Vrijdagmiddag 4 uur. De Martinikerk gonst. Twaalfhonderd mensen wurmen zich naar binnen.Gemiddelde leeftijd van de bezoekers: 50plus. Verslaafden aan de Van der Leeuw-lezing, ze bestaan. Ze begroeten elkaar met omhelzingen, houden plaatsen voor elkaar vrij.

Tegen de achtergrond van de statige Martinikerk heeft het zelfs iets van een bedevaart. Twaalfhonderd kaarten gingen in 2 uur van de hand. Op de kale houten banken in de zijbeuken, knieën tegen de houten balustrade, is het indikken geblazen. En dan nog benemen die verdomde pilaren je het uitzicht..

Erg? Nee. Via een groot scherm spreekt Guy Verhofstadt de kerk toe.

De kerk lacht…

In drie kwartier loodst hij het publiek door de wereld en hamert op de boodschap: protectionisme is de dood in de pot, nationalisme een groot kwaad. Bij iedere economische crisis – of het nu de grote depressie was in 1873, de beurscrash op Wall Street in 1929 of die van het laatste decennium – namen alle landen hun toevlucht tot protectionistische maatregelen, die volgens Verhofstadt de crisis alleen maar verergeren. Omdat het door de globalisering een wereldomvattende aandoening is geworden, zijn de gevolgen veel ernstiger dan vroeger.’ De mens is een tergend traag lerende diersoort’, zegt de politicus. De kerk lacht.

…kucht niet…

Je kunt een speld horen vallen in drie kwartier Verhofstadt. Er wordt nauwelijks gekucht, de mensen hangen aan zijn lippen.

Boodschap nummer 2: Europa moet. Niet het Europa van nu, want dat is een politieke farce. De Europese begroting is een lachertje, het Europees parlement bestaat uit verkapte nationalisten en heeft geen vergaande bevoegdheden, kiezers weten bij gebrek aan heldere informatie niet waarop ze stemmen en de Europese Commissie is een allegaartje van benoemingen door de lidstaten. En de 28 landen die de Unie telt zitten oeverloos te overleggen.

…en applaudiseert

Een sterk Europa, met korte lijnen en een daadkrachtig bestuur is in staat om de crisis te beteugelen. Weg met het nationalisme! Pagina na pagina gooit Verhofstadt zijn boodschap de kerk in. Geen enkele verspreking, geen zwak moment. Die man kan praten! Hij krijgt er een bijna ovationeel applaus voor.

Geraniums

Een ding weet je zeker. Als Verhofstadt aan je voordeur staat met een bak stervende geraniums, koop je ze meteen. Omdat hij je in de ogen kijkt en je verzekert dat die bloemen morgen weer zullen bloeien als een bezetene.

Co-referent en Volkskrantcolumnist Sheila Sitalsing staat stevig in haar schoenen. Verhofstadt, zegt ze, heeft het voornamelijk over instituties. Maar hij vergeet de mens, de burger. Als je die opzij schuift voor Europa, als je hun wil irrelevant en dom verklaart, dan is dat slecht bestuur, zo simpel is het.

 

De lezingen van Verhofstadt en Sitalsing, integraal in de Volkskrant.

De jaarlijkse Van der Leeuw-lezing wordt georganiseerd door de universiteit, de Hanzehogeschool, stad en provincie Groningen, de Volkskrant en de Stichting Martinikerk Groningen. De eerste werd gehouden in 1983.