereldwijd verzameld en gearchiveerd. Met het blote oog valt er weinig te zien. Maar eenmaal onder de microscoop tonen ze hun waren gezicht, stelt Barrar. Een geometrische diversiteit en perfectie die ongeëvenaard is in de natuur.

Met de titel van de serie, The glass archive, verwijst hij naar diverse soorten glas. Het glazen ‘skelet’ waarmee de eencellige wieren zich beschermen tegen de buitenwereld, het glas van de lens van de microscoop, maar ook de glazen lijst van het uiteindelijke werk.

De Faun, Groningen