Wetenschap is geen topsport maar mensenwerk. Met de nadruk op werk, stelt columnist Dirk-Jan Scheffers.
Afgelopen week ontving ik het bericht dat ik was ingeloot. Niet voor een opleiding, maar om volgend jaar juli, samen met jaarclubgenoot Jeroen en nog 7998 anderen, een rondje in de Dolomieten te fietsen.
Zoals wel meer mannen van middelbare leeftijd, zit ik met regelmaat op een fiets en een aangekondigde tocht door de bergen is een goede stok achter de deur om de conditie op peil te houden. Om dat een beetje leuk te doen fiets ik al lang niet meer alleen op de weg en in de prachtige omgeving van Groningen, maar ook graag door het bos en/of in een zonnig buitenland.
Mooie klimmen en goede koffiestops op terrasjes, waar je wordt toegekeken door toeristen en inwoners (vrij naar De Renner – Krabbé). Mijn schoonouders wonen vlakbij Valencia in Spanje, en volgens mijn partner ken ik daar de omgeving inmiddels een stuk beter dan zij. Ik denk dat ze gelijk heeft. De VAM-berg bij Wijster is leuk, maar haalt het niet bij de Port de l’Oronet.
Onder wetenschappers zijn veel fietsers, en misschien nog wel meer hardlopers. Beide sporten kun je als je wilt in je eentje beoefenen, wat prettig is als je een drukke agenda hebt.
De VAM-berg bij Wijster is leuk, maar haalt het niet bij de Port de l’Oronet
Een fietsrit alleen biedt bovendien de gelegenheid om ongedwongen je gedachten over het werk te laten gaan – of juist niet, want zodra je dit ‘gedwongen’ gaat doen, kom je niets wijzer terug. Een beursaanvraag, een praatje dat moet worden voorbereid, een artikel, of column – allemaal dingen die je rustig door je hoofd kunt laten zoemen als je ‘op fietse’ zit.
Over columns, wetenschap en sport gesproken; sommige columnisten vergelijken wetenschap graag met topsport. Er zijn ronkende stukken geschreven over het competitieve aspect, het harde werk en de ‘teamspirit’ die nodig zijn om te slagen in de wetenschap.
Veel minder vaak gaat het over mentale problemen, machtsmisbruik, de verheerlijking van de superster van het team en valsspelen. Zaken die voorkomen in topsport, maar ook vaak in een wetenschappelijke omgeving waar een ‘topsportmentaliteit’ heerst.
Veel minder vaak gaat het over machtsmisbruik, de verheerlijking van de superster en valsspelen
Zoals in het vorige week uitgebroken schandaal rond de Amerikaanse neurowetenschapper Zlokovic . Deze man heeft, naar het zich laat aanzien, letterlijk mensenlevens op het spel gezet.
Zijn te prachtige testresultaten, van een veelbelovend geneesmiddel voor herstel van een herseninfarct, leidden tot een versnelde klinische test in patiënten. Die test is stopgezet. Experts in data-analyse zetten nu vraagtekens bij experimenten in 35 (!) van Zlokovic’ wetenschappelijke artikelen. Oud-medewerkers verklaren dat hij alleen oog had voor resultaten die zijn hypotheses bevestigden.
Wetenschap is geen topsport maar mensenwerk, met de nadruk op werk. Wil je je af en toe een topsporter wanen dan kan dat, bijvoorbeeld op de flanken van de Oronet. Tot het moment dat je daar wordt voorbijgestoven door een lokaal talentje, natuurlijk.
DIRK-JAN SCHEFFERS