Wetenschappers klagen dat de Amerikaanse president Donald Trump data over de klimaatverandering verstopt. ‘Ongelofelijk. Daar gaat onze toekomst’, twitterde Maarten Loonen van de RUG, een van de bekendste poolonderzoekers van Nederland.Wetenschappers klagen dat Trump wetenschappelijke gegevens onvindbaar maakt. Hoe zit dat?
‘De klachten gaan over websites waarop het Witte Huis informatie gaf over klimaatverandering aan het publiek. Sinds Trump aan de macht is, zijn veel wetenschappelijke gegevens verdwenen. Het is dus een politieke beslissing dat het Witte Huis die informatie niet meer aan het publiek geeft.’
Wat voor effect heeft dat op de wetenschap?
‘Wetenschappers maken zich grote zorgen. Er is heel veel onzekerheid. Budgetten worden onzeker. Aan het hoofd van de Environmental Protection Agency [een Amerikaanse overheidsdienst die als taak heeft het milieu te beschermen – red.] heeft Trump klimaatontkenner Scott Pruitt gezet. Er zijn nog geen eenduidige voorbeelden van wetenschap die in de doofpot wordt gestopt, maar wel heel grote zorgen. De toekomst is onduidelijk.’
Wetenschappers maken zich grote zorgen. Er is heel veel onzekerheid
Wat vindt u ervan dat een overheid wetenschappelijke feiten weghaalt van een publieke pagina?
‘Het is absurd. Het is ook wel ongelofelijk dat er nu nog mensen zijn die ontkennen dat de mens invloed heeft op het klimaat. Het is overduidelijk. Er is gewoon geen enkele twijfel mogelijk over de link tussen de CO2 die wij uitstoten en de klimaatverandering.’
Het heeft ook symbolische waarde als een wereldleider wetenschappelijke gegevens naar zijn hand zet voor zijn politiek-economische doeleinden. Welk effect heeft dit op de internationale gemeenschap?
‘Ik denk heel grote effecten. Op internationale vergaderingen zie je hoeveel kracht Amerika heeft. Want als ze zich ergens voor inzetten, is dat altijd groot en heel effectief. Toen Obama meer tegen klimaatverandering begon te doen, gaf dat heel goede onderzoeksgegevens. Meer wetenschappers waren ermee bezig die genoeg geld en tijd kregen om gedegen onderzoek te doen. Als Amerika iets belangrijk vindt, profiteert de hele wereld. Dat is mijn persoonlijke ervaring. Ik heb dat zien gebeuren. Ik denk dat we dat met Trump nu weer kwijt zijn.’
Critici zeggen dat het klimaat altijd al schommelde.
‘Temperatuurschommelingen zijn er inderdaad altijd geweest. Dus wat dat betreft is dat niet bijzonder voor de aarde, dat klopt helemaal. Maar de vraag is dan wel of er een plekje op de aarde is voor de mensheid. In de tijden dat het allemaal zo schommelde, hadden we momenten dat de oceaan tot in Limburg lag én momenten dat de hele Noordzee droog stond.’
Maar de vraag is dan wel of er een plekje op de aarde is voor de mensheid
‘En die critici… Daar zou ik bijna krachttermen tegen willen gebruiken… Hoe dom ze zijn. Ik heb nog geen enkele goed onderbouwde weerlegging gevonden tegen de klimaatverandering. Je kunt het niet meer ontkennen en je kunt de rol van de mens daarin niet ontkennen. Het gaat nu al sneller dan we ooit dachten. Zelfs als we de klimaatsverandering overleven, blijft het de vraag of we de spanningen aankunnen die daarmee gepaard gaan. Als wij uit Nederland moeten vluchten, omdat de zeespiegel zo hoog is dat we hier niet meer kunnen blijven… Wie vangt ons dan op?’
Kunnen we die verandering nog tegenhouden?
‘Het kan nog als we nú ingrijpen, als we nú de CO2 verminderen. De afspraken in Parijs maken het mogelijk om er nog iets aan te doen. Maar op gegeven moment wordt het oorlog.’
Oorlog?
‘Zelfs de Nederlandse commandant der strijdkrachten Tom Middendorp zegt dat klimaatverandering spanningen veroorzaakt die tot oorlogen kunnen leiden. De oorlog in Syrië is mede ontstaan door een grote droogteperiode. Toen trokken mensen van het platteland naar de stad. Daar vonden ze geen werk en hun religieuze visie botste met hoe de stadsmensen naar de wereld keken. De enorme vluchtelingenstroom komt uiteindelijk hieruit voort. Voorspellingen zeggen dat dit soort dingen meer zullen voorkomen.’
Ik denk dat een deel van de wereld zich achter Trump zal verschuilen
Denk je dat de rest van de wereld zich aan het klimaatakkoord van Parijs zal houden, ondanks het beleid van Trump?
‘Ik denk dat een deel van de wereld zich achter Trump zal verschuilen en daardoor toch niet op tijd rekening zal houden met de veranderingen. Als Amerika en China willen veranderen, blijft Nederland niet achter. Maar als Amerika niets doet, dan zijn er sterke krachten in Nederland om het ook te ontkennen. Wat dat betreft zijn we gewoon een stelletje meelopers.’
Heb je meegelopen met de March for Science?
‘Vanwege mijn vele gereis heb ik besloten om niet te gaan maar mijn eigen mars te organiseren. Daarnaast heb ik meerdere ‘polaire marches’ gedeeld op sociale media. Al met al een beperkte bijdrage in beperkte tijd.’
Foto bij artikel: Elise Biersma, foto voorop: Cecilia Sandström