De voedselindustrie die ons vetmest, is dezelfde als die ons afslankshakes aansmeert, stelt columnist Wilma Heesen. ‘Een mooi verdienmodel.’
Tien jaar geleden experimenteerden twee Nederlandse webshops met een trend die was overgewaaid vanuit de VS. In 2024 doet bijna iedereen eraan mee. Black Friday: een zwarte dag voor iedereen die wil consuminderen. Ik word moe van grote bedrijven die ons blijven verleiden tot eindeloos snacken, shoppen en scrollen.
Neem het snacken. Het eten dat de voedselgiganten op deze aarde produceren, heeft vaak nog maar weinig te maken met wat er op aarde van nature groeit. Met de consumptie van al het ultrabewerkte voedsel neemt het overgewicht jaar in, jaar uit toe.
We kunnen maar moeilijk matigen met dit eten en knappen dus steeds weer uit de broek. Gelukkig is daar diezelfde voedingsindustrie met afslankshakes en andere dieetrommel. Een mooie verdienmodel.
Al die te strakke broeken vragen om het regelmatig herzien van de garderobe. Trouwens, ook zonder dat probleem is kledingshoppen voor sommigen nog steeds een hobby. Fast fashion overspoelt de wereld met synthetische kleding, gemaakt door arbeiders onder erbarmelijke omstandigheden.
Zolang wij blijven kopen, blijft de situatie zoals die is
Mag dit werk slavernij genoemd worden? Ik vind het er behoorlijk op lijken met een 75-urige werkweek en maar één vrije dag in de maand. Staken voor een beter loon of werkomstandigheden zit er niet in voor deze eenvoudige fabrieksarbeider. Zolang wij blijven kopen, blijft de situatie zoals die is.
En dan is er het scrollen. Een groot deel van de mensheid tuurt dagelijks uren in het blauwe licht van zijn scherm. Om wat te doen eigenlijk? Geen idee, maar stoppen blijkt lastig. En dus is er weinig tijd over voor echt een goed gesprek, eens even nadenken over iets of gewoon even helemaal niets doen.
Van alle kanten komt de verleiding om steeds meer te consumeren. Hier weerstand aan bieden vraagt meer dan menig mens aankan. De overheid probeert wel eens wat te reguleren met beleid, al lijken deze issues in Nederland op dit moment niet echt topprioriteit.
In sommige landen om ons heen worden wel kleine successen geboekt. Zweden heeft regels voor de schermtijd voor jongeren, Groot-Brittannië heeft een suikertaks en ziet dat er elke dag een klein beetje minder suiker wordt geconsumeerd. Je moet ergens beginnen.
Van alle kanten komt de verleiding om steeds meer te consumeren
Wat kan de overconsumptie echt afremmen? Kan hoogopgeleid Nederland hier het voortouw in nemen? Niet als betweters, maar met een kleine stap vooruit in de eigen omgeving. Want een klein plan kan soms zomaar uitgroeien tot landelijk beleid. Zo heeft de Groningse verslavingsarts Robert van der Graaf de rookvrije generatie op de kaart gezet.
Wat begon bij een rookvrije jeugdinrichting, heeft geleid tot het landelijk weren van sigaretten op schoolpleinen en sportkantines. Zodat heel jonge kinderen in openbare ruimtes in ieder geval niet in aanraking komen met sigaretten. Het roken volledig uitbannen is onbegonnen werk, maar dit is een stap in de goede richting.
Dit jaar valt Black Friday samen met Sint Pannekoek. Ik ga dat feestmaal dit jaar maar eens groots vieren. Zonder aankopen, zonder foto’s, maar met een mooie herinnering. Onbetaalbaar.
WILMA HEESEN