Fossiel biedt inkijkje in evolutie
RUG-onderzoeker jubelt over dode pissebed
Door René Hoogschagen
By René Hoogschagen
Hobbypaleontoloog Herman Winkelhorst vond de versteende pissebed in een steengroeve in Winterswijk en stuurde een foto ervan naar Van Eldijk. Die zag meteen de waarde van de vondst. ‘Alles wat daar ligt is ouder dan de oudste dino’, zegt hij.
Hij stuurde de foto door naar experts in München, die zijn enthousiasme meteen deelden. Een complete pissebed uit dat tijdperk – het Trias, een periode van vijftig miljoen jaar – is volgens Van Eldijk enorm zeldzaam. Bovendien is dit ook nog eens een nieuwe soort.
Steen
Nadat Van Eldijk de foto toegestuurd kreeg, ging hij meteen op pad om de steen waar het fossiel in zat op te halen. ‘Vervolgens ben ik op de trein naar München gestapt. Met de steen, die nu is uitgesneden maar toen nog een behoorlijk steen was, op schoot.’
In Duitsland waren ze verrast over de gaafheid van het fossiel. Er waren tot dusver nog maar negen pissebedsoorten uit het Trias bekend, maar door de goede conditie van het gevonden fossiel kan er nu een tiende soort aan worden toegevoegd.
De stokoude pissebed is inmiddels vernoemd naar zijn vindplaats in Gelderland: Gelrincola Winterswijkensis. En dat is niet voor niets. ‘Winterswijk is uniek in de wereld’, zegt Van Eldijk.
Getijdenvlakte
Het gebied was in het Trias een getijdenvlakte. ‘Een soort Waddenzee, maar dan van kalkmodder.’ In die vroegere ‘Muschelkalkzee’ zijn daardoor fossielen van zowel land- als zeedieren te vinden. Deze pissebed leefde in het water en was waarschijnlijk carnivoor, aldus Van Eldijk.
De vondst van het beestje biedt een extra puzzelstukje in de kennis van hoe het leven er toen in dat specifieke gebied uitzag. Daarnaast geeft het een inkijkje in de evolutionaire geschiedenis van de pissebed, zegt Van Eldijk.
Het artikel van Van Eldijk en zijn mede-onderzoekers uit München en Utrecht over de vondst is onlangs gepubliceerd in het Bulletin of Geosciences. Vanaf 1 juli is de pissebed te zien in museum Naturalis in Leiden.