Betaalmuur voor tijdschriften Elsevier verdwijnt
Door Giulia Fabrizi
By Giulia Fabrizi
Giulia Fabrizi
Van uit de hand gelopen studentenfeestjes tot bezette universiteitsgebouwen en van kamertekorten tot dreigende bezuinigingen: Giulia houdt al het nieuws in de gaten. Ze praat graag met de mensen die het aangaat, schrijft erover en begeleidt freelancers bij het maken van nieuwsartikelen. Eerder werkte ze als stadsredacteur Groningen en gemeenteverslaggever Haren voor Dagblad van het Noorden.Dat maakte VSNU, de koepelorganisatie van Nederlandse universiteiten, dinsdag bekend. Nederland is volgens de uitgever het eerste land ter wereld waar een deal van deze omvang bereikt is.
Door de samenwerking tussen VSNU, de Federatie van Universitair Medische Centra, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en Elsevier zal per direct 95 procent van alle Nederlandse wetenschappelijke artikelen via open access beschikbaar worden gemaakt.
Jarenlange discussie
Door de deal met Elsevier kan iedereen wereldwijd de Nederlandse artikelen in Elseviers wetenschappelijke bladen lezen, zonder tegen een betaalmuur aan te lopen. Lange tijd is de norm geweest abonnementsgeld te betalen voor de wetenschappelijke tijdschriften.
Het verdienmodel van de uitgever is al jarenlang punt van discussie tussen de wetenschap en de uitgevers, omdat de abonnementen steeds duurder worden. Dat terwijl de tijdschriften gevuld worden met artikelen van de eigen wetenschappers, die bovendien ook gratis de redacties vormen en via peer-review de kwaliteit beoordelen.
Publicatiekosten
Door open access te omarmen zet Elsevier, net als uitgever Springer eerder al deed, een grote stap naar de overgang van verdienmodel. Van het rekenen van abonnementskosten, naar het rekenen van publicatiekosten. Deze kosten worden dan niet doorberekend aan de individuele wetenschappers. Elsevier krijgt hier in de nieuwe afspraken 16,5 miljoen euro per jaar voor.
Wetenschappers en instellingen blijven in deze deal eigenaar van hun eigen onderzoeksdata. Wel krijgt Elsevier toegang tot de metadata van de onderzoeksinstellingen. Het gaat dan onder meer om informatie over wie waar publiceert en hoe vaak artikelen worden gedownload en waar.